سرخک در کودکان روزگاری یک بیماری شایع در دوران کودکی بود و به عنوان بخشی عادی از رشد کودک مورد انتظار قرار می‌گرفت. در حالی که اکثر کودکان بدون مشکل و عوارضی از سرخک بهبود یافتند، اما در بعضی از آنها، عفونت باعث ذات الریه و مواردی از انسفالیت (عفونت مغز) و حتی مرگ شد. از هر 1000 نفری که به سرخک مبتلا می‌شوند، 1 تا 2 نفر می‌میرند. برای آگاهی از نحوه درمان پیشگیری و زمان مناسب تزریق واکسن سرخک برای کودک خود در این مقاله همراه آسانیسم باشید. همچنین به یاد داشته باشید که پرستار کودک در منزل به خوبی از یک بچه مبتلا به سرخک مراقبت و نگهداری می‌کند.
قبل از در دسترس بودن واکسن سرخک، هر ساله به طور متوسط 450 نفر بر اثر بیماری سرخک می‌مردند. به لطف موفقیت واکسن آن، اکنون می‌توانیم کودکان را در برابر سرخک محافظت کنیم. با این حال، در سال‌های اخیر برخی والدین از روی ترس یا اطلاعات غلط در مورد ایمنی واکسن سرخک، واکسیناسیون فرزندان خود را رد کرده یا به تعویق انداخته‌اند. این بدان معنی است که هنوز هم در جوامع ما کودکان، نوجوانان و بزرگسالان واکسینه نشده‌ای وجود دارند. انتخاب واکسیناسیون نکردن فرزندان شما نه تنها باعث ابتلا به سرخک می‌شود، بلکه کودکان دیگر را در معرض سرخک قرار می‌دهد.
سرخک در کودکان چگونه پخش می شود؟
ویروس سرخک وقتی فرد آلوده عطسه یا سرفه می‌کند و شخصی در نزدیکی قطرات آلوده را استشمام می کند به راحتی از طریق هوا پخش می‌شود. همچنین می‌تواند با تماس مستقیم مایعات از بینی یا دهان فرد آلوده منتقل شود. این یکی از عفونی ترین عوامل شناخته شده برای انسان است. سرخک بسیار مسری است و ویروس آن می‌تواند تا دو ساعت در سطوحی که بیماران آلوده آن را لمس کرده‌اند یا در هوایی که قطرات سرفه یا عطسشان وجود دارد، قرار داشته باشند.
آیا واکسن سرخک بی خطر است؟
بله. یک واکسن مانند هر دارویی قادر به ایجاد عوارض جانبی است اما معمولاً این موارد خفیف است، مانند درد یا تورم در محل تزریق و تب که یک یا دو روز طول می‌کشد. خطر ایجاد آسیب جدی توسط واکسن سرخک بسیار ناچیز است. دریافت واکسن سرخک بسیار ایمن تر از ابتلا به عفونت سرخک است.
روند بیماری سرخک در کودکان به چه صورتی است؟
علائم سرخک حدود 7 تا 14 روز پس از ابتلا به آن شروع می‌شود. کودک آلوده ابتدا تب، آبریزش بینی، سرفه و قرمزی چشم دارند. گاهی چشم‌ها به نور شدید حساس هستند. قبل از شروع نمایان شدن بثورات، لکه‌های ریز و قرمز روشن با مراکز سفید یا سفید مایل به آبی (لکه‌های کوپلیک) ممکن است در داخل دهان کودک ظاهر شوند. همچنین این لکه‌ها ممکن است شبیه دانه‌های شن باشد. بعد بروز این علائم کودک دچار گلو درد می‌شود.
بثورات پوستی خارش آور خفیف 3 تا 5 روز پس از شروع علائم ظاهر می‌شود. بثورات از جلو و زیر گوش و در کنار گردن به صورت نواحی نامنظم، صاف و قرمز شروع می‌شوند که به زودی برجسته می‌شوند. بثورات در عرض 1 تا 2 روز به تنه، بازوها، کف دست‌ها، پاها گسترش می‌یابد و سپس شروع به محو شدن در صورت می‌کند.
در اوج بیماری، کودک احساس مریضی و بیماری زیادی می‌کند و دچار التهاب چشم (ورم ملتحمه) می‌شود، بثورات به صورت گسترده‌ای نمایان می‌شوند و ممکن است دما بیش از 4 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) باشد. در عرض 3 تا 5 روز، درجه حرارت کاهش می‌یابد، کودک احساس بهتری می‌کند و بثورات باقی مانده به سرعت محو می‌شوند. در طول بیماری پرستار در کنار کودک شما خواهد بود و با مراقبت از کودک در منزل در بهبودی نقش مؤثری خواهد داشت.
علائم سرخک در کودکان چیست؟
قابل تشخیص ترین علامت سرخک تب بسیار زیاد همراه با بثورات لکه دار قرمز یا قهوه‌ای است، اگرچه این تنها علامت سرخک در کودکان نیست. قبل از ظاهر شدن بثورات، کودکان مبتلا به سرخک علائمی شبیه سرماخوردگی از جمله:
- سرفه
- آبریزش بینی
- تب
- چشم‌های قرمز و آبکی
- این علائم در طی 1 تا 3 روز اول بیماری بدتر می‌شوند.
