چگونه با کودک لوس رفتار کنیم؟

امروزه می‌شنویم که والدین بی ادبی فرزندان خود را نادیده می‌گیرند و به جای هشدار دادن به آنها از عواقب اعمال ناشایست و نسنجیده خود، سعی می‌کنند از تنبیه آنها خودداری کنند. والدین امروزی از سخت گیری والدین خود ناامید شده‌اند و سعی می‌کنند محبتی را به فرزندان خود بدهند که احساس می‌کنند والدین خود آن را قبلاً از آن‌ها دریغ کرده بودند، اما نمی‌دانند چگونه این محبت بی دلیل می‌تواند باعث رنج و عذاب شود.

لوس شدن فرزند به یکی از دغدغه های حوزه تربیتی در خانواده ها تبدیل شده است و هر روز بر این معضل در جامعه ما افزوده می‌شود. روانشناسان بر این باورند که لوس شدن کودک یک اختلال رفتاری است که در نتیجه آن کودک نمی‌تواند ارتباط مناسبی با همسالان یا بزرگترهای خود برقرار کند.

کودک لوس کیست؟

آیا فرزند شما اخیراً زیاد بدخلقی می کند؟ اگر به خواسته هایش گوش ندهید ساعت‌ها گریه می‌کند؟ اصلاح رفتار کودکان لوس کار دشواری است. چون پدر و مادرش بودند که با رفتارشان او را به این مرحله رساندند. حتی اگر این والدین از رفتار فرزندشان ناراحت باشند، نمی‌توانند گریه او را تحمل کنند (دقیقاً به همین دلیل است که او لوس شده است) یا نمی‌دانند چگونه او را اصلاح کنند.

کودک لوس چه رفتاری دارد؟

• خودمحور است و معتقد است که تمام خواسته هایش باید بدون قید و شرط برآورده شود.
• راضی کردن او بسیار سخت است.
• نادیده گرفتن قوانین و عدم تمایل به سازش از رفتارهای کودک لوس است.
• کسی که همیشه در حال بحث است.
• به خاطر تمایل های احمقانه ای که دارد می‌خواهد بر اساس میل خود اطرافیان خود را کنترل کند.
• مدام ناراحت است و از همه چیز شاکی است.
• مفهوم سخت کوشی و «نه» را درک نمی‌کند.
• بی ادب و از کم کاری لذت می‌برد.

به یاد داشته باشید که بسیاری از این نوع رفتارهای کودک می‌تواند ناشی از میزان توجه والدین باشد. اگر در مورد ماهیت رفتار کودک خود شک دارید، با پزشک اطفال خود مشورت کنید.

روانشناسان کودک معتقدند اگر والدین و پرستار کودک بیش از حد به کودک اهمیت ندهند و برای خواسته‌های نابجای آنها ارزش قائل نشوند، هیچ کودکی لوس نخواهد شد. اگر والدین برای فرزندان خود هیچ حد و مرزی قائل نشوند و از آن‌ها توقعات کمی داشته باشند، نه تنها به فرزندان خود محبت نمی‌کنند، بلکه واقعاً به نوعی از آن‌ها سوء استفاده می‌کنند. عشق باید اصیل و صمیمانه باشد و البته نباید از تربیت کودک ما جلوگیری کند. پس باید مرزها را حفظ کرد. معنای محبت با پاسخ دادن و توجه نامناسب به کودک متفاوت است.

دلیل لوس شدن کودکمان چیست؟

یکی از دلایل لوس شدن کودکان، سیستم‌های آموزشی و تربیتی غیرقابل قبول است. والدین بسیار مهربان، تنها با محبت بیش از حد و بدون در نظر گرفتن معیارهای آموزشی و روش های یادگیری از اجتماعی شدن رفتار فرزندان جلوگیری می‌کنند. چنین کودکانی اهمیت صبر و تحمل را در زندگی نمی‌آموزند و به شخصیت‌های تکانشی و بی ثبات تبدیل می‌شوند.

بسیاری از والدین از خود می‌پرسند که چگونه فرشته کوچک آنها به یک بچه زورگو تبدیل شده است؟ شاید در بیشتر موارد پاسخ والدین نوع رفتار و برخورد پدربزرگ یا مادربزرگ‌ها است!

