بارداری نوجوان چیست؟
بارداری زیر 18 سال اکثرا نا خواسته و ناگهانی می باشد و مادران تجربه و آگاهی از دوران بارداری و مراقبت از نوزاد خود را ندارند. بیست درصد از کل حاملگی‌ها در شش ماه اول بعد از مقاربت اول رخ می‌دهد. مادر به دلیل داشتن سن کم، دچار استرس و سردرگمی می‌شود. با کمک و همراهی خدمات مراقبت از مادر باردار آموزش‌ها و راهکار‌های مورد نیاز مادر ارائه می‌شود تا از بارداری سالمی بهره مند شود.
علائم بارداری در مادران زیر 18 سال
عدم وقوع یک یا چند دوره قاعدگی از نشانه اول بارداری است. اما این علامت می‌تواند برای دختران نوجوانی که دوره‌های آنها هنوز منظم نیست، مشکل باشد. همچنین برای دخترانی که چرخه پریود، آنها به دلیل رژیم گرفتن یا ورزش، از دست دادن چربی بدن به دلیل ورزش یا بی‌اشتهایی منظم نباشد، تشخیص علائم بارداری دشوارتر می‌شود. علائم شایع بارداری شامل موارد زیر است:
- عدم وقوع یک دوره قاعدگی
- حالت تهوع یا استفراغ که به “بیماری صبحگاهی” مشهور است، اگرچه می‌تواند در طول روز نیز اتفاق بیفتد
- بیزاری شدید از برخی غذاها، به ویژه گوشت یا غذاهای سرخ شده
- خستگی غیرمعمول
- تکرر ادرار
- نوسانات خلقی غیرمعمول
- احساس سبکی می کرد
- افزایش وزن
- تورم شک
- استفاده از نتایج کیت‌های تشخیصی موجود در داروخانه‌ها مانند بیبی چک
خطرات بارداری زیر 18 سال
عدم مراقبت در دوران حاملگی
مادران باردار جوان از مراقبت‌های مناسب دوران بارداری زیر 18 سال آگاه نیستند، به ویژه اگر آنها از پشتیبانی والدین خود بهره مند نباشند. مراقبت‌های دوران بارداری خصوصاً در ماه‌های اول بارداری بسیار مهم است. مراقبت‌های قبل از تولد نوزاد برای اطلاع از وجود مشکلات پزشکی مادر و نوزاد است، رشد کودک را تحت نظر داشته و به سرعت با هر عارضه‌ای که بوجود می‌آید، مقابله می‌کند. استفاده از ویتامین‌ها قبل از تولد نوزاد همراه با مصرف اسید فولیک در جلوگیری از ایجاد نقایص خاص هنگام تولد مانند نقص لوله عصبی ضروری هستند. خدمات مراقبت از مادر باردار به شما کمک می‌کند تا از میزان استرس و اضطرابتان کاسته شده و نوزاد سالمی را به دنیا آورید.
فشار خون بالا در خانم های باردار زیر 18 سال
نوجوانان باردار در مقایسه با زنانی که در دهه 20 یا 30 از زندگی خود باردار می‌شوند، ریسک بیشتری برای ابتلا به فشار خون بارداری دارند. همچنین خطر پره اکلامپسی نیز بیشتر است. پره اکلامپسی یک وضعیت پزشکی خطرناک است که فشار خون بالا را همراه با سایر مشکلاتی مانند وجود پروتئین اضافی در ادرار، تورم دست و صورت مادر و آسیب اعضای بدن ترکیب می‌کند. پره اکلامپسی همچنین می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند یا حتی برای مادر یا نوزاد کشنده باشد.
تولد زودرس
حاملگی معمولاً حدود 40 هفته طول می‌کشد. نوزادی که قبل از هفته 37 به دنیا بیاید، نوزاد نارس یا “preemie” است. در بعضی موارد، وقوع زایمان زودرس در دوران بارداری زیر 18 سال ، می‌تواند توسط داروها متوقف شود. در موارد دیگر، برای حفظ سلامتی مادر یا نوزاد زایمان باید هرچه سریع‌تر انجام شود. هرچه نوزاد زودتر به دنیا بیاید، احتمال بروز مشکلات تنفسی، گوارشی، بینایی، شناختی و سایر موارد بیشتر است.
