مالتیپل اسکلروزیس (MS) یا ام اس، یک بیماری فلج‌کننده‌ی مغز و دستگاه عصبی مرکزی یا همان نخاع انسان است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به بافت عصبی حمله کرده و موجب اختلال در ارتباط بین مغز و سایر مناطق بدن میشود که تخریب اعصاب در هر نقطه از بدن علائم خودش را به همراه دارد.
برای پیشگیری و درمان موفقیت آمیز، باید علائم بیماری ام اس را کاملا بشناسید تا بتوانید به موقع درمان آن را شروع کنید. زمانی که در راه رفتن، صحبت کردن، غذا خوردن، کنترل ادرار یا تنفس کردن به مشکل داشتید یا بینایی شما تار شد حتما به دکتر مراجعه کنید. هر کدام از این اختلالات می‌توانند نشانه بیماری ام اس باشند.
علائم شایع ام اس شامل موارد زیر است:
علائم ام اس در طول زمان خفیف یا شدیدتر میشود و برخی مواقع ممکن است کلا علائمی نداشته باشید. ام اس به دلیل اختلال در سیستم ایمنی و حمله آن به اعصاب مغز یا نخاع رخ میدهد. به همین دلیل علائم ام اس می‌تواند در سراسر بدن خود را نشان دهد و برای هر فرد متفاوت است.
نکته مهم
طبق گفته سایت ملی پزشکی انگلیس (NHS):
علائم و نشانه‌های ام اس شایع هستند و ممکن است به دلیل مشکلات و بیماری های دیگر نیز ایجاد شود. با داشتن برخی از این علائم نمی‌توان قاطعانه گفت که شما بیماری ام اس دارید.
ولی اگر یکی یا تمام این 14 نشانه را در خودتان مشاهده کردید، باید هرچه سریع‌تر به دکتر مراجعه کنید تا دلیل اصلی آنها مشخص شود.
در بیمارانی که مبتلا به این بیماری شدند برخی حملات صورت میگیرد که باید به آنها توجه جدی داشته باشید. علائم بیماری ام اس در زمان حملات حاد تر شده یا علائم جدیدی ظاهر می شود.
این علایم عبارت اند از:
اگر فکر می کنید دچار حمله بیماری شده‌اید، فورا با پزشک متخصص خود تماس بگیرید، حتی اگر فکر می‌کنید وضعیت ممکن است بغرنج یا خطرناک نباشد. با دریافت خدمات پرستار در منزل از شرکت آسانیسم می‌توانید هر موقع به حملات ام اس دچار شدید در اسرع وقت به دکتر مراجعه کرده و راهکارهای رسیدگی به حملات را مشخص کنید.
در این پروسه پزشک خود را در مورد علائم، طول مدت زمان آنها، ابتلا به بیماری و تغییردر روند هر یک از داروها مورد اطلاع قرار دهید. در برخی موارد، علائم خود به خود خوب می‌شوند ولی در بیشتر مواقع باید به اورژانس مراجعه کنید تا شرایط شما تحت بررسی قرار گیرد.
این علائم در هر فردی متفاوت است، بنابراین تشخیص محرک تشدید یا حملات در هر فرد دشوار است. برای همین ممکن است بعد از حمله ام اس برخی آزمایشات و معاینه‌هایی انجام شود تا تیم درمانی شما بتواند محرک را شناسایی کند که شما در آینده بتوانید از حملات مشابه جلوگیری کنید.
بیماری مالتیپل اسکلروز (MS) معمولاً در سنین بین 20 تا 40 سال شروع میشود، اما ممکن است در سنین دیگر هم ظاهر شود.
افراد در سنین بالاتر نیز می‌توانند به MS مبتلا شوند، اما این خطر کمتر است. با افزایش سن، خطر ابتلا به MS کاهش می‌یابد. اما افراد بالای 50 سال همچنان ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. با این که خطر مبتلا شدن کم است بیماری ام اس در سالمندان می‌تواند خطرناک باشد و به مراقبت دقیق نیاز دارد که معمولا یک پرستار سالمند بهترین کاندید برای مراقبت از وی است.
اگر شما یا کسی که شما به آن اهمیت می‌دهید علائم مشخص شده را تجربه کردند، مهم است که به پزشک مراجعه کنید تا ارزیابی دقیق‌تری انجام شود و در صورت لزوم، برنامه درمانی مناسب شروع شود.
