علت گرفتگی کمر و راه درمان آن

گرفتگی یا اسپاسم کمر به انقباض غیر ارادی ماهیچه‌های کمر گفته می‌شود. این وضعیت از اسپاسم نادر با ناراحتی خفیف تا اسپاسم مزمن همراه با درد شدید که حرکت را دشوار می‌کند متغیر است.

اسپاسم کمر معمولاً بدون جراحی قابل درمان است؛ اما اگر درد مربوط به مشکلات عصبی در ستون فقرات باشد، ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. علل احتمالی زیادی برای اسپاسم کمر وجود دارد. تغییرات مکانیکی در ستون فقرات، اضطراب یا استرس ممکن است باعث گرفتی کمر شود.

اگر دچار اسپاسم کمر هستید، یادگیری علت مشکل و نحوه بهترین مدیریت آن می‌تواند به شما کمک کند تا سریع و ایمن به سطح عملکرد و فعالیت قبلی خود بازگردید. برای آشنایی بیشتر با گرفتگی عضلات کمر، علت و راه‌های درمان گرفتگی عضلات کمر در خانه همراه ما باشید.

علت گرفتگی کمر چیست؟

گرفتگی کمر می‌تواند نتیجه آسیب به عضلات، تاندون‌ها و رباط‌های کمر باشد یا می‌تواند به شرایط پزشکی جدی‌تری مربوط باشد. اسپاسم کمر به دلیل سفت شدن بافت ماهیچه‌ای ایجاد می‌شود اما این سفتی اغلب در نتیجه برخی از فشارهای مکانیکی دیگر رخ می‌دهد. استرس و فشار وضعیتی را در بدن شما ایجاد می‌کند که در آن بافت عضلانی نزدیک ستون فقرات شما به طور غیر طبیعی کشیده می‌شود در نتیجه این کشش، رشته‌های ماهیچه‌ای سفت می‌شوند و احساس سفتی دردناکی ایجاد می‌شود.

بلند کردن اجسام سنگین یکی از دلایل شایع اسپاسم کمر است علاوه بر بلند کردن اجسام سنگین، هر گونه فعالیتی که باعث فشار بیش از حد بر عضلات و رباط‌های کمر شود، می‌تواند باعث آسیب شود ورزش‌هایی مانند فوتبال و گلف می‌توانند منجر به اسپاسم کمر شوند.

در صورت ابتلا به آرتریت یا پارگی دیسک در ستون فقرات، اسپاسم کمر ممکن است رخ دهد. آرتریت در ناحیه کمر می‌تواند به نخاع فشار وارد کند که ممکن است باعث درد در پشت و پاها شود. پارگی یا برآمدگی دیسک در مهره‌ها نیز می‌تواند به عصب فشار وارد کند و منجر به کمردرد شود.

علل مکانیکی اسپاسم کمر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• دیسک کمر
• آرتریت کمر
• کشیدگی های کمر
• وضعیت نشستن یا ایستادن ضعیف
• اسپوندیلولیستزیس (Spondylolisthesis)
• تنگی کانال نخاعی

همه این مشکلات باعث افزایش فشار از طریق ساختارهای آناتومیک در ستون فقرات شما می‌شود عضلات کمر شما در نزدیکی این ساختارها ممکن است دچار اسپاسم محافظتی شوند و باعث ایجاد احساس انقباض و درد در کمرتان شود.

سایر علل غیر مکانیکی اسپاسم کمر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• استرس و اضطراب
• فقدان ورزش بدنی
• فیبرومیالژیا

کمردرد و گرفتگی کمر در دوران بارداری نیز شایع است، به خصوص زمانی که جنین سنگین‌تر می‌شود یا حرکت می‌کند.

اگر شرایطی دارید که باعث ایجاد استرس و فشار در ستون فقرات شما می‌شود، ممکن است در معرض خطر اسپاسم کمر باشید.

اسپاسم کمر و علائم گرفتگی کمر

اسپاسم کمر همان انقباض ناگهانی عضلات کمر است. فردی که دچار گرفتگی کمر می‌شود معمولاً احساس انقباض و سفت شدن عضله دارد و گاهی اوقات این احساس سفتی آنقدر شدید می شود که مانع از حرکت عادی فرد می‌شود. اسپاسم کمر ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. برخی از افراد مبتلا به اسپاسم کمر به دلیل درد و گرفتگی در خم شدن به جلو مشکل دارند.