آموزش نقش مهمی در رفتار کودک دارد. دلایل زیر نقش مهمی در رفتار کودک لوس دارد:

• برآورده شدن فوری تمام آرزوهای او
• جبران خستگي و عدم حضور فيزيكي والدين با دادن پول و خريد هديه به کودک
• درس گرفتن از رفتار دوستان بد
• والدین بیش از حد محافظ
• برآورده کردن نیاز کودک برای تمام کردن گریه، دعوا و سر و صدا زیاد او
• ناتوانی در آموزش، تغییر نگرش و اخلاق اجتماعی به کودکان

عواقب لوس بودن بچه ها چیست؟

کودکانی که از سنین پایین رفتار خودخواهانه و ناپخته ای از خود نشان می‌دهند، وقتی بزرگ می‌شوند، برای ایجاد رفتار خوب مشکل خواهند داشت. عواقب لوس بودن بچه ها در آینده این چنین خواهد بود:

1. آنها برای سازگاری و همکاری با افراد اطراف خود مشکل دارند.
2. در ایجاد و به اشتراک گذاشتن ارتباطات و حفظ دوستی ها دچار مشکلات زیادی می‌شوند.
3. آنها ممکن است خواهان توجه باشند و حتی بخواهند مورد تحسین دیگران قرار گیرند.
4. به دلیل رفتار غیرقابل تحمل آنها، اگر کسی با آنها مخالف باشد، ممکن است وارد دعواهای غیر ضروری شوند.
5. ممکن است والدین به دلیل رفتار غیرمسئولانه، نافرمانی و بی احترامی آن‌ها در بین دوستان و آشنایان احساس شرم کنند.
6. آنها با رفتارهای سرسختانه خود می‌توانند فضای ناخوشایندی را در خانه ایجاد کنند که اغلب باعث بدتر شدن روابط بین اعضای خانواده می‌شود.
7. اگر نیازهای آنها برآورده نشود، ممکن است احساس نارضایتی و عصبانیت کنند و ممکن است برای برآورده شدن این نیازها راه اشتباهی را طی کنند.

با کودک لوس چه رفتاری داشته باشیم؟

• برای رفتار خوب به آنها پاداش دهید و برای رفتار بد آنها را تنبیه کنید. البته به یاد داشته باشید که هیچگاه از تنبیه بدنی استفاده نکنید؛ چراکه علاوه بر تاثیرات جبران ناپذیری که بر روان کودک به جای میگذارد، نتیجه تنبیه نیز عکس عمل خواهد کرد.
• اگر در مورد چیزی شروع به فریاد زدن کردند، آنچه را که می‌خواهند به آنها ندهید.
• اگر از روی زمین بلند نشدند، آنها را به اتاقشان ببرید تا آرام شوند و عذرخواهی کنند.
• اگر گفته های شما را بی پاسخ گذاشتند، فوراً مجازاتشان کنید. مثلاً او را به اتاق خود بفرستید و تا زمانی که عذرخواهی نکند نگذارید از اتاق خارج شود.
• اگر از به اشتراک گذاشتن اسباب بازی خود با شخص دیگری امتناع کردند، آن ها را از او بگیرید.
• هر چیزی را که می‌خواهند برایشان نخرید تا به چیزی که لیاقتش را دارند برسند.
• اگر اتاقشان را به هم ریختند، تا زمانی که اتاق را تمیز نکردند، اجازه ندهید آنجا را ترک کنند.
• ساعت خواب تعیین کنید و روی حرف خود مقاومت کنید.
• بهتر است کودک لوس را برای انجام کارهای درست تشویق و ترغیب کنید.

چرا رفتار بچه لوس را باید اصلاح کنیم؟

این کاملاً قابل درک است که شما به عنوان یکی از والدین می‌خواهید تمام دنیا متعلق به فرزند شما باشد. اما باید یک چیز را بدانید، این به ضرر شما و البته فرزندتان است.

