دلایل گرفتگی بینی نوزاد

گرفتگی بینی، یکی از مشکلات شایع بین کودکان، بخصوص در نوزادان تازه متولد شده قبل از 40 روز است. کیپ شدن دماغ کودک کوچک‌تر از 40 روز به دلیل التهاب و کوچک بودن دماغ کودک رخ می‌دهد.

مشکلاتی مانند خُروپف و آپنه خواب در نوزادان یا کودکانی که آبریزش بینی دارند نیز اتفاق می‌افتد که می‌تواند در رشد کودک اختلالات جدی ایجاد کند. اگر دماغ کودک طولانی مدت گرفته بوده یا کودک شما را اذیت می‌کند او را به دکتر ببرید.

گرفتگی بینی کودک ممکن است به مشکلات جدی‌تری مانند اختلالات شنوایی، تغذیه و گفتاری کودک منجر شود؟ در این مقاله، به بررسی علل، عوارض و راه‌های درمانی این مشکل متداول در نوزادان و کودکان خواهیم پرداخت.

علت گرفتگی بینی کودک

دلایل مختلفی وجود دارد که می‌تواند باعث گرفتگی دماغ کودک یا نوزاد شما شود.

• سرماخوردگی
• آلرژی 
• عفونت
• خشکی 
• آلودگی هوا
• سیگار کشیدن والدین
• بد خوابیدن کودک
• ورود اجسام خارجی مانند اسباب بازی‌ها

در ادامه هر کدام از دلایل گرفتگی بینی نوزاد را بیشتر بررسی می‌کنیم.

خشکی هوا

گاهی اوقات خشکی هوا عامل گرفتگی بینی نوزاد است. بینی‌های نوزادان حساس و کوچک است در نتیجه فورا به خشکی هوا واکنش نشان می‌دهد. برای حل این مشکل، دستگاه‌های مرطوب کننده و دستگاه‌های بخور بسیار موثرند.

ابتلا به عفونت‌ها یا سرماخوردگی

همه ما گرفتگی بینی که یکی از علائم سرماخوردگی و آنفولانزا است را تجربه کرده‌ایم. کودکان نیز درصورتی که به یکی از عفونت‌های ویروسی، مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی مبتلا شوند دچار گرفتگی بینی خواهند شد.

سیستم ایمنی کودکان و نوزادان درحال تکامل است، به همین دلیل نسبت به ویروس‌ها و باکتری‌ها، حساسیت بیش‌تری نشان می‌دهند. در صورتی که نوزاد به سرما خوردگی و آنفولانزا مبتلا شود حتما باید به پزشک مراجعه کرده و به درمان آن اهمیت دهید.

آلرژی

در محیط زندگی همه ما مواد حساسیت‌زا، وجود دارد اما فقط در بعضی از افراد ایجاد آلرژی می‌کنند. از موی حیوانات گرفته تا گرده درختان و گل‌ها می‌توانند عامل به‌وجود آمدن آلرژی بینی باشند. بعضی از کودکان با قرار گرفتن در معرض مواد آلرژی‌زا، دچار گرفتگی بینی می‌شوند. عطسه، جوش و خارش دست‌ها، از دیگر علائم گرفتگی بینی کودک با منشا مواد آلرژی‌زا است.

سایر محرک‌ها

در اطراف ما محرک زیادی وجود دارد که عامل گرفتگی بینی هستند و ما از آن‌ها بی‌خبریم. این عوامل می‌تواند دود سیگار، انواع اسپری مو، بخار بنزین، مواد شیمیایی، خوشبوکننده‌ها، امولسیون و عودهای خانگی باشند. در این شرایط می‌توانید از آب نمک، برای تخلیه مجاری بینی فرزندتان استفاده کنید. برای جلوگیری از ایجاد حساسیت در کودکتان، سعی کنید او را از این محرک‌ها دور نگه‌دارید.

اجسام خارجی

همه کودکان دارای روحیه کنجکاو و جست‌وجوگر هستند. آن‌ها می‌خواهند چیز‌های جدیدی را تجربه کرده و پاسخ سوال‌هایشان را بیابند. شایع‌ترین اجسامی که در بینی کودکان گیر می‌کند، اسباب بازی‌هایی مانند لگو، عروسک یا ماشین‌های کوچک است. غذاها نیز ممکن است باعث گرفتگی بینی کودک شود مخصوصا زمان تغذیه کودکان بین 1 تا 3 سال.