طبق آمار درصد مبتلا شدن زنان به این بیماری ام اس به نسبت مردان دو تا سه برابر بیشتر است. پس در این قسمت به بررسی علایم بیماری ام اس در بانوان میپردازیم. بیماری MS به طور کلی روی عصب مغز، نخاع و چشم تأثیر می گذارد، یعنی می تواندعلائم بسیاری چه جسمی، روانی و عاطفی را بصورت غیرقابل پیش بینی ایجاد کند که از فردی به فرد دیگر نیز متفاوت است.
طبق تحقیقات مولتیپل اسکلروزیس (NMSS)، بیماری ام اس بین دو یا سه برابر در زنان بیشتر از مردان رخ داده است. علائم بیماری ام اس به طور مشابه در مردان و زنان بروزمیکند اما بدلیل اینکه همچنان ام اس بعنوان یک بیماری میباشد که تمام جوانب آن شناخته شده نیست پزشک نمی تواند شدت علائم ام اس یا پیشرفت بیماری را درست پیش بینی کند چون این بیماری بطور تصادفی به میلین حمله ور میشود و عصبی که تحت تاثیر قرار می دهد ممکن است در نواحی مختلف اندام های بیماران باشد.
همانطور که گفته شد زنان و مردان مبتلا به MS عموما علائم بیشه به هم را تجربه می کنند، برخی از عوامل دیگر مانند قاعدگی، بارداری و یائسگی ممکن است علائم بیماری ام اس در زنان را تحت الشعاع قرار دهد.
نشانه های این بیماری در زنان مشابه علائم بیماری در مردان است، اما به علت تغییرات هورمونی می تواند نشانه های دیگری را نیزشامل شود. بعنوان مثال می تواند بر سلامت جنسی زنان و عملکرد مثانه تاثیر متفاوتی داشته باشد.
چون بیماری می تواند بر روی هورمون های زنان تاثیرات بدی داشته باشد، در برخی مطالعات نشان داده شده که در زنان مبتلا به MS در طی یک هفته از شروع، چرخه قاعدگی آن ها شدیدتر و بدتر می شود.
خوشبختانه بارداری می تواند خطر بروز علائم ام اس را به مخصوصا در سه ماهه دوم و سوم کاهش دهد. دانشمندان میگویند که بارداری در برابر MS اثر محافظتی برای بیمار دارد. اما باید گفت بارداری برخی از علائم ام اس را به طور موقت کاهش دهد، اما عوارض ناشی از بروز بیماری در 3 تا 6 ماه اول پس از زایمان احتمال برگشت و عود دوباره را دارند و خود دوران بارداری فشار جسمی زیادی را نیز بر بدن مادر وارد می کند که ممکن است علائم خاصی از بیماری ام اس را حادتر کند. علاوه بر این، برخی از داروهایی که افراد برای بیماری ام اس مصرف می کنند در دوران بارداری بی خطر نیست و می تواند علائم را بدتر کند.
کسی که مبتلا به ام اس است و قصد بارداری پرخطر را دارد، باید در مورد داروهای خود با پزشک مشورت کند. از علائم بیماری MS که در طول دوران بارداری زنان ممکن است تشدید شود میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
علائم ام اس ممکن است بعد از یائسگی مادران شدید تر نیز بروز کند، به دلیل اینکه کاهش سطح استروژن در بدن بیمار رخ میدهد که این باعث پیشرفت بیماری میشود.در عین حال، تحقیقات بیشتر از طرف متخصصین برای درک بهتر رابطه بین یائسگی و علائم بیماری ام اس لازم است.
اثرات ام اس بسیار مختلف بوده که در هر نقطه بدن متفاوت است. جدول زیر تمام اثرات MS در تک تک نقاط و سیستم بدن را بطور خلاصه به شما معرفی کردیم.