اگر فرزندتان را ناز و نوازش می‌کنید، همین امروز دست بردارید. در غیر این صورت:

• کودک با اطرافیانش بی ادب می‌شود.
• شروع و ادامه دادن روابط با دیگران سخت است.
• وقتی کودک بزرگ شود دوستان زیادی را از دست خواهد داد.
• بچه های تنبلی می‌شوند.
• خرید و مصرف گرایی در میان این کودکان رایج است.
• بسیاری از کودکان لوس امروزی در آینده به بزرگسالانی بی مسئولیت تبدیل می‌شوند.
• این بچه ها نمی‌توانند با دیگران ارتباط برقرار کرده و درست کار کنند.
• او آسیب های اجتماعی زیادی به خود و جامعه وارد می‌کند و ممکن است به دلیل عملکردش با مشکلات قانونی مواجه شود.
• به زودی او یک نوجوان و سپس جوانی می‌شود که طلبکار دنیا و به خصوص شماست.
• او از شما یا هیچ کس دیگری قدردانی نخواهد کرد، اما همیشه معتقد است که به آنچه که لیاقتش را داشته است، دست نیافته است.
• هیچ کس او را دوست ندارد زیرا یک کودک لوس بعداً یک بزرگسال لوس می‌شود که کسی از او خوشش نمی‌آید.

روش‌های اصلاح کودک لوس

اگر در حال لوس کردن فرزندتان هستید، همین امروز دست بردارید. در غیر این صورت برخورد با یک کودک لجباز و مزاحم می‌تواند ناامید کننده باشد، اما یادگیری چند راه برای مقابله با رفتار آنها مهم است.

از عوامل حواس پرتی استفاده کنید.

به جای پرخاشگری نسبت به رفتارهای نادرست فرزندتان، آرام بمانید و حواس او را از محیط اطراف دور کنید. به عنوان مثال، یک فعالیت جایگزین برای فرزندتان پیدا کنید یا چیزی به او بدهید تا او را مشغول کند.

بحث نکنید

بحث کردن با بچه ها فقط اوضاع را بدتر می‌کند. در عوض، با آرامش و احترام با آنها صحبت کنید، یا مدتی آنها را نادیده بگیرید و زمانی که آرام و آماده صحبت هستند، برگردید.

با فرزندتان ارتباط برقرار کنید.

کودکان با والدینی که مشکلات خود را در میان می‌گذارند و آزادانه صحبت می‌کنند، روابط خوبی دارند. سعی کنید با فعالیت های ساده در خانه رابطه خود را تقویت کنید. وقتی احساس آزادی کنند تا احساسات و عواطف خود را به اشتراک بگذارند، برای مقابله با هر مشکلی احساس قدرت خواهند کرد.

یک روش استاندارد ایجاد کنید.

با فرزندان خود بنشینید و قوانینی را ایجاد کنید که هر عضو باید از آنها پیروی کند. نمونه باشید و به آنها نشان دهید که اگر همه به وظایف خود عمل کنند، زندگی چقدر می‌تواند آسان تر شود. ایجاد چنین روتینی نیز به آنها نظم می‌دهد.

محیط خانه را آرام نگه دارید.

سعی کنید فضایی آرام و شاد در خانه ایجاد کنید. فرزند شما وقتی ببیند که همه اعضای خانواده با یکدیگر خوشحال و آرام هستند، رفتار بهتری خواهد داشت.

نتایج را به آنها اطلاع دهید.

اگر رفتار فرزندتان را تحمل کنید و آن را نادیده بگیرید و به خود بگویید که برای درک آن خیلی کوچک است، ممکن است در آینده برای خود مشکلاتی ایجاد کنید. بگذارید بدانند رفتار بد عواقبی دارد.

رفتار خوب را تحسین کنید.

وقتی رفتار خوبی از خود نشان می‌دهند باید از آنها تمجید کرد. این کار آنها را تشویق می‌کند تا رفتار خوبی از خود نشان دهند. اگر در کارها به شما کمک می‌کنند یا علاقه خود را با دوستان به اشتراک می‌گذارند، از تشویق آنها قدردانی کنید. تشویق چنین رفتاری به آنها کمک می‌کند تا اعتماد به نفس خود را بالا برده و علاقه خود را برای انجام دوباره بیشتر نشان دهند. با این حال، مطمئن شوید که بیش از حد آنها را تحسین نکنید، زیرا ممکن است باعث شود که با خود فکر کنند که استحقاق پاداش در هر شرایطی را دارند.