تولد نوزاد با وزن کم
مادران باردار زیر 18 سال در معرض خطر بیشتری برای به دنیا آوردن نوزادانی با وزن کم هستند. نوزادان نارس احتمالاً وزن کمتری از حد معمول دارند. این مسئله تا حدودی به این دلیل است که آنها زمان کمتری برای رشد در رحم مادر داشته‌اند. نوزادانی با وزن 1.5 کیلوگرم کم وزن محسوب می‌شوند. نوزادانی که ممکن است بسیار کوچک و کم وزن باشند برای کمک به تنفسشان پس از تولد باید در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان در یک دستگاه تنفس قرار گیرند. پرستار نوزاد به مادرانی که نوزاد کم وزن به دنیا می‌آورند، آموزش‌های لازم و راهنمایی‌های مؤثری را برای رشد و حفظ سلامت کودکشان ارائه می‌کند.
بیماریهای مقاربتی
برای مادران زیر 18 سال سن که در دوران بارداری رابطه جنسی دارند، ابتلا به بیماریهای مراقبتی (STD) مانند کلامیدیا و HIV یک نگرانی اساسی است. استفاده از کاندوم لاتکس در طول مقاربت ممکن است به جلوگیری از بیماریهای مزمن STD کمک کند که می‌تواند از آلوده شدن رحم و کودک در حال رشد را جلوگیری کند.
افسردگی پس از زایمان
براساس گزارش مرکز کنترل پیشگیری بیماریها (CDC)، مادران باردار جوان ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به افسردگی پس از زایمان باشند (افسردگی که پس از زایمان نوزاد شروع می‌شود). دخترانی که احساس کمبود توجه و ناراحتی می‌کنند، چه در حین بارداری زیر 18 سال و چه بعد از تولد، باید با پزشکان خود یا شخص دیگری که به آنها اعتماد دارند صحبت کنند. افسردگی می‌تواند در روند یک مراقبت خوب از نوزاد و سلامت مادر پس از زایمان تداخل داشته باشد، اما نگران نباشید زیرا می‌توان آن را درمان کرد. خدمات مراقبتی و پرستاری به مادران کمک می‌کند تا بحرانی پس از زایمانشان نداشته و سلامت روحیشان حفظ شود.
آیا مادران زیر 18 سال می‌توانند یک نوزاد سالم به دنیا آورند؟
مادران نوجوان می‌توانند نوزادانی سالم داشته باشند. به محض اطلاع از بارداری حتماً به پزشک مراجعه کنید. با داشتن آگاهی از نکات مراقبتی حین بارداری و عمل به آنها نوزادی سالم به دنیا خواهید آورد. در ادامه به راهکار‌های که باعث می‌شود تا مادران دوران بارداری سالمی داشته باشند می‌پردازیم:
- مراقبت صحیح در طول دوران بارداری زیر 18 سال برای حفظ سلامتی و رفاه مادر و نوزاد بسیار مهم است. تغذیه سالمی داشته باشید، ورزش کنید، سعی کنید روحیه خود را حفظ کرده و استرس و اضطراب را از خود دور کنید.
- تحقیقات نشان داده‌اند که کشیدن سیگار در دوران بارداری باعث کاهش وزن نوزاد هنگام تولد می‌شود و احتمال تولد نوزادانی زودرس افزایش می‌یابد. بنابراین توصیه می شود در دوران بارداری زیر 18 سال سیگار نکشید.
- مصرف مواد مخدر و الکل می‌توانند تأثیرات بسیار مضرری بر روی یک مادر و نوزاد او داشته باشند. در دوران بارداری از مصرف الکل و داروهای غیرمجاز خودداری کنید. اگر به مواد مخدر یا الکل اعتیاد دارید، با پزشک خود در مورد برنامه‌های مشاوره و درمان سؤال کنید تا در ترک به شما کمک کند.
- فقط داروهایی را که پزشک تجویز می‌کند، مصرف کنید. مطمئن شوید که پزشک از داروهای بدون نسخه‌ای (OTC) که مصرف می‌کنید اطلاع دارد. بعضی از این داروها عوارض جبران ناپذیری روی رشد نوزاد خواهند داشت.
- برای همه زنان باردار مهم است که بدون در نظر گرفتن سن آنها، مراقبت های پزشکی مناسبی را انجام دهند. اما از آنجا که بدن نوجوانان هنوز در حال پیشرفت است، دیدن مادر به طور مرتب به پزشک برای مادران نوجوان اهمیت ویژه ای دارد.
