مواد غذایی ضد آلزایمر

یکی از متداول ترین بیماری هایی که متأسفانه امروزه شاهد آن هستیم که روز به روز در حال افزایش می‌باشد آلزایمر یا همان فراموشی است که جز بیماری ها و اختلالات مغزی قرار می‌گیرد و مصرف مواد غذایی ضد آلزایمر میتواند تاثیر بسیاری بر پیشگیری این بیماری داشته باشد. در اثر این بیماری سلول های عصبی از بین رفته و بافت ها نابود می‌شوند. هم چنین مغز کوچک تر شده و اندازه مایع مغزی نخاعی افزایش پیدا می‌کند.

اگر چه علائم ابتدائی آلزایمر خودش را به صورت فراموش کردن های جزئی و تداخل در گفتار و حافظه نشان می‌دهد اما به مرور زمان و با پیشرفت بیماری، فرد مبتلا دیگر قادر نخواهد بود که حتی کارهای شخصی خودش را انجام دهد و روز به روز ناتوان تر می‌شود. ولی اگر مواد غذایی به درستی استفاده شوند باعث پیشگیری آن میشوند.

ما در این گفتگو قصد داریم به مواد غذایی مؤثر در مورد بیماری آلزایمر بپردازیم و از غذاهای مفید در درمان و پیشگیری این بیماری صحبت کنیم. اگر شما نیز دغدغه این موضوع را دارید پیشنهاد می‌کنیم تا پایان همراه ما باشید.

 ارتباط بین مواد غذایی و آلزایمر

در گذشته این تصور وجود داشت که فقط افراد مسن به آلزایمر مبتلا می‌شوند اما  تحقیقات علمی امروز ثابت کرده است که اگر چه افزایش سن احتمال ابتلا به آلزایمر را به طور معنا داری افزایش می‌دهد اما آلزایمر یک بیماری مزمن است که نمی‌توان آن را فقط مختص سنین بالا دانست و ممکن است که برخی افراد جوان نیز در سنین پایین زمینه ابتلا به آن را داشته باشند ولی به دلیل شرایط جسمی و سنی شان علایم شدید را بروز ندهند.

آلزایمر، این بیماری ناتوان کننده و پیش‌رونده با مختل کردن بخش یا تمامی از مغز،  فرد را به مرحله ای می‌رساند که حتی ممکن است نام خودش را هم دیگر به خاطر نیاورد و نداند که کیست ولی علم ثابت کرده است که با برخی اقدامات می‌توان از ابتلا به آن پیشگیری کرده و یا آن را به تعویق انداخت و از شدت آن کاست.

با این که علم پزشکی پیشرفت های فراوانی کرده اما هنوز برای آلزایمر درمان مؤثری کشف نشده است و تمام درمان هایی موجود به واسطه مصرف داروهای مختلف تنها برای کاهش روند پیشروی بیماری است و نمی‌توان از آن ها به عنوان روش درمان قطعی آلزایمر یاد کرد و بیشترین تأکید بر روی پیشگیری از آلزایمر است که در مورد این بیماری دارای اهمیت بسزایی است.

از مدت ها قبل شاهد تأکید پزشکان بر روی رعایت نوع رژیم غذایی و تأثیر آن بر روی آلزایمر و سلامت قلب و عروق هستیم. نتایج تحقیقات علمی امروزه ثابت کرده است که توصیه به رعایت رژیم مواد غذایی سالم در مورد مغز و بیماری های مرتبط با آن نیز صدق می‌کند و یکی از مهم‌ترین اقدامات درمانی و پیشگیری در رابطه با آلزایمر مواد غذایی مصرفی افراد می‌باشد. این یک واقعیت است که در حالی که بعضی از غذا ها باعث تقویت حافظه می‌شوند، دسته دیگری از مواد غذایی نیز وجود دارد که اثر تخریب کننده بر روی مغز داشته و احتمال ابتلا به آلزایمر را بالا می‌برند.

