یکی از بیماری هایی که اکثر سالمندان تجربه کردند، زخم معده است. افزايش سن باعث ایجاد تغییرات در دستگاه گوارش می‌گردد. زخم معده جز بیماری های شایع دوران سالمندی است. این بیماری به میزان خوبی به درمان پاسخ می‌دهد اما اگر به آن توجه نشود و نادیده گرفته شود باعث ایجاد مشکل برای سالمند و حتی مرگ وی می‌شود. یک روش رایج برای کاهش دردهای ناشی از بیماری‌هایی مثل آرتروز، مصرف مسکن‌هایی مثل بروفن، ایندوسین و دیکلوفناک است. اما سالمندان باید به این نکته توجه داشته باشند که، مصرف مسکن‌ها ریسک ایجاد زخم و خونریزی معده در افراد مسن را افزایش می‌دهد.
بخش مهمی از درمان این بیماری به مراقبت ها اختصاص دارد که پرستار سالمند در کرج و در تهران به خوبی می تواند از سالمند شما مراقبت کند، تا بهبودی کامل حاصل شود.
زخم معده چیست و چرا به خونریزی معده تبدیل می‌شود؟
زخم معده به معنای زخم شدن مخاط معده یا روده کوچک است که اصطلاح انگلیسی آن پپتیک اولسر (زخم دستگاه گوارش) است. نازک شدن لایه ضخیم مخاطی حفاظت کننده از معده در اثر مایعات و اسید ترشح شده از غدد معده باعث بروز این زخم‌ها می شود. این بیماری به خوبی درمان می‌شود اما در صورت احمال در مراجعه به پزشک و شروع درمان وخیم می‌گردد.
علائم این بیماری در بیشتر افراد به خوبی مشخص نیست به صورتی که از هر ده بیماری یک بیمار که دچار زخم معده شده هیچ دردی را احساس نمی‌کند. زخم معده در اثر تماس با اسید معده باعث درد در بیمار می‌گردد. اما برخلاف تصور، خونریزی معده اثر اسید معده را کاهش داده و تا حدودی درد را مخفی می‌سازد.
اگر دو نشانه‌ی خونریزی معده بدون درد و کم‌خونی با هم اتفاق بیافتد، احتمال تشخیص اشتباه بیماری بالا می‌رود؛ چرا که علائم بسیاری از بیماری های گوارشی این دو نشانه هستند. گاهی ممکن است فرد در اثر کم خونی دچار سرگیجه شود، که علت این حالت را فشارهای روانی، اضطراب و مسائل مربوط به لایف استایل بداند؛ این گونه افراد به دنبال رد پایی از بیماری در خود نیستند و باعث وخیم شدن شرایط بیماری می‌گردند.
دلایل زخم معده
عفونت با هلیکوباکتر پیلوری و استفاده طولانی مدت از داروهایی همچون آسپرین و ناپروکسن سدیم جزء دلایل شایع ایجاد زخم معده در افراد است.
موارد زیر از جمله دلائل دیگر ایجاد زخم معده:
- وجود استرس در افراد و سالمندان
- مصرف زیاد غذاهای اسیدی
- مصرف داروهای آرتروز
- مصرف فست فود به مقدار زیاد
- استفاده ی زیاد از داروهای ضد بارداری در دوران جوانی
- سن بیشتر از 50 سال
- مصرف زیاد الکل
- استفاده از دخانیات همچون سیگار، توتون و تنباکو
علائم زخم معده
یکی از مشکلات این زخم‌ها این است که گاهی هیچ علامتی ندارند و نخستین نشانه، معمولاً همراه با عارضه شدید و جدی ای چون خونریزی معده می باشد. البته پرستار سالمند به خوبی می تواند با مشاهده ی این نشانه ها به بیماری پی ببرد که در درمان به موقع بسیار کمک کننده است. از دیگر علایم این بیماری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- درد شکم (رایج‌ترین علامت زخم معده)
- حالت تهوع
- استفراغ
- کاهش اشتها
- کاهش وزن
- بالا آوردن خون یا مواد تیره رنگی شبیه قهوه ای که در ته فنجان می ماند
- وجود خون در مدفوع یا مدفوع سیاه، قیر مانند و ظاهری چسبناک
- خستگی
راه‌های تشخیص خونریزی معده در سالمندان
ممکن است برای شما سوال باشد که چگونه می‌توان خونریزی معده در سالمند را تشخیص داد. با توجه به علائم اولیه در سالمند، اولین مرحله مراجعه به پزشک است، پزشک پس از بررسی علائم اولیه در بیمار و پرسیدن سوالات مربوط به آن، یکی از روش‌های زیر را برای تشخیص، تجویز می‌کند.
آزمایش خون:
با استفاده از نمونه‌های خونی که در آزمایشگاه و به تجویز پزشک گرفته می‌شود؛ امکان تشخیص وجود دارد.
آزمایش مدفوع:
در این روش نمونه مدفوع بیمار مورد بررسی قرار گرفته و در تشخیص نوع پنهان خونریزی نیز مفید است.
