یبوست از مشکلاتی است که، افراد در هر سنی ممکن است آن را تجربه کنند. این بیماری به دلیل از بین رفتن قوای جسمانی در سالمندان، شدت بیشتری پیدا میکند بهطوریکه بسیاری از افراد بالای65 سال به آن مبتلا میشوند.
شیوع این بیماری در سالمندان معمولی 50 درصد و در سالمندانی که در خانه سالمندان حضور دارند به 74 درصد میرسد. اما علت بروز یبوست در سالمندان چیست و چگونه درمان میشود؟ شما میتوانید برای نگهداری از عزیزان سالمند خود و همراهی سالمند در چالشهای دوران پیری، از پرستار سالمند آسانیسم کمک بگیرید. برای دریافت خدمات باید سفارش خود را ثبت کنید.
یبوست چیست؟
منظور از یبوست یک بیماری مشخص نیست، بلکه به مشکلاتی که فرد در حرکت روده تجربه میکند اشاره دارد. تکرار دفع در هفته کمتر از 3 مرتبه را نیز بهعنوان یبوست میشناسند. اما بهتر است هرگونه اجابت مجاز سخت، تخلیه ناقص، مدفوع سفت و… را یبوست بنامیم. این وضعیت ممکن است شرایط سختی برای سالمند شما بهوجود آورد و با درد و ناراحتی همراه باشد. پس بهتر است علائم آن را تشخیص داده و راههای درمان آن را امتحان کنید.علت یبوست در سالمندان
عوامل زیادی باعث ابتلا به یبوست میشوند. برای درمان، بهتر است علت ابتلا به آن را ریشهیابی کرده، تا پس از بهبود از واگرد بیماری جلوگیری کنید. این عوامل شامل:داروها
در صورتی که سالمند برای درمان بیماریهای خود دارو مصرف میکند، باید به آنها به عنوان علت بیماری مشکوک باشید؛ چراکه خیلی از داروها مثل داروهای ضد تشنج، آنتی هیستامینها، دیورتیکها، مکملهای آهن، داروهای ضد روانپریشی، آنتی اسیدها، مکملها کلسیم و رزینهای اسید صفراوی عامل ایجاد یبوست هستند.تغییرات در روال زندگی
بعضی از سالمندان با تغییر روال زندگی مثل مسافرت، نشستنهای طولانی در وسایل نقلیه، تغییر در دفع، برهم خوردن برنامه غذایی و… دچار یبوست میشوند.ابتلا به بعضی از بیماریها
هر قسمتی از بدن که دچار مشکل شود، قسمتهای دیگر را تحت تاثیر قرار میدهد. بدینترتیب ابتلا به بعضی از بیماریها، احتمال ابتلا به یبوست را افزایش میدهد. در بعضی از موارد، سندروم روده تحریک پذیر، پارکینسون، مشکلات دستگاه گوارش، اختلالات تیروئید و… عامل ابتلا به یبوست هستند.مصرف ناکافی آب
نوشیدن آب به میزان کافی، بر عدم ابتلا به یبوست تاثیر دارد. آب مصرفی در روده جذب میشود و چنانچه سالمند به اندازه کافی آب مصرف نکند، آب به میزانی به روده نمیرسد که روده نرم بماند و موجب یبوست نشود.مصرف ناکافی فیبرها
حتما تاکنون شنیدهاید که مصرف فیبر برای سلامت دستگاه گوارش سالمند مفید است. فیبرها در مواد غذایی مثل میوهها، سبزیجات، غلات، دانهها، آجیل و… یافت میشوند. این مواد دو گروهاند، فیبرهای محلول و نامحلول. فیبرهای نامحلول باعث حجیم شدن مدفوع میشوند.عدم تحرک
ورزش، تحرک، پیاده روی و… همگی از ابتلا به یبوست جلوگیری میکنند. اما اغلب افراد سالمند به دلایل مختلف، تحرک کمی دارند. با کمتر شدن تحرک، حرکات روده نیز کاهش یافته و شاهد بروز یبوست خواهیم بود.تشخیص یبوست شدید در سالمندان