گاهی گرفتگی بینی آن‌ها نشانه فرو بردن هریک از این اشیا در بینی و گیرکردن آن باشد. برای باز کردن دماغ کودکتان باید اجسام خارجی که وارد بینی کودک یا نوزادتان شده را خارج کنید. برای جلوگیری از این اتفاق والدین باید حواسشان به کودک زمان تغذیه یا بازی کردن با اسباب بازی‌های کوچک باشند.

درمان گرفتگی بینی کودک در خانه

حالا که با دلایل کیپ شدن بینی نوزاد آشنا شدید، بیایید شیوه درمان آن را نیز بررسی کنیم. لازم به ذکر است درصورتی که احساس می‌کنید گرفتگی غیر طبیعی است یا برای مدت زیادی طول کشیده مراجعه به پزشک بر هر درمان خانگی ارجحیت دارد. در ادامه روش‌هایی که به نوزاد شما کمک می‌کند را بررسی می‌کنیم.

از دستگاه بخور استفاده کنید

با توجه به اینکه یکی از علل خشکی بینی خردسالان، خشکی هوا است، یک دستگاه بخور می‌تواند هوای اتاقی که کودک در آن نگهداری می‌شود را مرطوب نگه‌دارد. کافی است یک دستگاه بخور تهیه کرده و از بخور گرم آن به منظور مرطوب و روان شدن مخاط بینی فرزند استفاده کنید.

بهتر است دستگاه را کنار تخت کودک قرار دهید و به صورت روزانه آن را تمیز کنید. سعی کنید کیفیت هوای اتاق کودک را در بالاترین سطح ممکن نگه‌دارید برای مثال از سیگار کشیدن در اتاق او خودداری کنید.

دماغ نوزاد را ماساژ دهید

اگر بینی نوزاد گرفته شده، به احتمال زیاد عصبانی خواهد بود و پرخاشگری می‌کند. برای آرام کردن او می‌توانید مکان‌هایی مانند ابروها، گونه، پایین خط مو را ماساژ دهید. بعد از آرام کردن کودک می‌توانید به درمان گرفتگی بینی کودک خود ادامه دهید.

به کودک خود آب سیب بدهید

در صورتی که نوزاد شما بیش‌ از 6 ماه سن دارد و می‌توانید به او آبمیوه بدهید؛ توصیه می‌شود هنگام گرفتگی بینی، به او مقداری آب سیب گرم با شیرینی کم بدهید. این عمل باعث نرم شدن مخاط پشت گلوی کودک می‌شود.

از دستگاه مکش استفاده کنید.

روش دیگری که برای تخلیه مخاط بینی نوزاد و یا کودک استفاده می‌شود؛ بهره‌گیری از دستگاه مکش یا پوآر است.

برای مکش مخاط خیس کودک نیازی نیست هیچ چیز اضافه‌ای استفاده کنید اما برای مخاط خشک آن مقداری قطره سالین (قطره بینی) استفاده کنید تا مخاط نرم شود. سپس هوای داخل شیشه را خارج کرده و به آرامی سر دستگاه پوآر را وارد بینی فرزندتان کنید. به دلیل حساسیت بالای بینی کودکان و نوزادان نیاز است شما نیز با حساسیت این کار را انجام دهید تا به بینی او آسیب نرسد.

حال اجازه دهید هوا وارد شیشه شده و مخاط نیز همراه آن داخل شود. در انتهای کار محتویات شیشه را خارج کرده و شیشه را برای مصارف بعدی بشویید.

حمام آب گرم

نوزادان7 تا 9ماهه معمولا به تنهایی می‌نشینند. اگر کودک شما توانایی نشستن را دارد، با استفاده از بخار حمام، خشکی بینی را برطرف و یا مخاط بینی را روان‌تر کنید. برای انجام این کار می‌توانید کودک را داخل وان آب ولرم بنشانید و چند قطره اسانس نعناع یا اکالیپتوس داخل آب بریزید.

