هرکسی در زندگی تصویری از خود را دارد، با همان تصویر زندگی میکند و احساسات خود را نسبت به خود تغییر میدهد. اینکه هر فرد چه احساسی نسبت به خود دارد، رابطه و مسیرش را تعیین میکند و آینده زندگی او را رقم میزند.
احساسی که فرد نسبت به خود دارد، اعتماد به نفس نامیده میشود. در واقع اعتماد به نفس، نگاهی است که افراد نسبت به خود دارند و چگونه به خود نگاه میکنند. اعتماد به نفس موهبتی است که از دوران کودکی میآید و به مرور زمان شکل میگیرد.
- مستقل و بالغ عمل کردن
- افتخار کردن به موفقیتها و دستاوردها و
- پذیرش شکست و برخورد کردن مسئولانه با آن
- امتحان کردن چالشها و فعالیتهای جدید
- کمک کردن به دیگران در صورت امکان
علل اعتماد به نفس پایین در کودکان
کودکان معمولاً اعتماد به نفس بالایی دارند، اما مشکل اعتماد به نفس پایین با ورود به دهه دوم زندگی بیشتر خود را نشان میدهد. دلایل مختلف و مرتبطی برای کاهش اعتماد به نفس در کودکان وجود دارد.احساس بی کفایتی
برخی از کودکان احساس میکنند که تلاش آنها با سن آنها تناسبی ندارد و در نتیجه احساس ناکافی و حقارت میکنند. البته احساس بی کفایتی منجر به کاهش اعتماد به نفس نمیشود. اگر در زمینههای کم ارزش مانند یادگیری آموزش شنا در کودکان ضعیف عمل کند، ممکن است اعتماد به نفس او کم نمیشود. اما اگر کودک در زمینههای مهم مانند تحصیل، ضعیف عمل کند، احتمالاً اعتماد به نفس او کاهش یابد.افزایش فشار عملکردی
فشار عملکرد پس از ده سال افزایش مییابد. والدین و معلمان در دوره کودکی اولیه اغلب همه تلاشهای کودک را ضعیف یا عالی تعریف میکنند. اما با نزدیک شدن کودک به دوران نوجوانی، انتظارات بزرگسالان از کودکان افزایش مییابد. تلاش همچنان مهم است، اما عملکرد و نتیجه گرفتن مهمتر است. در نتیجه، نوجوانان علاوه بر مقایسه خود با همسالان خود، بزرگسالان را نیز میبینند که این مقایسهها را انجام میدهند.درک کردن نارضایتی دیگران
با افزایش انتظارات والدین و معلمان از عملکرد کودکان، نارضایتی بزرگسالان درک میشود. تأثیر این نارضایتی بر اعتماد به نفس کودک بستگی به این دارد که کدام بزرگسالان در زندگی کودک از تلاش خود ناراضی باشند. اگر فردی که کودک او را دوست ندارد، مثلاً معلمی که کودک او را قبول ندارد و به او احترام نمیگذارد، بعید است که کودک انتقادش را جدی بگیرد و اعتماد به نفس او بالا بماند. اما اگر کودکی باور کند که پدر یا مادری که دوستش دارد یا معلمی که به او اعتماد دارد او را دوست ندارد، اعتماد به نفسش پایین میآید. با این حال، شکی نیست که والدین نقش مهمی در حفظ اعتماد به نفس سالم در کودکان دارند.تأثیر اعتماد به نفس پایین بر کودک
فردی که اعتماد به نفس پایینی دارد معمولاً از قرار گرفتن در موقعیتهایی که احساس میکند در حال شکست، خجالت یا خطر اشتباه کردن است اجتناب میکند. این موقعیتها میتوانند مکانهایی برای یادگیری، دوستیابی و انجام فعالیتهای جدید باشند که همگی بخشهای مهم زندگی سالم کودک هستند. اگر مشکل اعتماد به نفس پایین شناسایی و درمان نشود، مشکلات زیر ممکن است رخ دهد: دشواری در روابط یا دوستیابی- احساسات منفی مانند غم، اضطراب، شرم یا عصبانیت
- انگیزه کمتر
- نگرانی از تصویر بدن
- شروع فعالیت جنسی در سن پایین
- نوشیدن الکل یا استفاده از مواد مخدر برای بهبود خلق و خو و احساسات
نشانههای پایین بودن اعتماد به نفس
این احتمال وجود دارد که کودکی با اعتماد به نفس پایین در مورد ارزش خود به عنوان یک شخص درگیر افکار منفی و مخرب باشد. علائم شایع اضطراب و نشانههای پایین بودن اعتماد به نفس در کودکان عبارتاند از:- اجتناب از مشاغل جدید و نپذیرفتن فرصتها
- حس دوست نداشتن از طرف مهمترین اطرافیان
- سرزنش دیگران را به خاطر اشتباهات خود
- عدم تحمل سطوح عادی ناامیدی
- خودگویی منفی و مقایسه خود با دیگران
- ترس از شکست یا خجالت
- دشواری در دوستیابی
- انگیزه و علاقه کمتر
- قبول نکردن تعریفهای دیگران
- نشان دادن ترکیبی از استرس و اضطراب در زمان تعریف شنیدن
5 پاسخ
سلام یه دختر 6 ساله دارم که نمی تونه با هم سن و سال های خودش توی مهد درست ارتباط برقرار کنه. به نظرتون باید چکار کنم تا اعتماد به نفسش بالا بره؟ خیلی نگران آینده اش هستم.
سلام دوست عزیز،
اصلا نباید نگران این مورد باشید چون در مورد اکثر بچه ها این اتفاق رخ میدهد که وقتی وارد محیط جدید میشوند نمی توانند با افراد دیگر سریع ارتیاط برقرار کنند. شما باید او را تشویق کنید، بیشتر برای کودک خود وقت بگذارید و هیچوقت او را به خاطر این طرز برخوردش سرزنش نکنید.
کمک به فعالیت ها در افزایش اعتماد به نفس کودک موثر است؟
بله، کودک به فرصتی برای نشان دادن توانایی های خود نیاز دارد و اگر در کارهای خانه مشارکت داشته باشد، احساس می کند که کمک او برای شما بسیار ارزشمند است. به همین دلیل در خانه از فرزندان و حتی کوچکترها بخواهید که در انجام کارهای خانه مانند آشپزی، چیدن سفره و تختخواب به شما کمک کنند.
بله، کودک به فرصتی برای نشان دادن توانایی های خود نیاز دارد و اگر در کارهای خانه مشارکت داشته باشد، احساس می کند که کمک او برای شما بسیار ارزشمند است. به همین دلیل در خانه از فرزندان و حتی کوچکترها بخواهید که در انجام کارهای خانه مانند آشپزی، چیدن سفره و تختخواب به شما کمک کنند.