جدی گرفتن این موضوع و حذف غذاهایی که باعث بروز مشکلاتی در سلامت می‌شود بسیار مهم است و اگر فرد می‌خواهد تا آخرین لحظه عمر خود از زندگی شاد و باکیفیتی برخوردار باشد لازم است که سبک غذایی سالمی داشته باشد و بداند که رژیم غذایی سالم همیشه به نفع اوست و می‌تواند او را در برابر بیماری های مختلف از جمله آلزایمر، بیماری های قلبی، سرطان و… ایمن کند و ریسک ابتلا به بیماری های مختلف را در او کاهش دهد.

نقش و اهمیت مواد غذایی در پیشگیری از آلزایمر

با داشتن یک رژیم غذایی صحیح و درست می‌توان خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را به میزان قابل توجهی کاهش داد پس مواد غذایی نقش و اهمیت بسیاری بر پیشگیری آن دارند . مغز برای انجام وظایف و فعالیت های خود به سوخت نیاز دارد و انرژی مورد نیازش را از طریق مواد غذایی مانند چربی های سالم، میوه و سبزی‌ها، ویتامین ها و پروتئین ها و دیگر مواد معدنی تأمین می‌کند.

مصرف غذاهایی که فرآوری شده اند، شکر و کربوهیدرات های پیچیده و… به جای تولید انرژی باعث به وجود آمدن سم در بدن شده و این سموم باعث التهاب و ایجاد پلاک در مغز می‌گردد و در نتیجه با مرور زمان عملکردهای شناختی مغز را مختل می‌کند. این تأثیر فقط مختص سالمندان نیست و این واکنش ها در بدن تمام افراد در سنین مختلف روی می‌دهد.

عوامل دیگری مانند میزان فعالیت بدنی و ورزش، هوای سالم، سیگار کشیدن و ژنتیک به همراه مواد غذایی استفاده شده در میزان احتمال ابتلا به آلزایمر نقش دارند. اما در این میان نقش رژیم غذایی به عنوان یکی از مهم ترین فاکتور ها بسیار زیاد است.

مواد غذایی مفید در آلزایمر

در ادامه به مواد غذایی که در درمان و پیشگیری از بیماری آلزایمر مؤثر و مفید هستند میپردازیم که اگر شما پرستاری برای مراقبت از خود استخدام کرده اید پرستار در منزل تهران و کرج میتواند این رژیم غذایی را در برنامه شما قرار دهد که این مواد غذایی عبارت اند از:

انواع ماهی ها و اسید های چرب امگا 3

گنجاندن ماهی در رژیم غذایی افراد بر پیشگیری از آلزایمر بسیار با اهمیت است. اسید های چرب امگا 3 در گردو، لوبیا، انواع ماهی ها مانند ماهی سالمون، قزل آلا، ساردین و… به میزان متفاوتی وجود دارد که برای سلامت و بهبود عملکرد مغز بسیار مفید هستند. متخصصان توصیه کرده اند که حداقل هفته ای یک بار از انواع ماهی ها استفاده شود. با رعایت رژیم غذایی شامل ماهی در دراز مدت می‌توان شاهد کاهش خطر سکته، آلزایمر و حتی بیماری هایی مانند افسردگی بود و با مصرف مواد غذایی ضد آلزایمر باعث تقویت حافظه نیز میشویم.

انواع توت ها

میوه توت و میوه هایی که در این خانواده قرار دارند مانند توت فرنگی، بلوبری، شاتوت، زغال اخته و… به خاطر این که سرشار از آنتی اکسیدان می‌باشند و از مواد تاثیرگذار بر مغز می باشند و از مغز در برابر آلزایمر محافظت می‌کنند. توت ها داری فواید چندگانه ای هستند و مصرف میزان کافی و مداوم آن ها باعث بهبود عملکردهای شناختی و حافظه می‌شود.

روغن زیتون

جایگزین کردن روغن زیتون به جای سایر روغن های جامد و مایع صنعتی موجود در بازار در تهیه غذا، پخت و پز و سالاد  و قرار دادن آن به عنوان روغن اصلی در رژیم غذایی در سلامت جسم و کاهش خطر ابتلا به آلزایمر بسیار مؤثر است.