| ام اس در عصب | |
| سرگیجه | سردرگمی و مشکل در تمرکز |
| مشکلات در یادآوری و خاطرات | تغییرات در خلق و خو و رفتار فرد |
| خستگی | التهاب عصبی (Neuroinflammation) |
| مشکلات در یادگیری، برنامه ریزی و فکر کردن | بی حسی در تمام نقاط بدن |
| ام اس در دیدار | |
| دوبینی (Diplopia) | تاری یا تیرگی در دید |
| درد در چشم | از دست دادن قابلیت دیدن رنگ ها |
| لرزش چشم (نیستاگموس) | خستگی چشم |
| ام اس در عضلات | |
| درد | گزگز کردن اعضای بدن |
| ناهماهنگی چشم و دست ها | بی حسی |
| مشکلات در حفظ تعادل | فلج شدن یا از دست دادن کنترل عضلات |
| ام اس در راه رفتن، صحبت کردن و نفس کشیدن | |
| اشتباه تلفظ کردن کلمات | اختلال در گفتار |
| لکنت زبان | مختل شدن الگوی گفتار |
| تغییرات در تن صدا | صدای تو دماغی داشتن |
| گرفتگی نفس | بلند تنفس کردن یا نفس نفس زدن |
| ام اس در سیستم ایمنی | |
| کاهش واکنش و تاثیر سیستم ایمنی در مقابله با بیماری | بیمار شدن مکرر |
| آسیب پذیری در برابر عفونت به دلیل درمان ام اس | خستگی شدید یا ناتوانی |
| ام اس در سیستم گوارشی و ادرار | |
| مشکل در نگه داشتن ادرار یا بی اختیاری | مشکل دفع ادرار زمان دستشویی رفتن (احتباس ادرار) |
| ریزش کمی ادرار بدون کنترل فرد | عفونت مثانه، دستگاه ادراری یا کلیه |
| ام اس در سیستم گردش خون | |
| سکته قلبی | بیماری سرخرگ کرونر |
| نارسایی قلبی | فیبریلاسیون دهلیزی |
| ام اس در سیستم تناسلی و باروری | |
| ناباروری در زنان و آقایان | مشکل در برانگیختگی یا ارگاسم در رابطه جنسی |
| ایجاد احساس ناخوشایند در رابطه جنسی | درد یا افسردگی زمان دمیلیناسیون التهابی |
| ام اس در سیستم استخوانی بدن | |
| پوکی استخوان | ضعف استخوان |
| شکستگی اعضای بدن | مشکلات حرکتی و هماهنگی |
برخی از بیماران مالتیپل اسکلروزیس ممکن است توانایی راه رفتن به صورت مستقل را از دست بدهند یا کاملاً فلج می‌شوند. برخی مواقع علائم و نشانه های بیماری ام اس سالیان سال مشخص نمی‌شوند یا خیلی خفیف هستند. پس بهتر است کسانیکه سابقه این بیماری را در خانواده‌ی خود دارند آگاهی کافی را کسب کرده تا بتوانند در صورت بروز بخشی از این علائم به موقع اقدام نمایند.
شناخت علائم بیماری ام اس و راه‌های جلوگیری از تشدید و درمان آن به کمک جدی خواهد کرد. در این مقاله تهیه شده توسط شرکت خدمات پرستاری آسانیسم، همه چیز درباره بیماری ام اس مانند علائم، علت‌ها و نحوه پیشگری از آن را به شما توصیف کردیم تا با این بیماری خطرناک بیشتر آشنا شوید.
علت اصلی مالتیپل اسکلروزیس ناشناخته است. اما این بیماری در خصوص خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا به بیماری به بافتهای عصبی حمله می کند. در مورد MS، این حمله ی سیستم ایمنی بدن، میلین (ماده چربی که محافظت از فیبرهای عصبی مغز و نخاع را برعهده دارد) از بین می برد.
برای اینکه بدانید میلین چیست می توان آنرا با پوشش عایق بر روی سیم های برق مقایسه کرد. زمانیکه که میلین محافظ ، خودش آسیب دیده و فیبر عصبی مستقیماً در معرض محیط قرار می گیرد، پیام هایی که در امتداد این عصب حرکت می کنند ممکن است مسدود شوند. حتی عصب در معرض آسیب قرار میگیرد.
روشن نیست که چرا MS در برخی افراد بوجود می آید و در دیگران این اتفاق نمی افتد. ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی جز بالاترین عوامل شناخته شده میباشد.
برخی از عواملی که به عنوان علل احتمالی MS شناخته شده است عبارتند از:
ام اس نیاز به تحقیقات بیشتری طی سالهای آتی دارد تا بتوانیم به عوامل و راه‌های درمانی این بیماری دست پیدا کنیم و بتوانیم از بروز این بیماری جلوگیری کنیم.
MS لزوما ارثی نیست و هنوز هیچ رابطه قاطعانه برای تایید ارثی بودن آن وجود ندارد. اما اگر شخصی در خانواده به ام اس مبتلا بود، خطر ابتلا شما به ام اس بالاتر میشود. برای همین اگر برادر، خواهر، مادر یا پدر شما به ام اس مبتلا شد بهتر است به دکتر بروید تا شرایط خود را رصد کنید.