آموزش کار گروهی را به کودکان لوس بدهید.

با کودکان وقت بگذرانید تا یاد بگیرند که چگونه چیزهایی را که لازم است به موقع به اشتراک بگذارند. یادگیری کار گروهی از دوران کودکی به آنها کمک می‌کند تا صبر، همدلی و اعتماد را نسبت به دیگران توسعه دهند.

اجازه دهید کودکان لوس با ناامیدی روبرو شوند.

اگر همه چیز طبق برنامه پیش نرود، ممکن است کودک دچار ناامیدی شود. اما مطمئن شوید که ناامیدی به اعمال خشونت آمیز تبدیل نمی‌شود. به آنها اجازه دهید بدانند که همه چیز همیشه مطابق با میل ما پیش نمی‌رود و اشکالی ندارد که گاهی اوقات ناامید باشیم.

به کودکان آسیب پذیر بیاموزیم که صبر کنند.

اگر فرزند شما منتظر خرید لیست آرزوهای خود است، کمی در برآورده کردن آن‌ها صبر کنید تا او این کار را یاد بگیرد. به آرامی با آنها صحبت کنید و اجازه دهید یاد بگیرند که این مهارت به آنها کمک می‌کند در آینده شخصیتی قوی داشته باشند.

بگذارید بچه های لوس چالش‌های زندگی را بدانند.

برخی از کودکان به دلیل ترس از شکست در فعالیت های خاصی شرکت نمی‌کنند. به آنها انگیزه دهید و به آنها بگویید که چالش ها بخشی از زندگی هستند و رویارویی با مشکلات آنها را قوی تر می‌کند. اگر در ابتدا شکست خوردند، آنها را تشویق کنید و به آنها بگویید که شرکت کردن مهمتر از برنده شدن است.

بچه های لوس را اصلاح کنید.

عادت نکنید که هر دقیقه فرزندتان را تحسین کنید. از کاری که انجام می‌دهند حمایت کنید، اما اگر بدرفتاری کردند، به آنها بگویید چه زمانی دست از کار بکشند و همچنین به آنها بگویید که این رفتار می‌تواند بر روابط آنها با اطرافیانشان تأثیر بگذارد. اگر در حین بازی کار اشتباه کردند یا تقلب کردند، آنها را تنبیه کنید.

به بچه های لوس یاد بدهید که در پول خود صرفه جویی کنند.

به فرزندتان توضیح دهید که تفاوت بین نیازها و خواسته ها در زندگی چیست؟ صحبت کردن با فرزندتان در مورد پول به او کمک می‌کند تا پس‌انداز، اهداف و هزینه های مسئولانه را درک کند. برای مثال، اگر به فرزندتان کمک هزینه می‌دهید، به او بیاموزید که هر روز هزینه های خود را یادداشت کند.

به این ترتیب آنها اهمیت پس انداز پول و کنترل خواسته های غیر ضروری خود را می‌دانند. یادگیری حفظ تعادل و انجام فعالیت های متناسب با سن کودک بسیار مهم است. به علاوه، یادگیری صبر و تلاش مداوم در کارها برای کودک لوس لازم است تا عواقب اعمال خود را درک کند. به جای نادیده گرفتن محرک های آنها، سعی کنید آنها را شناسایی کرده و رسیدگی کنید. نقاط قوت فرزندتان را بشناسید و با هم کار کنید.

سخن آخر

کودکان رفتارهایی را می‌آموزند که منعکس کننده سبک زندگی آنهاست؛ بنابراین هر چیزی که ما در مورد شخصیت، عادات، تجربیات و یادگیری کودک مشاهده می‌کنیم، از محیط زندگی او و طرز نگهداری کودک در منزل نشات می‌گیرد و تحت تاثیر آن قرار دارد. روش‌هایی که والدین در مورد فرزندان خود اعمال می‌کنند، روش‌های تشویق و تنبیه، قوانین و مقررات در خانواده، نحوه اجرای قوانین خانواده، اعم از ساده، سخت، قاطع یا مطیع، در ساختار روانی فرزندان در رفتار آنها بسیار مؤثر است.