میوه و سبزی‌های تازه

نتایج تحقیقات نشان داده است که مصرف میوه و سبزیجات تازه با کاهش میزان خطر ابتلا به آلزایمر و اختلالات شناختی در ارتباط است . میوه و سبزی‌های حاوی مقدار زیادی از انواع ویتامین ها می‌باشند که باعث تقویت و بهبود عملکرد مغز می‌شوند و جز مواد تاثیر گذار در پیشگیری آلزایمر هستند. برای تأثیر گذار بودن میوه و سبزیجات لازم است که به صورت مداوم و روزانه از آن ها استفاده شده و انواع مختلفی از این گروه در برنامه غذایی فرد گنجانده شود.

انواع آجیل ها

مطالعات مختلفی در مورد استفاده از مواد غذایی موثر مانند انواع آجیل ها در بهبود عملکرد مغز انجام شده است و نتایج بیانگر این است که افرادی که به صورت منظم از آجیل استفاده می‌کنند به دلیل این که آجیل ها دارای کلسترول خوب هستند یک غذای مفید و سالم برای مغز خود تأمین می‌کنند. مصرف منظم و مداوم آن ها می‌تواند در کاهش ریسک ابتلا به انواع بیماری ها از جمله بیماری های مرتبط با مغز و آلزایمر مؤثر باشد.

دارچین

مصرف دارچین باعث بهبود جمع شدن پروتئین در مغز می‌شود که این امر  با بهتر شدن کارکردهای شناختی و فعالیت های مغزی از جمله حافظه همراه است. در برخی از مطالعات نشان داده شده است که حتی بوی دارچین می‌تواند حافظه را بهبود ببخشد. هم چنین به خاطر این که دارچین سرشار از مواد ضد التهابی و آنتی اکسیدان می‌باشد فشار خون را کاهش داده و این موضوع به طور غیر مستقیم به سلامت مغز کمک می‌کند.

در مطالعات مختلف تأثیر دارچین در پیشگیری و به تأخیر انداختن ابتلا به بیماری آلزایمر به اثبات رسیده است و جز مواد غذایی موثر بر آن است. دارچین را می‌توان به عنوان یکی از ادویه های اصلی غذا، در چای، سالاد و حتی به عنوان یک مکمل غذایی استفاده کرد.

زرد چوبه

بی شک یکی از مؤثرترین ترین مواد غذایی که می‌تواند در زمینه ارتقای سطحی فعالیت های مغزی و بهبود حافظه مؤثر باشد زرد چوبه است. گنجاندن زرد چوبه در رژیم غذایی یک اقدام مفید در درمان و پیشگیری از آلزایمر می‌باشد.

ویتامین های گروه ب

ویتامین های گروه ب مخصوصاً ویتامین ب 12 از عملکرد عصبی بدن حمایت می‌کنند و کمبود آن در بدن باعث می‌شود که اختلالاتی مانند کاهش و نقص در حافظه به وجود آید و مصرف آن باعث تاثیر در حافظه میشود.

روغن نارگیل

یکی از مواد غذایی که در پیشگیری از آلزایمر و مشکلات مغزی مؤثر است، روغن نارگیل می‌باشد. روغن نارگیل باعث کاهش اثر آمیولید بر روی نورون های قشری مغز می‌شود. هم چنین تری گلیسریدی که در روغن نارگیل وجود دارد باعث بازیابی آستر اعصاب می‌شود و عملکردهای شناختی مغز را بهبود می‌بخشد و به طور کلی برای سلامت مغز مفید است. سعی کنید از روغن نارگیل خالص استفاده کنید تا حداکثر نتیجه را از فواید آن ببرید.

بادام

ویتامین ای باعث کند و آهسته تر شدن روند پیشرفت بیماری آلزایمر و پیشگیری از آن می‌شود. یکی از منابع غنی و سرشار از ویتامین ای، بادام است که جذب و مصرف آن برای بدن بسیارراحت است. اسیدهای چرب امگا 3 که در بادام وجود دارد باعث تقویت حافظه می‌شود و سیستم عصبی را پشتیبانی می‌کند، همین باعث می‌شود که عملکردهای شناختی بهبود یابد و موثر بر روند آلزایمر است.

بهتر است که بادام به صورت کامل و با حوصله جویده شود. برای افرادی که جویدن بادام برایشان سخت است پیشنهاد می‌شود که بادام را خیسانده و بعد مصرف کنند.