احساسات و علائم رایجی که هنگام اسپاسم کمر احساس می‌شود ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد در یک یا هر دو طرف کمر
• گرفتگی کمر سمت راست
• گرفتگی کمر سمت چپ، گرفتگی وسط کمر
• گرفتگی کمر پشت قلب
• احساس گرفتگی کمر و تنگی نفس
• مشکل در خم کردن ستون فقرات
• مشکل در ایستادن و تحرک
• درد و احساس نبض در کمر

گاهی اوقات اسپاسم کمر ممکن است باعث احساس درد در باسن شود. هنگامی که اسپاسم شدید باشد ممکن است با درد عصبی، بی حسی و سوزن سوزن شدن که به یک یا هر دو پا منتشر می‌شود، همراه باشد.

اکثر اسپاسم‌های کمر به یکی از دو دسته زیر تقسیم می‌شوند:

اسپاسم حاد کمر: این اسپاسم‌ها به طور ناگهانی و اغلب در حین بلند کردن چیزی یا تغییر موقعیت ظاهر می‌شوند. اسپاسم حاد ممکن است باعث درد شدید شود یا حرکت را دشوار کند.

اسپاسم مزمن کمر: اسپاسم مزمن به طور منظم‌‌تر اتفاق می‌‌افتد و ممکن است به آسیب خاصی مرتبط نباشد. برخی افراد پس از آسیب دیدگی کمر دچار اسپاسم مزمن کمر می‌شوند.

عوامل خطر ابتلا به گرفتگی کمر

چندین عامل خطر وجود دارد که ممکن است به گرفتگی ماهیچه کمر دچار شوید. برخی از این موارد قابل تغییر هستند، در حالی که برخی دیگر قابل تغییر نیستند.

عوامل خطر برای اسپاسم کمر عبارتند از:

• وضعیت نشستن ضعیف
• سن
• بیماری ضعیف شدن استخوان ‌( پوکی استخوان در سالمندان )
• بلند کردن مکرر وسایل سنگین
• چاقی یا اضافه وزن
• شرایط روانی و استرس عاطفی
• سیگار کشیدن
• بارداری که معمولا با درد پایین کمر همراه است

اگر هر یک از این عوامل خطر را دارید، برای به حداقل رساندن آن‌ها یا اجتناب از آن‌ها تلاش کنید. شما می‌توانید سیگار را ترک کنید، ورزش کنید یا در فعالیت‌های مثبتی شرکت کنید که به شما در مدیریت استرس کمک می کند.

اگر دچار گرفتگی شدید کمر هستید، ممکن است لازم باشد برای تشخیص مناسب و درمان صحیح با پزشک خود مشورت کنید.

درمان گرفتگی عضلات کمر در خانه

درد گرفتگی عضلات کمر می‌تواند شدید و طاقت فرسا باشد. ولی بیشتر مواقع روش‌های درمان گرفتگی عضلات کمر به صورت خانگی کافیست تا درد آن کاهش یابد یا کاملا رفع شود.

خیلی مهم است که بدانید برخی از این درمان‌ها برای کوتاه مدت مناسب هستند و برای جلوگیری از آن باید برخی از روش‌های زندگی خودتان را تغییر دهید. اول درمان فوری گرفتگی کمر را توضیح می‌دهیم تا درد شما کاهش یابد و سپس چند روش مناسب برای جلوگیری تکرار عارضه به شما آموزش خواهیم داد.

درمان فوری گرفتگی کمر

درد ناشی از گرفتگی کمر خیلی حاد و ناگهانی است که می‌تواند شما را از نفس بیندازد. اگر درد مزمن کمر دارید ممکن است این روش‌ها به اندازه کافی درد را کاهش ندهد. در این صورت حتما به دکتر مراجعه کنید.

درمان‌ها و راهکارهای زیر می‌تواند درد شما کاهش دهد. برای درمان سریع کمر درد می‌توانید:

1. کمر را ماساژ دهید
2. کیسه یخ و آب گرم روی کمر بگذارید
3. حمام آب گرم بگیرید
4. داروهای بدون نسخه مصرف کنید
5. به کمر خود پمادهای مناسب بزنید
6. تنفس درست و محکم بکشید
7. آب بنوشید
8. از فوم‌های ورزشی استفاده کنید
9. کشش‌های خانگی انجام دهید
10. تغذیه مناسب داشته باشید

ماساژ

فشار محکم روی عضله گرفته شده می‌تواند تا حدی تنش روی ماهیچه را بردارد و درد اسپاسم را رفع کند. ماساژ بهترین درمان اولیه گرفتگی کمر در خانه است. برای آرامش عضلات گرفته، نقطه را با انگشتان خود به مدت 30 تا 60 ثانیه فشار دهید و سپس به صورت دایره‌ای مکان را مالش دهید.