تغییرات روانی ناشی از بارداری زیر 18 سال
براساس اعلام وزارت بهداشت، درمان و خدمات انسانی آمریكا، تقریباً 250،000 نوزاد در سال 2014 از مادرانی نوجوان متولد شده‌اند. حدود 77 درصد از این بارداری‌ها بدون برنامه ریزی بودند. حاملگی زیر 18 سال می‌تواند روند زندگی یک مادر جوان را تغییر دهد. این امر او را در موقعیتی قرار می‌دهد که مسئولیت نه تنها زندگی خود، بلکه انسان دیگری را بر عهده دارد. بارداری زیر 18 سال و مادر شدن نه تنها تغییرات جسمی ایجاد می‌کند بلکه تغییرات ذهنی و روانی را نیز ایجاد می‌کند. مادران جوان با استرس زیادی روبرو هستند که دلیل آن می‌تواند موارد زیر باشد:
- بی‌خوابی‌های شبانه
- تنظیم مراقبت از کودک
- قرار ملاقات‌های متعدد با پزشک
- تلاش برای ادامه تحصیل
در حالی که همه مادران نوجوان تحت تأثیر تحولات روحی و جسمی قرار نمی‌گیرند، اما بسیاری از آنها از این مسئله رنج می‌برند. باید بدانید که اگر بعد از زایمان دچار تحولات سلامت روانی شدید، دسترسی به دیگران و درخواست کمک از یک فرد متخصص بسیار مهم است.
احساس تنهایی و انزوا در زنان باردار زیر 18 سال
احساس تنهایی به خصوص برای نوجوانانی که نمی‌توانند به والدین خود بگویند که باردار هستند، احساس ترس، جدایی از خانواده و تنها بودن می‌تواند یک مشکل واقعی باشد. بدون حمایت خانواده یا بزرگسالان دیگر، نوجوانان باردار احتمالاً کمتر غذا می‌خورند، ورزش می‌کنند یا استراحت کمتری دارند و کمتر به برای ویزیت و چکاپ نوزاد به پزشک مراجعه می‌کنند. داشتن حداقل یک فرد بالغ مورد اعتماد و پشتیبان شخصی که عضو خانواده نباشد بسیار ارزشمند است. خدمات مراقبتی و پرستاری در کمک به آنها برای مراقبت از دوران بارداری و پشتیبانی عاطفی مورد نیاز برای سالم ماندن در این مدت.
مراجعه به پزشک در دوران بارداری
در طول شش ماه اول دوران بارداری زیر 18 سال، شما احتمالاً حداقل یکبار باید توسط پزشک معاینه شوید. در ماه‌های آخر بارداری، ممکن است هر هفته به پزشک مراجعه کنید. این ملاقات‌ها برای اطمینان از سالم بودن شما و کودکتان است. در مطب پزشک، وزن شما و فشار خونتان اندازه گیری می‌شود. همچنین با رشد کودک، پزشک موقعیت او را ارزیابی می‌کند و به ضربان قلبش را گوش می‌دهد.
پزشک از شما سؤال می‌کند که چه احساسی دارید و اگر سوالی دارید خجالت نکشید و از او بپرسید. آنها معمولاً آنچه را که طی هفته‌های آینده بارداری انتظار دارید به شما توضیح می‌دهند. این ایده خوبی است که هرگونه سؤال یا نگرانی را برای خود بنویسید تا یادتان باشد که در هنگام قرار ملاقات آنها را بپرسید. اطمینان حاصل کنید که در مورد سلامتی خود و کودکتان و هرگونه نگرانی عاطفی و خانوادگی با پزشک خود صحبت کنید. در صورت مشاهده علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی از واژن
- سردرد شدید یا مداوم
- یا تاری دید
- درد شکم
- استفراغ مداوم
- لرز یا تب
- درد یا سوزش هنگام ادرار
- نشت مایعات از واژن
- تورم یا درد در پاها
مادرانی که زیر 18 سال باردار می‌شوند نسبت به مادرانی با سن بیشتر در معرض خطر سلامت روان قرار دارند. اما آگاهی از خطرات و دانستن چگونگی دریافت کمک می‌تواند برخی از استرس و فشارها را تسکین دهد. فارغ از سن شما، مادر شدن کار آسانی نیست. هنگامی که شما یک مادر نوجوان هستید، مراقبت از خود در حالی که شما به فرزند کوچک خود نیز اهمیت می‌دهید بسیار مهم است. آسانیسم به شما کمک می‌کند تا این دوران را با شیرینی و سلامتی بگذرانید.
دیدگاه‌ها