در کل سه نوع بیماری ام اس وجود دارد. معمولا متخصص مغز و اعصاب شما با انجام آزمایشات و تست‌های مختلف نوع آن را مشخص میکند.
اگر پزشک عمومی بیماری ام اس را احتمال دهد، شما را به یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع میدهد. در زمان مراجعه با متخصص مغز و اعصاب در مورد علائم، تاریخچه و داروهایی که مصرف می‌کنید سوال میکند. سپس در صورت نیاز آزمایشات مورد نیاز برای تخشیص بیماری را تجویز میکند.
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص ام اس وجود ندارد و معمولا با انجام تست‌های مختلف تشخیص داده میشود. این تست‌ها شامل موارد زیر میشود:
درحال حاضر هیچگونه درمان قطعی ام اس وجود ندارد. درمان ام اس برای جلوگیری از آسیب بیشتر، کاهش علائم و جلوگیری از عوارض خطرات ام اس انجام میشود.
نوع برنامه درمانی ام اس شما به نوع ام اسی که مبتلا شدید بستگی دارد. به احتمال زیاد در طول دوره درمانی، برنامه درمانی شما تغییر خواهد کرد.
درمان ام اس نیازمند متخصصین و پزشکان مختلف است. تیم درمانی شما شامل متخصص مغز و اعصاب، فیزوتراپیست و کاردمان میشود. در برخی شرایط در طول شدید شدن بیماری، امکان دارد پرستار در منزل به تیم درمان شما اضافه شود.
داروهای مناسب برای ام اس شامل موارد زیر میشود:
چندین دارو و قرص مختلف دیگر نیز وجود دارد که با توجه به علائم ام اس، شدت آن و شرایط بیمار تجویز میشود. برای دریافت این داروها باید از پزشک متخصص نسخه دریافت کنید. داروهای ذکر شده عوارض خطرناک و جدی دارند. به هیچ عنوان دوز داروها را خودسرانه تغییر ندهید.
این درمان شامل برداشتن قسمت مایع خون شما و جداسازی آن از سلول‌های خونی است. سپس سلول‌های خونی با محلول پروتئینی به نام آلبومین مخلوط میشود و به بدن شما بازگردانده میشود. اگر علائم شما به استروئید پاسخ نداد، امکان دارد این روش درمانی تجویز شود. تعویض پلاسم به عنوان پلاسمافرزیس نیز شناخته میشود.
فیزیوتراپیست و کادرمانگر به شما ورزش‌ها و کشش مختلف مناسب برای تقویت عضلات آموزش میدهد. درمانگر همچنین می‌تواند نحوه استفاده از وسایل و دستگاه‌های خانه را به بیمار آموزش دهد تا انجام کارهای روزمره برایشان راحت‌تر باشد.
فیزیوتراپی و کمک حرکتی، در صورت لزوم، می‌تواند از ضعف پا، تعادل بدن و بهبود درد در راه رفتن کمک کند. یکی دیگر از مزایای فیزیوتراپی کاهش خطر بیماری‌های جانبی به دلیل ضعف و تحلیل عضلات است. برای مثال ورزش‌های تقویت کننده عضلات شکم و کمر، خطر بیماری دیسک کمر را در بیمار کاهش میدهد. در واقع یک آزمایش و آمار گرفته شده نشان داده است که ام اس روی ستون فقرات بیمار تاثیر منفی ایجاد میکند و 31 درصد بیماران به دیسک کمر نیز مبتلا میشود.
طبق آزمایشات و درمان‌های تحقیقاتی بیمارستان مایو کلینیک (Mayo Clinic):
مهارکننده تیروزین کیناز بروتون (BTK) برای ام اس عودت و فروکننده و ام اس ثانویه پیشرونده استفاده شد و نتایج آن بررسی شد. این دارو با تغییر عملکرد سلول‌های B سیستم عصبی مرکزی، می‌توانند علائم بیماری را کنترل کند و آسیب بیشتر به سیستم عصبی را کاهش دهد.
درمان دیگری که در افراد مبتلا انجام شد، پیوند سلول‌های بنیادی است. این درمان سیستم ایمنی فرد مبتلا را از بین می‌برد و سپس سیستم ایمنی بنیادی سالم پیوندی را جایگزین سیستم ایمنی فرد میکند. محققان هنوز درحال بررسی عملکرد و خطرات این روش درمانی هستند. این روش درمانی پتانسیل بالایی دارند ولی خطر پس زدن بدن به پیوند سلول بنیادی جدید بالاست.