درمان گرم و سرد

گرم و سرما هر دو می‌توانند برای باز کردن عضلات گرفته کمر شما مناسب باشند. هر دو التهاب کمر را کاهش می‌دهند و تنش‌های روی کمر را از بین می‌برند.

برای درمان گرم و سرد به صورت متناوب کیسه آب گرم و بسته یخ استفاده کنید. اول یخ بگذارید تا کمی التهاب کمر کاهش یابد و بعد از 20 دقیقه کیسه آب گرم بگذارید تا تنش روی عضلات کمر برداشته شود. یادتان باشد که آب داخل کیسه خیلی داغ نباشد و یخ را قبل از مصرف در یک حوله بپیچید.

حمام آب گرم هم می‌تواند خیلی برای کاهش درد مفید باشد، فقط یادتان باشد که آب را زیادی گرم نکنید تا حرکت ناگهانی زمان وارد شدن زیر دوش یا وان نداشته باشید. بعد از حمام اگر هنوز درد داشتید یک تکه یخ روی کمر بگذارید.

داروهای بدون نسخه مناسب برای گرفتگی کمر

یک روش سریع و موثر برای درمان گرفتگی عضلات کمر مصرف دارو یا پماد مخصوص کمردرد است. این داروها در بیشتر مواقع نیازی به نسخه از دکتر ندارند و با استفاده درست، عوارضی به همراه نخواهند داشت. برخی از داروها و پمادهای مناسب برای گرفتگی عضلات کمر شامل موارد زیر است:

• پماد کاسپین
• پماد متیل سالیسیلات
• پمادهای حاوی لیدوکائین، کافور یا منتول
• قرص‌های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن
• قرص آسپرین
• اگر میخواهید از پماد طبیعی گرفتگی کمر استفاده کنید، کمی زردچوبه و دانه کرفس را با هم ترکیب کنید و به کمر خود بزنید.

زمانی که از پماد استفاده می‌کنید، مراقب باشید که لایه زیاد روی کمر خود نزنید. فقط یک لایه نازک کافیست. پماد را 4 بار در روز استفاده کنید تا زمانی که درد کامل قطع شود.

استفاده بیش از حد از داروها یا پمادهای معرفی شده عوارض جدی به همراه دارند پس به هیچ عنوان برای سریع تر شدن درمان گرفتگی عضلات خود زیاد دارو مصرف کنید.

برای گرفتگی کمر چه بخوریم

اگر درد گرفتگی کمر دارید آب بخورید، مخصوصا اگر می‌توانید از آب‌های معدنی ورزشی که الکترولیت دارند استفاده کنید. اگر آب معدنی ورزشی پیدا نکردید، یک قاشق مرباخوری نمک داخل یک لیوان آب بریزید، هم بزنید و آن را بنوشید.

اگر می‌خواهید از گرفتگی دوباره کمر جلوگیری کنید باید سعی کنید یک رژیم مناسب داشته باشید. غذاهای مناسب برای کاهش خطر گرفتگی عضلات کمر شامل تخم مرغ، گوشت، اسفناج، آووکادو و سیب زمینی است که باید آن‌ها را به برنامه غذایی خود اضافه کنید.

تنفس درست برای گرفتگی عضلات کمر

به گفته یک آزمایش انجام شده در سال 2016 در مورد اسپاسم، سه شرکت کننده گزارش دادند که زمانی که تنفس درست و عمیق به مدت 20 تا 30 دقیقه انجام دادند، درد گرفتگی عضلاتی که مربوط به ورزش داشتند رفع شد.

سعی کنید تنفس آرام، عمیق و کامل داشته باشید. این کار می‌تواند تاحدی نگرانی و اضطراب ناشی از درد کمر هم از شما بگیرد.

کشش برای گرفتگی عضلات کمر

حرکات کششی تنش عضلانی را کاهش می‌دهد و اسپاسم کمر را متوقف می‌کند. خیلی وقت‌ها زمانی که اسپاسم کمر صورت می‌گیرد دوست نداریم که بدن خود را تکان دهیم، ولی فقط بلند شدن و راه رفتن خیلی در درمان سریع‌تر گرفتگی عضلات کمک می‌کند.

