فشار خون نرمال

فشار خون نرمال یا طبیعی برای زندگی بسیار حیاتی است. بدون فشاری که خون ما را مجبور به گردش در سیستم گردش خون کند، هیچ اکسیژن و مواد مغذی از طریق شریان‌ها به بافت‌ها و اندام‌ها منتقل نمی‌شود فشار خون نرمال  80/120 است. البته بسته به سنین مختلف، متفاوت است. کنترل فشار خون راه مهمی برای حفظ سلامت قلب در افراد سالخورده است. این امر به ویژه در سالمندان مهم است. زیرا خطر افزایش فشار خون و فشار خون پایین در سالمندان با زیاد شدن سن افزایش می‌یابد. پرستار سالمند در منزل در حفظ فشار خون نرمال در سالمند نقش بسزایی دارد. او با کنترل روزانه فشار خون سالمند از بالا رفتن یا پایین آمدن ناگهانی آن جلوگیری می‌کند.

فشار خون ایده آل چیست؟

فشار خون نیرویی است که خون شما بر روی دیواره شریان‌ها اعمال می‌کند، رگ‌های خونی، خون غنی از اکسیژن را از قلب شما دور می‌کنند و به اندام‌ها می‌رسانند. اگر شریان‌های شما سفت و تنگ شود، فشار خون ایجاد می‌شود. این موضوع مانند این است که شما قسمتی از شلنگ آب را فشرده کردید در این صورت آب با فشار بیشتری خارج می‌شود. در صورت تنگی عروق کار قلب سخت تر می‌شود. قلب شما عضله ای است به اندازه ی مشت شما که باید در طول زندگی متوسط حدود دو و نیم میلیارد بار می‌تپد. به همین دلیل داشتن فشار خون نرمال بسیار مهم است. فشار خون به این صورت خوانده می‌شود: فشار خون سیستولیک بر روی دیاستولیک. مانیتور فشار خون اندازه گیری‌ها در میلی متر جیوه را نشان می‌دهد و به عنوان mmHg ظاهر می شود. محدوده فشار خون طبیعی برای بزرگسالان بین mmHg 60/90 (سیستولیک) وmmHg  80/120 (دیاستولیک) است. این بدان معنی است که هر چیزی زیر mmHg  60/90 علامت فشار خون پایین (افت فشار خون) در حالی که هر چیزی بالاتر از  90/140 mmHg نشانگر فشار خون بالا است. دانستن این شماره‌ها می‌تواند به شما در آگاهی بیشتر از سلامتیتان و به تشخیص جلوتر فشار خون بالا کمک کند.

در واقع فشار خون شما با دو شماره ثبت می‌شود:

1. فشار خون سیستولیک (شماره اول): نشان می‌دهد چه میزان فشار خون بر دیواره شریان شما هنگام ضربان قلب وارد می‌شود.
2. فشار خون دیاستولیک (شماره دوم): نشان می‌دهد چه میزان فشار خون شما بر دیواره شریان شما فشار وارد شده است در حالی که قلب بین ضربان ها استراحت می‌کند.

فشار سیستولیک مهم‌تر است یا دیاستولیک؟

به طور معمول، توجه بیشتر به فشار خون سیستولیک (شماره اول) به عنوان عامل اصلی خطر بیماری قلبی عروقی برای افراد بالای 50 سال مورد توجه است. در بیشتر افراد، فشار خون سیستولیک با افزایش سن به دلیل افزایش سختی شریان‌های بزرگ، به طور پیوسته افزایش می‌یابد. افزایش مدت زمان وجود پلاک در رگ‌ها و افزایش شیوع بیماری‌های قلبی و عروقی می‌تواند از دلایل ایجاد فشار خون با افزایش سن باشد. با این وجود، ممکن است  فشار سیستولیک بالا یا خواندن فشار خون دیاستولیک بالا برای تشخیص فشار خون بالا استفاده شود. طبق مطالعات اخیر، خطر مرگ ناشی از بیماری ایسکمیک قلبی و سکته مغزی با افزایش هر 20 میلی متر جیوه سیستولیک یا 10 میلی متر جیوه دیاستولیک در بین افراد از 40 تا 89 سال افزایش می‌یاد. جلوگیری از فشار خون بالا و حفظ فشار خون نرمال در سالمندان می‌تواند به آنها کمک کند تا از بروز سکته مغزی، بیماری‌های قلبی، نارسایی کلیه، مشکلات بینایی و سایر شرایط جدی سلامتی جلوگیری کنند. جلوگیری از فشار خون پایین، به نام افت فشار خون نیز می‌تواند به سالمندان کمک کند تا از سرگیجه، سبکی سر، افتادن و شوک جلوگیری کنند. پرستار سالمند در منزل در کنترل فشار خون و تنظیم آن نقش مؤثری دارد.