یک داروی جدیدی به نام مهارکننده فسفودی استراز نیز در حال مطالعه است. این دارو با تغییر پاسخ‌های مخرب سیستم ایمنی که در بیماری ام اس دیده میشود، التهاب اعصاب را کاهش میدهد.
متاسفانه هیچکدام از این روش‌های درمانی، قابلیت از بین بردن ام اس را ندارند. همچنین این درمان‌ها هنوز در ایران شروع نشده‌اند. البته امکان دارد داروها و روش‌های درمانی جدید با توجه به نتایج این آزمایش‌ها ساخته و جزو برنامه درمانی ام اس شما شود.
پیشگیری از ام اس جدا از مسایل ژنتیکی به پاره‌ای از عوامل بستگی دارد. بیشتر مواقع MS راهی برای پیشگیری قطعی ندارد ولی با تغییرات در شیوه زندگی خود می‌توانید خطر ابتلا به بیماری ام اس را کاهش دهید. برخی از مهم‌ترین کارهایی که باید برای پیشگیری مالتیپل اسکلروزیس شامل موارد زیر است:
در حال حاضر درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد اما با بهبود شیوه زندگی و اهمیت به سلامت میتوان به عدم بروز آن کمک کرد . یا روند پیشرفت این بیماری را کاهش داد. کارشناسان امیدوارند با تحقیقاتی که در حال انجام است در آینده نزدیک درمان مطمئن و قطعی برای آن پیدا گردد.
ما در مجموعه آسانیسم برای این عزیزان از بهترین متخصصین کمک گرفته ایم. در صورتیکه بیماران در مراحل پیشرفته ی بیماری باشند و با مشکلات حرکتی و عصبی درگیر شده اند نقش پرستار در بهبود وضعیت و ایجاد انگیزه بسیار موثر است. برای کسب اطلاعات بیشتر و درخواست سفارش با شماره 02191304433 تماس حاصل فرمایید.
آسانیسم در این حوزه قابلیت اعزام بهیار در منزل را دارد و با تلاش و کوشش این عزیزان توانستیم یک سابقه حرفه‌ای و درخشان در مورد مراقبت از بیماران ام اس داشته باشیم و بتوانیم کمکی کوچک برای فرد مبتلا به ام اس دهیم.
درمان ام اس خوردن مکمل مس یا منابع مس هست
اگه بیماری ام اس در یه تایمی خیلی پیشرفت کنه امکان فوت کردن بیمار وجود دارد؟
امکان فوت در ابتلا به ساده ترین بیماری‌ها وجود دارد پس شما نباید به این موضوع فکر کنید بلکه باید بر روی درمان تمرکز کنید
سلام من 20سالمه من صورتم خیلی گز گز میکنه و دست و پام هم میگیره عضلاتش آیا اینا علایم ام اس میباشد؟
بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا پزشک بتواند تشخیص دقیق تری برای علائم شما انجام دهد.
اگر رویت شود ایا بیماری نقس ایمنی بدن همان ام اس است ؟ دوم ام اس در موقع که شروخ میشود بصورت جرخشی است ؟ کنه اگر ظورم اگر یکبار به پاها ممکن است دفعه بعد مثلا به دست حمله کند یا به سر ؟ درد وبی حسی است .
سلام
1. نه، بیماری نقص ایمنی بدن (Immune Deficiency) و ام اس (Multiple Sclerosis) دو بیماری متفاوت هستند. بیماری نقص ایمنی بدن نشانه‌ای از ضعف سیستم ایمنی بدن است که موجب میشود بدن به درستی به عفونت‌ها و بیماری‌ها پاسخ ندهد. اما ام اس یک بیماری التهابی است که با تخریب پوشش عصبی در سیستم عصب مرکزی همراه است. 2. خیر، علایم ام اس ممکن است بسته به محل تخریب پوشش عصبی متنوع باشد و بر اساس محل و شدت تخریب، علائم مختلفی ایجاد میشود. اما شکل جرخشی در ام اس برای شروع بیماری عمومی نیست و ممکنه به صورت دیگری ظاهر شود. 3. بله، در ام اس، سیستم ایمنی بدن به طور نادرست به بافتهای سالم بدن واکنش نشان میدهد و آنها را به عنوان مهاجم تشخیص میدهد که باعث درد و بی حسی در بدن میشود.