انواع حبوبات و غلات  کامل

حبوباتی مانند لوبیا و نخود به دلیل این که مقدار زیادی فیبر و پروتئین دارند و چربی و کالری شان محدود می‌باشد از ارکان اساسی و اصلی یک رژیم غذایی سالم به شمار می‌آیند و در سلامت مغز تأثیر بسزایی دارند بعلاوه در مورد بیماری های مرتبط با مغز و از جمله آلزایمر مصرف غلات کامل مانند نان گندم سبوس دار به صورت روزانه توصیه می‌شود.

غلات کامل داری مواد مغذی مانند فیبر، پروتئین، ویتامین های گروه ب، مینرال هایی مانند آهن، مس، زینک و منیزیم و ویتامین های خانواده ب هستند.

اگر تا به امروز در برنامه غذایی خود به مصرف حبوبات و غلات کامل بی اهمیت بوده اید توصیه می‌کنیم حتماً این رویه را تغییر داده و آن ها را در رژیم غذایی تان بگنجانید تا تاثیرات مفید آنرا بر مغز خود برای جلوگیری از آلزایمرببینید.

چه غذاهایی برای آلزایمر مضر است ؟

همان طور که دانستن این که چه مواد غذایی ضد آلزایمر است لازم است دانستن غذاهای مضر برای آلزایمر نیز ضروری است از جمله غذاهای مضر برای آلزایمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

گوشت قرمز

اگر چه در رژیم غذایی ضد آلزایمر خوردن گوشت قرمز کاملاً منع نشده است اما نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که محدود کردن مصرف گوشت های قرمز در مورد بیماری آلزایمر می‌تواند جز مواد غذایی تاثیر گذار باشد.

مارگارین و کره

حذف کره های صنعتی و مارگارین از سبد غذایی خانواده و جایگزین کردن کره های طبیعی و انواع چربی های سالم از جمله اقدامات مفیدی است که در مورد فعالیت های مغزی و آلزایمر لازم است که به آن توجه شود.

پنیر

اگر چه نتایج متناقضی پیرامون تأثیر مصرف پنیر بر روی عملکردهای مغزی مطرح شده است ولی آن چه به اثبات رسیده این است که زیاده روی در مصرف پنیر می‌تواند مضر باشد و این امر در مورد کسانی که مستعد ابتلا به آلزایمر هستند بیشتر صدق می‌کند.

مصرف شیرینی ها

حتماً شما نیز بارها هشدارهای پزشکی و سلامت را در مورد مصرف شیرینی‌ها شنیده اید. این هشدارها نه تنها در مورد تناسب اندام و سلامت قلب و عروق صدق می‌کند بلکه پیرامون سلامت مغز نیز توصیه شده است.

فست فودها و غذاهای سرخ شده

امروزه مضرات استفاده از فست فودها و غذاهای سرخ شده بر کسی پوشیده نیست. ثابت شده است که مصرف این نوع غذاها سلامت مغز را به خطر می‌اندازد و بر روی حافظه و عملکردهای شناختی تأثیر منفی دارد.

نکات مؤثر دیگر در کم کردن خطر ابتلا به آلزایمر

رعایت برخی از موارد در کنار رژیم غذایی سالم و صحیح می‌تواند در کاهش خطر بیماری های مغزی و از جمله آلزایمر بسیار مفید و کمک کننده باشد. این موارد به شرح زیر می‌باشد:

 روابط بین فردی و مراودات اجتماعی

توصیه می‌کنیم که افراد دایره ارتباطی خود را با افرادی که در کنارشان آرامش دارند حفظ کنند و توسعه روابط بین فردی شان را در اولویت قرار داده و به آن اهمیت دهند. زیرا خداوند انسان را یک موجود اجتماعی آفریده است و خلقت او به گونه ای نبوده که بتواند در تنهایی و انزوا زندگی کند. نتایج تحقیقات جدید نشان می‌دهد در اجتماع بودن و برقراری رابطه با دیگران می‌تواند از انسان در مقابل بیمارهایی مانند آلزایمر و فراموشی محافظت کند. هر چقدر ارتباطات اجتماعی فرد قوی تر و سالم تر باشد به همان اندازه نیز مؤثرتر است. احساس تعلق داشتن به یک فرد و گروه که در مواقع نیاز بتوان از آن ها کمک گرفت یک احساس ارزشمند و مفید می‌باشد.