فشار خون بالا می‌تواند منجر به حمله قلبی و سكته مغزی شود. شما می‌توانید فشار خون بالا را بدون تجربه علائم داشته باشید. به همین دلیل مهم است که فشار خون خود را به طور مرتب بررسی کنید. حتی اگر می‌دانید که فشار خون نرمال دارید، باید برای حفظ آن در حد سالم، تمام تلاش خود را انجام دهید.

جدول فشار خون نرمال بر اساس سنین مختلف

این نمودار فشار خون می‌تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید که فشار خون شما در سطح سالم است یا اینکه باید برای بهبود آن اقداماتی انجام دهید.

سن	زن	مرد
نتیجه 1 – 2	80/34 – 120/75	83/38 – 117/76
3	100/59	100/61
4	102/62	101/64
5	104/65	103/66
6	105/68	104/68
7	106/70	106/69
8	107/71	108/71
9	109/72	110/72
10	111/73	112/73
11	113/74	114/74
12	115/74	116/75
13	117/75	117/76
14	120/75	119/77
15	120/76	120/78
16	120/78	120/78
17	120/80	120/78
18	120/80	120/80
19-24	120/79	120/79
25-29	120/80	121/80
30-35	122/81	123/82
36-39	123/82	124/83
40-45	124/83	125/83
46-49	126/84	127/84
50-55	129/85	128/85
56-59	130/86	131/87
60+	134/84	135/88

فشار خون نرمال برای سالمندان

سالمندی احتمال ابتلا به بیماری‌های متفاوت را افزایش می‌دهد. یکی از مشکلات دوران سالمندی، احتمال ابتلا به پرفشاری خون است؛ به‌طوریکه بیش‌ترین علت سکته‌های مغزی در این دوران، به فشارخون برمی‌گردد. حتی یکی از عوامل خطر بیماری‌های قلبی و عروقی به شمار می‌رود. میزان فشارخون در سالمندانی که بیماری خاصی مبتلا نیستند، باید کمتر از 140/90 باشد. این میزان در افراد سالخورده که به دیابت یا بیماری‌های کلیوی دچارند؛ باید 130/85 باشد. برای ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان و کاهش خطرات ناشی از ابتلا به فشار خون، تشخیص به‌موقع، کنترل و درمان پرفشاری خون از اهمیت بالایی برخوردار است. کنترل روزانه فشار خون سالمند، توسط پرستار یا اعضای خانواده‌ به تشخیص زود‌هنگام بیماری کمک می‌کند؛ و به‌کار بردن روش‌هایی مثل ورزش، تنظیم برنامه غذایی مناسب، کاهش وزن و… نیز در درمان هرچه‌ سریع‌تر آن موثر خواهد بود.

نکاتی در مورد فشار خون نرمال

پیر شدن، داشتن دیابت و سابقه خانوادگی ابتلا به دیابت، برخی از عواملی هستند که خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد، اما می‌توانید آن را را کنترل کنید. برای حفظ فشار خون نرمال در سالمندان خدمات پرستاری در منزل بسیار کمک کننده خواهد بود. کار‌هایی که برای متعادل سازی فشار خون باید انجام شود شامل موارد زیر است:

• ورزش

ورزش در کنترل فشار خون بسیار مؤثر است زیرا بدن شما را تحریک می‌کند تا ماده‌ای به نام اسید نیتریک آزاد کند. اسید نیتریک باعث می‌شود رگ‌های خونی باز شود و این باعث کاهش فشار خون می‌شود. ورزش همچنین به تقویت عضلات قلب، کاهش استرس و کاهش وزن کمک می‌کند.

• از دست دادن وزن اضافی 

اضافه وزن داشتن خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد. از دست دادن حتی 5 کیلوگرم می‌تواند باعث شود فشار خون شما پایین بیاید.

• غذا‌های سالم بخورید

خوردن رژیم غذایی مناسب می‌تواند خطر ابتلا به فشار خون بالا را کاهش دهد یا به شما در بازگشت فشار خون طبیعی کمک کند. مطالعات بالینی نشان می‌دهد که یک رژیم غذایی پر از میوه، سبزیجات، لبنیات کم چرب، غلات کامل، مرغ، ماهی و آجیل واقعاً مؤثر است. همچنین باید در استفاده از چربی‌ها، گوشت قرمز و قند اضافی خودداری کنید.

• عادت استفاده از نمک را تغییر دهید

بدن شما فقط به 500 میلی گرم نمک در روز نیاز دارد، اما ممکن است در روز 9000 میلی گرم مصرف کنید. مطالعات نشان می‌دهد که نمک زیاد منجر به فشار خون بالا می‌شود. محدود کردن میزان مصرف نمک به 2400 میلی گرم در روز که معادل حدود یک قاشق چای خوری است، توصیه می‌شود.

• ترمزها را روی سیگار کشیدن بکشید

اگر می‌خواهید فشار خون طبیعی را حفظ کنید، از این عادت بد باید دوری کنید. سیگار کشیدن به هیچ وجه برای سلامت سیستم قلب و عروق و فشار خون مناسب نیست. نیکوتین باعث انقباض عروق خونی شده و باعث افزایش فشار خون می‌شود. ترک سیگار، خطر ابتلا به سرطان و بیماری‌های قلبی را نیز کاهش می‌دهد.