اسانس نعناع و اکالیپتوس تاثیر زیادی بر درمان گرفتگی بینی کودک دارند. توجه داشته باشید که آب خیلی داغ یا خیلی سرد نباشد و کودک تا انتها درحالت نشسته باشد.

وضعیت خوابیدن نوزاد را کنترل کنید

مادر، همواره و به‌خصوص در طول شب باید حواسش به کودک باشد. درصورتی که نوزاد دچار گرفتگی بینی است، تنفس سختی دارد، با قرار دادن یک حوله زیر بالش و کمی بالاتر آوردن سر، نفس کشیدن را برایش آسان‌تر کنید.

اگر زمان خواب نمی‌توانید از کودک نگهداری کنید می‌توانید از خدمات پرستار کودک نیمه وقت استفاده کنید تا در طول شب، پرستار از کودک شما مراقبت کند.

روش دارویی درمان گرفتگی بینی نوزاد

درصورتی که شاهد علائم گرفتگی بینی در کودک به‌طور شدید بروز کند و موجب اختلال در تغذیه، خواب و رفتار او شود بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کرده و از درمان دارویی بهره ببرید.

مراجعه به پزشک از خطرات اختمالی جلوگیری می‌کند. پزشک نوزاد را معاینه کرده و با توجه به علت بروز مشکل گرفتگی بینی برای او دارو‌هایی تجویز خواهد کرد. پرستار کودک یا والدین نوزاد باید دارو‌ها را تهیه و در زمان مقرر به کودک بدهند.

قطره دماغ و مرطوب کردن بینی نوزاد

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای درمان خشکی بینی، مرطوب کردن بینی نوزاد است. برای انجام این کار باید قطره بینی سالین یا آب نمک را تهیه کرده و استعمال کنید.

 این قطره که بدون نیاز به نسخه به فروش می‌رسد، در همه داروخانه ها موجود است. قیمت آن ناچیز بوده و می‌تواند سبب نرم شدن مخاط بینی و خارج شدن آن شود. برای استفاده از قطره سالین کافی است، دو یا سه قطره در هر سوراخ بینی بچکانید و پس از تامل کوتاهی که معمولا حدود 20 تا 60 ثانیه طول می‌کشد، بینی او را تخلیه کنید.

روش ریختن قطره بینی کودک

استفاده از قطره برای بعضی از کودکان و نوزادان ناخوشایند است زیرا به دلیل داشتن نمک در مرتبه اول با سوزش همراه خواهد بود. اگر کودک شما در سنی قرار دارد که حرف‌های شما را متوجه می‌شود با کلمات ساده به او توضیح دهید که می‌خواهید چه کاری انجام دهید. در غیر این صورت می‌توانید از دو روش زیر استفاده کنید.

 روش اول

برای چکاندن قطره دست‌هایتان را شست‌و شو داده و ضدعفونی کنید. درصورتی که قسمت جلویی بینی حاوی ترشح است آن‌ها را خارج کنید. یک سرنگ پزشکی را برداشته و به اندازه دو یا سه قطره از آن را در بینی کودک بچکانید. همین دو یا سه قطره برای انقباض عروق بینی و کاهش تورم بافت‌ها کافی است؛ استفاده بیش از حد از قطره بینی باعث اسهال و استفراغ کودک می‌شود.

روش دوم

روش دیگری که برای چکاندن قطره می‌توانید از آن استفاده کنید خواباندن نوزاد بر روی پا است. کودک را به‌گونه‌ای که سر آن آویزان باشد روی پا بخوابانید. درحالی که اورا به سمت چپ می‌غلتانید قطره را در سوراخ سمت چپ بینی بریزید. همین عمل را برای سوراخ سمت راست بینی نیز انجام دهید.

در انجام این کار به چند نکته باید توجه کنید.

• بهترین زمان استفاده از قطره 15 تا 20 دقیقه قبل از غذا خوردن و خوابیدن است.
• بهتر است برای درمان گرفتگی بینی نوزاد از اسپری‌های ضد احتقان استفاده نشود زیرا روی کودکان و نوزادان نتیجه عکس دارد.
• از اسپری‌ها و قطره‌های سالین هم نباید بیش‌ از چهار روز متوالی استفاده شود