سرخک با تب، درد، آبریزش بینی، سرفه شدید (اغلب برونشیت، عفونت مجاری هوایی) و چشم‌های بسیار قرمز شروع می‌شود. ممکن است فکر کنید کودک شما سرما خورده است. اما به علائم دیگری که ممکن است در کودکان ایجاد شود حتماً توجه داشته باشید. ممکن است بثورات پوستی جوش مانندی ایجاد شود که شما به این شک کنید که کودک دچار آبله مرغان شده است. شما باید بتوانید علائم آبله مرغان در کودکان را از سرخک تمییز دهید. پرستار کودک در این زمینه به شما کمک می‌کند.
در طی چند روز، بثورات لکه دار مایل به قرمز از اطراف صورت و سر شروع می شود، سپس به بدن، بازوها و پاها گسترش می‌یابد. نور شدید ممکن است باعث درد چشم کودک شما می‌شود. سرخک می‌تواند باعث عفونت گوش یا ذات الریه شود (بیماری جدی که در آن تنفس دشوار می‌شود). در موارد شدید، سرخک می‌تواند باعث تورم مغز شود که به آن انسفالیت گفته می‌شود. همین موضوع می‌تواند منجر به تشنج، آسیب دائمی مغز، کاهش شنوایی یا مرگ شود.
آیا مطمئن نیستید که کودکاتان واکسن دریافت کرده است؟
اگر مطمئن نیستید که شما یا فرزندانتان کاملاً علیه سرخک واکسینه شده اید، با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا کسی از خانواده شما واکسینه شده است یا خیر. اگر قبلاً واکسینه شده باشید، خطر واکسن سرخک وجود ندارد. سرخک یک واکسن زنده است بنابراین کودکان با مشکلات ایمنی یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نباید واکسن سرخک دریافت کنند. متخصص اطفال بهترین منبع مشاوره در مورد واکسیناسیون است.
مراقبت از کودک مبتلا به سرخک و نقش پرستار کودک در منزل
بیشتر کودکان مبتلا به سرخک پس از مراجعه به پزشک می‌توانند در خانه درمان شوند. برای درمان این کودکان آنتی بیوتیک تجویز نمی‌شود زیرا بیماری سرخک ناشی از ویروس است. آنتی بیوتیک‌ها ویروس‌ها را درمان نمی‌کنند. در ادامه راهکار‌هایی برای مراقبت از کودکان مبتلا به سرخک می‌توان در خانه انجام داد.
- تشویق کودک به استراحت فراوان
- به آنها نوشیدنی فراوان پیشنهاد دهید تا از کم آبی بدنشان جلوگیری کنند.
- برای پایین آوردن تب کودک خود می‌توانید از استامینوفن استفاده کنید. اما بیش از مصرف هر دارویی با پزشک حتما مشورت کنید.
- دادن پاراستامول یا ایبوپروفن در صورت داشتن تب و تحریک پذیری که این مور باید زیر نظر پزشک انجام شود.
- از منابع طبیعی ویتامین A استفاده کنید. سوابق نشان داده شده است که در کودکانی که سطح ویتامین A کمتر بوده است، علائم شدیدتری از بیماری سرخک را نشان دادند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرخک هستند؟
- همه کودکانی که حداقل 1 دوز MMR دریافت نکرده‌اند.
- هر کس با نقص سیستم ایمنی خاص در معرض خطر ویژه‌ای است. مانند افرادی که بیماری زمینه‌ای دارند.
- زنان باردار سرخک در دوران بارداری خطر زایمان زودرس، سقط جنین و نوزادان کم وزن را افزایش می‌دهد.
درمان سرخک در کودکان چیست؟
از آنجا که سرخک توسط ویروس ایجاد می‌شود، درمان خاصی برای آن وجود ندارد. آنتی بیوتیک‌ها برای درمان سرخک مفید نیستند و پزشک آنها را به کودک شما نمی‌دهد مگر اینکه کودک شما نیز به عنوان یک عارضه سرخک به یک عفونت باکتریایی مبتلا شود. در موارد شدید سرخک، به ویژه در صورت وجود عوارض جدی‌تر، ممکن است درمان در بیمارستان ضروری باشد اما اغلب موارد در خانه انجام می‌شود. برای اطلاع از قیمت پرستار کودک در منزل با تماس بگیرید.
چگونه می‌توان از ایجاد سرخک در کودکان جلوگیری کرد؟
بهترین راه برای جلوگیری از سرخک درکودکان واکسن بهترین گزینه است. یکی از واکسیناسیون‌های معمول دوران کودکی است که بین 12 تا 15 ماهگی تزریق می‌شود اما می‌تواند در کودکان از 6 ماهگی در هنگام شیوع سرخک انجام شود. دوز دوم بین 4 تا 6 سالگی برای کودک انجام می‌شود. واکسنی که استفاده می‌شود یک واکسن ترکیبی است. این ترکیب حاوی واکسن‌های سرخک، اوریون و سرخچه (MMR) و گاهی نیز واکسن واریسلا (آبله مرغان) است. دیگر فقط واکسن جداگانه‌ای برای سرخک وجود ندارد. در بعضی از کودکان، واکسیناسیون باعث ایجاد تب خفیف و بثورات پوستی می‌شود، اما قابل سرایت نیست. در حال حاضر هیچ دوز واکسن زودرس یا اضافی برای کودک توصیه نمی‌شود. واکسن MMR در 93 درصد افراد پس از دریافت اولین دوز MMR و در 97 درصد افراد پس از دریافت دو دوز از سرخک جلوگیری می‌کند.