فشار خون پایین

فشار خون پایین به عنوان افت فشار خون شناخته می‌شود. در بزرگسالان، اغلب خواندن فشار خون 60/90 میلی متر جیوه یا پایین تر از آن، فشار خون  پایین در نظر گرفته می‌شود. افت فشار خون می‌تواند خطرناک باشد زیرا بدن و قلب شما به اندازه کافی خون و اکسیژن رسانی نمی‌کند. برخی از دلایل احتمالی افت فشار خون می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• مشکلات قلبی
• کمبود آب بدن
• بارداری
• عفونت شدید (سپتی سمی)
• آنافیلاکسی
• سوء تغذیه
• مشکلات غدد درون ریز
• داروهای خاص

افت فشار خون معمولاً با سرگیجه همراه است. با پزشک خود مشورت کنید تا علت پایین بودن فشار خون خود و اینکه چه کاری می‌توانید برای بالا بردن آن انجام دهید را پیدا کنید. پرستار حین نگهداری از سالمند در منزل با مراقبت‌ها و توجه‌هایش به سالمند از بروز افت فشار خون و عوارض خطرناک آن جلوگیری می‌کند.

عوارض فشار خون بالا

فشار خون بالا معمولاً یک بیماری مزمن است که به تدریج باعث آسیب در طی سال‌ها می‌شود. اما گاهی اوقات فشار خون آنقدر سریع و به شدت افزایش می‌یابد که به یک فوریت پزشکی تبدیل می‌شود که نیاز به درمان فوری دارد و اغلب با بستری شدن در بیمارستان همراه است. در این شرایط فشار خون بالا می تواند باعث شود:

• از دست دادن حافظه، تغییر شخصیت، اشکال در تمرکز، تحریک پذیری یا از دست دادن تدریجی آگاهی
• سکته
• آسیب شدید به شریان اصلی بدن (آئورت)
• درد قفسه سینه
• حمله قلبی
• از دست دادن ناگهانی عملکرد کلیه
• عوارض حاملگی (پره اکلامپسی یا اکلامپسی)
• کوری

فشار خون و سکته مغزی

مغز برای تغذیه بسیاری از عملکردهای خود نیاز به جریان خون بدون مانع دارد. فشار خون بسیار بالا و پایدار درنهایت باعث تضعیف رگ‌های خونی می‌شود. با گذشت زمان این رگ‌ها ضعیف می‌شوند و خون به مغز نشت می‌کند. ناحیه مغزی که توسط این رگ‌های آسیب دیده تغذیه می‌شود شروع به مردن می‌کند و این باعث سکته مغزی می‌شود. علاوه بر این، اگر لخته شریان باریک را مسدود کند، خون متوقف می‌شود و سکته رخ می‌دهد. علائم سکته مغزی شامل بی حسی یا ضعف ناگهانی صورت، بازو یا پا به خصوص در یک طرف بدن، سردرگمی، مشکل در صحبت کردن یا بینایی، سردرد شدید ناگهانی است. پرستار سالمند در منزل با کنترل فشار خون در سالمند به صورت روزانه و انجام تدابیر مؤثر برای متعادل سازی آن وحفظ فشار خون نرمال از بروز عوارض جدی فشار خون بالا جلوگیری می‌کند.

چگونه بفهمیم فشار خون بالا داریم؟

فشار خون بالا هیچ علائمی ندارد، بنابراین تنها راه برای فهمیدن این بیماری، اندازه گیری فشار خون به طور منظم است. برای این کار ممکن است به پرستار در منزل نیاز داشته باشید. نگه داشتن فشار خون در حد طبیعی برای جلوگیری از عوارضی مانند بیماری‌های قلبی و سکته مغزی بسیار مهم است. ترکیبی از عادت‌ها و داروهای سبک زندگی سالم می‌تواند به کاهش فشار خون شما کمک کند. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن نیز در پایین نگه داشتن فشار خون شما بسیار مهم است. برای اندازه گیری فشار خون، به صورت روزانه و دقیق شما می‌توانید از خدمات پرستاری در منزل استفاده کنید. درمان با دارو برای کاهش فشار خون به کمتر از 80/130 در افراد مسن تر از 65 سال و افرادی که دارای فاکتورهای خطر مانند دیابت و کلسترول بالا هستند توصیه می‌شود. ممکن است چند نوع دارو برای درمان فشار خون استفاده کنید. پرستار سالمند در منزل از بروز تداخلات دارویی جلوگیری می‌کند. هم چنین در صورتی مؤثر نبودن دارو می‌تواند فوراً آن را با پزشک در میان بگذارد. پرستار با نگهداری از سالمند در منزل او را به حفظ یک سبک زندگی سالم و ایجاد عادات غذایی مناسب تشویق می‌کند