داشتن تحرک و ورزش کردن

ورزش کردن به صورت منظم و طبق برنامه باعث می‌شود که ابتلا به بیماری های زوال عقل و آلزایمر به میزان قابل توجهی کاهش یابد. وقتی که فرد از دوران کودکی به صورت مرتب و بدون وقفه ورزش می‌کند خطر ابتلا به انواع بیماری ها و از جمله آلزایمر کاهش می‌یابد ولی به معنای این نیست که شروع ورزش در سنین بعدی بی‌تأثیر باشد.

حقیقت این است که در هر سنی و هر شرایطی ورزش می‌تواند مفید باشد و نمی‌توان از تأثیرات مثبت جسمی و روحی و روانی آن غافل بود. ورزش هایی مانند دوچرخه سواری، یوگا، شنا کردن، دویدن، کوهنوردی  و… را می‌توانید در برنامه زندگی خود قرار دهید ولی اگر شرایط انجام این ورزش ها را ندارید حتی یک پیاده روی ساده اما به صورت منظم نیز می‌تواند در سلامت شما مفید و مؤثر باشد و نباید به دلایل مختلف آن را کنار گذاشت.

کیفیت خواب

یکی از مواردی که در آلزایمر باعث رنج بردن بیمار می‌شود مشکلات مربوط به خواب می‌باشد. اگر چه در گذشته بی خوابی را یکی از علائم آلزایمر می دانستند اما تحقیقات جدید نشان داده است که پایین بودن کیفیت خواب و یا هر نوع اختلال مربوط به خواب یکی از عوامل زمینه ساز خطرناک در مبتلا شدن به آلزایمر می‌باشد.

اگر فرد خواب خوبی نداشته باشد جسم و روحش تحت تأثیر قرار می‌گیرد، سیستم ایمنی اش ضعیف شده و در مقابل مسائل و مشکلات زندگی کم طاقت شده و نمی‌تواند عملکرد و انتخاب خوبی داشته باشد و همین امر باعث می‌شود که در مقابل بیماری ها از جمله آلزایمر آسیب پذیرتر باشد. یک فرد بزرگسال در یک شبانه روز به هشت ساعت خواب با کیفیت نیاز دارد.

مدیریت کردن استرس

یکی از مواردی که تأثیر بسیار منفی بر روی مغز و عملکرد آن می‌گذارد داشتن استرس است. استرس مزمن یکی از نواحی مغز را که مربوط به حافظه می‌شود منقبض می‌کند و در رشد سلول های عصبی اختلال ایجاد کرده و خطر ابتلا به فراموشی و بیماری آلزایمر را بالا می‌برد. فراگیری مهارت های مدیریت استرس  و به کارگیری آن ها باعث می‌شود که خطرات ناشی از آن به کمترین سطح ممکن برسد.

مصرف سیگار و دخانیات

سیگار کشیدن و مصرف دخانیات برای سلامت کلی بدن و به خصوص برای مغز و کارکردهای شناختی آن مضر است.

مطالعاتی که در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد افرادی که سیگار مصرف می‌کنند در سن 65 سالگی نسبت به کسانی که هیچ گاه سیگار مصرف نکرده اند تقریباً 80 درصد بیشتر در خطر ابتلا به آلزایمر هستند ثابت شده است وقتی افراد سیگاری، آن را ترک می‌کنند عملکرد مغزی و حافظه شان نسبت به قبل بهبود می‌یابد و احتمال بتلا به آلزایمر در آنها کمتر است.

داشتن اضافه وزن

وزن اضافی همیشه خطرناک بوده است. در افرادی که دارای اضافه وزن هستند احتمال ابتلا به آلزایمر دو برابر دیگران است پس لازم است که فرد برای کاهش احتمال این خطر برای رساندن وزن خود به سطح ایده‌آل برنامه مناسبی داشته باشد.

نکته: پیروی از رژیم های لاغری بدون پایه علمی هم خطرناک است، پیشنهاد می‌کنیم اگر قصد کاهش وزن خود را دارید حتماً تحت نظر یک فرد متخصص این کار را انجام دهید.