اگر میخواهید بدانید که سالمند به یبوست مبتلا شده است یا نه باید درباره علائم زیر از او سوال بپرسید. اگر حداقل دومورد از علائم را تجربه کرده باشد؛ به یبوست مبتلا شده است.- سفت شدن مدفوع و دفع همراه با درد و ناراحتی
- اجابت مجاز کمتر از سه مرتبه در هفته
- سوزش، گرفتگی و درد در معده
- بروز حالت تهوع و نفخ
- احساس عدم تخلیه پس از دفع
- فشار بیشاز اندازه به رودهها هنگام دفع
خطرات یبوست برای سالمندان
شاید برایتان سوال بهوجود آمده باشد که آیا یبوست خطرناک است یا نه؟ هر روزه، مواد غذایی متفاوتی وارد بدن ما میشود. طی فرایندی که در بدن طی میشود، مواد مفید از غذای مصرفی استخراج شده و مورد استفاده قرار میگیرد. اضافات و سموم آن نیز از طریق ادرار، تنفس و مدفوع از بدن خارج میشود. در صورتی که سالمند به یبوست مبتلا شده و دفع بهخوبی صورت نگیرد؛ مدفوع یا همان اضافات و مواد سمی توسط روده بازجذب میشوند. در این شرایط اگر بدن سعی داشته باشد که این سموم را از روش دیگری دفع کند، شاهد بیماریهای ریوی و مشکلات پوستی خواهید بود و درصورتی که مواد سمی در قسمتهایی از بدن انباشته شود موجب ابتلا به تومورهای خوش خیم و بدخیم در بدن سالمند میشود. اگر هم تجمع مدفوع خروجی روده را ببندد و از خروج سایر اضافات و سموم جلوگیری کند، موجب نفخ و در بعضی از سالمندان یا عامل بیهوشی و مرگخواهد بود. سایر مشکلاتی که در اثر یبوست پدید میآید شامل:شکاف مقعدی:
هنگامی که مدفوع برای خروج فشار زیادی به مقعد وارد کند، سالمند دچار شکاف مقعدی یا همان پارگی مقعد میشود. این بیماری با نام فیشرآنال یا شقاق مقعدی نیز شناخته میشود. مبتلا شدن به این بیماری با خونریزی و احساس درد همراه خواهد بود، بهگونهای که حتی دفع ادرار و سرفه کردن با درد و سوزش همراه میشود.پرولاپس رکتوم:
در بعضی از سالمندان، همراه با یبوست پرولاپس رکتوم نیز اتفاق میافتد. هنگامی که فشار جانبی روده به اندازهای است که نمیتواند آن را تحمل کند، پرولاپس رکتوم یا بیرونزدگی رکتوم اتفاق میافتد. این بیماری در هر سن و جنسیتی ممکن است اتفاق بیفتد، اما در سالمندان که بیشتر به یبوست مبتلا میشوند، احتمال ابتلا افزایش مییابد. علائم بیماریهای مقعدی تقریبا مشابه هم است.بواسیر:
یکی دیگر از بیماریهایی که با ابتلا به یبوست احتمال ابتلا به آن افزایش مییابد، بواسیر یا هموروئید است. خیلی از افراد بواسیر را با پرولاپس رکتوم اشتباه میگیرند. اما در پرولاپس رکتوم قسمت انتهایی روده از مقعد بیرون میزند این درحالی است که عامل ابتلا به بواسیر، تورم عروق خونی در خارج یا داخل مقعد خواهد بود. در بواسیر احتمال خونریزی بیشتر و در پرولاپس رکتوم احتمال خونریزی بیشتر خواهد بود. این بیماری با درد شدید، خارش و مشکلاتی در نشستن ظاهر میشود.چگونه یبوست سالمندان را درمان کنیم؟