برای کاهش بیشتر درد و درمان گرفتگی کمر می‌توانید کشش‌های زیر انجام دهید:

پوز کودک

• برای پوز کودک، روی زمین زانو بزنید و زانوهای خود را از هم باز کنید.
• آرام آرام خم شوید و دست‌های خود را جلوی سرتان به سمت جلو بکشید و سینه خود را تا ران پایین بیاورید.

پل هیپ یا باسن

• به پشت دراز بکشید و زانوها را خم کنید، کف پا روی زمین بگذارید
• دستان را کنار خود نگه دارید و به آرامی باسن را 20 سانتی متر از روی زمین بالا ببرید و به مدت 5 ثانیه در موقعیت خود بمانید
• این کار را 5 تا 10 بار تکرار کنید

بعد از ورزش سنگین اگر گرفتگی عضلات کمر دارید از فوم ورزشی برای کاهش تنش روی کمر استفاده کنید.

اگر درد خیلی شدید است، ورزش را متوقف کنید و به دکتر مراجعه کنید. ادامه دادن به ورزش زمانی که درد شدید دارید می‌تواند به کمر آسیب بیشتر وارد کند.

تشخیص اسپاسم یا گرفتگی کمر

پزشک می‌تواند به تشخیص علت گرفتگی کمر کمک کند. اگر اسپاسم ظرف چند روز بدتر شد یا ناپدید نشد، حتما به پزشک مراجعه کنید.

پزشک ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد، درباره سابقه پزشکی و زمانی که درد شروع شد سؤالاتی بپرسد و آزمایش‌های تصویربرداری مانند اسکن اشعه ایکس یا MRI را برای بررسی عضلات و ستون فقرات انجام دهد.

افراد ممکن است سایر مشکلات کمر درد را با اسپاسم کمر اشتباه بگیرند. هنگامی که اسپاسم کمر بیش از چند روز طول می کشد، یا زمانی که از بین می رود و عود می کند، ممکن است به دلیل یک بیماری مزمن پزشکی باشد، مانند:

• مشکلات مربوط به دیسک‌هایی که ستون فقرات را تحت فشار قرار می دهند
• استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید
• باریک شدن ستون فقرات
• فیبرومیالژیا
• اسکولیوز
• اسپوندیلولیستزیس
• شکستگی استخوان

گرفتگی کمر چند روز طول میکشد؟

معمولا گرفتکی کمر تنها چند روز طول می کشد برخی از موارد شدید حدود 6 تا 8 هفته طول می کشد اما اسپاسم و درد باید به تدریج در این دوره زمانی کاهش یابد و به شما امکان دهد تا به طور طبیعی حرکت کنید و به فعالیت طبیعی خود بازگردید. در صورت گرفتگی کمر به صورت طولانی مدت و شدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی باید برای گرفتگی کمر به پزشک مراجعه کرد؟

اغلب اسپاسم کمر خود به خود از بین می‌‌رود، اما گاهی اوقات ممکن است شرایط شما نیاز داشته باشد که برای درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید. علائمی که نشان می‌دهد باید فوراً برای اسپاسم کمر به پزشک متخصص مراجعه کنید می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• اسپاسم‌هایی که پس از ضربه شدید ایجاد می شوند.
• اسپاسم کمر که با گزگز، بی حسی یا ضعف در یک یا هر دو پا همراه است.
• اسپاسم همراه با مشکل در ادرار و کنترل آن
• اسپاسم کمر که مانع از نشستن یا ایستادن شما می‌شود.
• اسپاسم‌هایی که با تب یا در عرض چند هفته پس از کاهش وزن غیرقابل توضیح ایجاد می‌شوند.
• اسپاسم‌هایی که با یک یا دو هفته استراحت بهبود نمی‌یابند.

به طور طبیعی، اگر علائمی دارید که باعث نگرانی شما در مورد اتفاق جدی می‌شود، با پزشک خود تماس بگیرید. مشورت در مورد اسپاسم کمر با پزشکتان هیچ ضرری ندارد. سپس آن‌ها می‌توانند تعیین کنند که آیا شما نیاز به معاینه دارید یا خیر و می‌توانند راهنمایی‌هایی در مورد بهترین درمان بیماری شما ارائه دهند.