درصورتی که سالمند شما به یبوست مبتلا شده باشد، مهم است که بهموقع آن را تشخیص دهید. اگر نوع یبوست سالمند از نوع مزمن است، باید به پزشک مراجعه کرده و طبق دستورات او پیش بروید. اما اگر یبوست از نوع مزمن نیست میتوانید از روشهای مختلف برای درمان آن استفاده کنید. در ادامه راهحلهای موجود برای درمان یبوست در سالمندان را شرح میدهیم.درمانهای خانگی یبوست سالمندان
مصرف پاپایا
پاپایا میوهای پرخاصیت است؛ که برای درمان بیماریهای زیادی توصیه میشود. از مدیریت دیابت و سلامت چشم گرفته تا سلامت استخوان و پیشگیری از آسم، همگی خواص پاپایا هستند. این میوه همچنین دارای میزان فیبر بالا و سرشار از ویتامینهای E و C است. خواص آنتیاکسیدان و مواد ضد التهابی موجود در آن نیز میتواند برای رفع یبوست مفید باشد. برای درمان یبوست در سالمندان، به مدت زمان 7 روز، 3 عدد پاپایا را به او بخورانید. در صورتی که سالمند به بیماریهای دیگری نیز مبتلا است، قبل از استفاده از پاپایا با پزشک مشورت کنید.استفاده از لیمو برای درمان یبوست
یکی دیگر از روشهای درمان یبوست استفاده از لیمو یا آبلیمو است. اسیدسیتریک نوعی محرک قوی برای سیستم گوارشی است. در لیمو مقدار زیادی اسیدسیتریک وجود دارد. از طرفی لیمو مواد دفع نشده و سموم را دفع میکند؛ در نتیجه برای درمان یبوست سالمند مفید است. برای درمان یبوست با استفاده از لیمو دو دستورالعمل وجود دارد. روش اول:- یک لیمو را نصف کرده و نیمی از آن را بفشارید تا آب لیمو از آن خارج شود.
- آبلیمو گرفته شده را به یک لیوان آب گرم بیفزایید.
- به دلخواه میتوانید به محلول آب و لیمو، مقداری سنگ نمک، نمک یا عسل بیفزایید.
- این نوشیدنی را در چند روز متوالی و با شکم خالی به سالمند بنوشانید تا علائم یبوست برطرف شود.
- یک یا دو قاشق آبلیمو را با مقدار کمی نمک مخلوط کرده و تا درمان کامل یبوست به سالمند بنوشانید.
انجیر مناسب برای درمان یبوست
انجیر میوهای خوشمزه و حاوی ویتامینهای آ، ب و مواد معدنی است. این میوه همچنین حاوی مقادیر بالای فیبر بوده و در حفظ سلامتی دستگاه گوارش موثر است. فیبرها مدفوعها را در یک مکان جمع کرده، آنها را نرم میکنند و در نهایت عاملی در دفع آسانتر آنها هستند. برای درمان یبوست سالمند از امکان استفاده از هردو نوع انجیر خشک وخیس وجود دارد. طرز استفاده از انجیر به منظور رفع یبوست بهصورت زیر است.- 2 تا 3 عدد انجیر خشک را شسته و در آب بخیسانید.
- اجازه دهید انجیرها چند ساعت در آب بمانند سپس به سالمند بنوشانید.
- برای نتیجه بهتر هر روز صبح از انجیر خیس خورده و آب آن بخورد.
4 پاسخ
اولویت های تغذیه ای برای درمان یبوست در سالمندان چیاست؟
مایعات فراوان بنوشید، غذاهای غنی از فیبر بخورید و ورزش کنید. این 3 مورد می تواند تا حد زیادی یبوست را در سالمندان برطرف کند.
چه زمانی برای درمان یبوست به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر یبوست در سالمند شما با یک رژیم غذایی سالم بهبود نمی یابد و برای مدت طولانی ادامه دارد، حتما توصیه می کنیم با یک متخصص مشورت کنید.