آندوسکوپی:
در روش آندوسکوپی، با استفاده از یک دوربین کوچک که در بالای یک لوله قرار گرفته، پزشک محل خونریزی را در بدن بیمار پیدا می‌کند. لوله آندوسکوپی باریک و انعطاف پذیراز طریق دهان وارد شده، به سمت دستگاه گوارشی هدایت می‌شود و پزشک، با استفاده از دوربین می‌تواند محل خونریزی را ببیند. گاهی با استفاده از وسایل مخصوص در زمان انجام آندوسکوپی، نمونه برداری نیز انجام می‌شود تا بعدا برای شناسایی باکتری موجود در بافت بررسی‌های لازم به عمل آید.
آنتروسکوپی:
این روش نیز مانند روش آندوسکوپی عمل می‌کند، با این تفاوت که در لوله آنتروسکوپی علاوه بر دوربین یک بالن نیز وجود دارد. به این صورت که در هر ناحیه که پزشک نتواند به خوبی به علت خونریزی پی ببرد؛ از بالن استفاده می‌کند، تا مسیر لوله و در نتیجه علت و محل خونریزی مشخص شود.
کلونوسکوپی:
کلونوسکوپی می‌تواند علاوه بر تشخیص مشکلات گوارشی برای مشکلاتی مثل، اسهال مزمن، درد شکم، تشخیص سرطان روده بزرگ و … انجام شود. در این روش نیز با استفاده از لوله کلونوسکوپی و یک دوربین متصل به آن، و از طریق مقعد و روده بزرگ، پزشک به تشخیص مشکلات گوارشی می‌پردازد.
درمان زخم معده بصورت خانگی
رعایت نکته‌های زیر در کاهش درد ناشی از زخم معده کمک کننده است:
- رژیم غذایی سالم: استفاده از میوه، سبزی و غلات در جهت درمان زخم معده می تواند کمک کننده باشد. بهبود زخم معده با وجود کمبود ویتامین تا حدودی ممکن نیست.
- مصرف مسکن‌های دیگر: اگر جز افرادی هستید که نیاز به مصرف مسکن دارید، بهتر است با پزشک در مورد مناسب ترین مسکن در جهت کمک به زخم معده مشورت کنید.
- مدیریت استرس و فشار روانی: نشانه‌ها و علائم زخم معده بوسیله ی استرس افزایش پیدا می‌کند. با تعیین عوامل استرس زا در جهت برطرف کردن یا کاهش آنها تلاش کنید. البته جلوگیری از بعضی استرس‌ها کار دشواری است، اما با انجام یکسری فعالیت ها مثل ورزش کردن، انجام تمرین‌های خاص، سپری کردن اوقات فراغت با دوستان یا نوشتن خاطرات، می‌توان آنها را مدیریت کرد.
- عدم استعمال دخانیات: دخانیات یکی از عوامل بسیار مهم در ایجاد زخم معده است و با آسیب به مخاط معده، ریسک ابتلا به زخم معده را بالا می برد.
- مصرف دمنوش: نوشیدن برخی دمنوش‌ها مانند دمنوش بابونه می‌تواند برای کاهش اسید معده مفید باشد.
درمان زخم معده
هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید؛ او سعی بر درمان به صورت ریشه‌ای دارد و ابتدا ریشه ابتلا به زخم معده را بررسی و درمان می‌کند. برای مثال اگر در بدن سالمند باکتری باعث ایجاد بیماری و مشکلات شده باشد، پزشک برای از بین بردن آن، آنتی بیوتیک تجویز می‌کند. مرحله دوم، تسکین درد بیمار است. پزشک از کاهنده‌های اسید معده برای کاهش درد بیمار استفاده می‌کند. اگر بیماری شدید باشد؛ پزشک از اندوسکوپی و جراحی بهره خواهد گرفت. نمونه‌هایی از داروهایی که پزشک با توجه به وضعیت بیمار برای درمان او تجویز می‌کند شامل:
- دارو برای توقف تولید اسید: پنتوپرازول، امپرازول، رابپرازول، اسموپرازول و لانسوپرازول و تعدادی از داروهای دگر هستند؛ که پزشک برای توقف تولید اسید و سریع تر شدن التیام زخم، تجویز می‌کند.
- متوقف کننده‌های آنتی هیستامین: سایمتیدین، رانیتیدین و نیزاتیدین از داروهایی هستند که با جلوگیری از آزاد شدن اسید معده، درد را به میزان قابل توجهی کاهش داده و سرعت بهبود را افزایش می‌دهند.
- دارو برای محافظت از معده و روده کوچک: سوکرالفیت و میزوپرستول و داروهای دیگر عامل سیتوپروتکتیو، توسط پزشک برای محافظت از بافت پوشاننده معده و روده کوچک تجویز می‌شود.
خونریزی معده در دوره پیری چگونه درمان می‌شود؟
اگر زخم معده به خونریزی تبدیل شد فورا به دکتر مراجعه کنید. درمان خونریزی معده در افراد مسن باید توسط دکتر انجام شود. زمانی که به دکتر مراجعه می‌کنید ایشان راه‌های مهار کردن و درمان خونریزی معده را به شما می‌گوید.
در بیشتر دکتر داروهای مختلفی تجویز می‌کند. این داروها:
- اسید معده را کاهش می‌دهد.
- از لخته خون شدن جلوگیری می‌کند.
- التهاب شما را کاهش می‌دهد.
برای درمان قطعی خونریزی معده باید کولونوسکوپی یا اندوسکوپی انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله خونریزی معده تهیه شده را مطالعه کنید.
عوارض خونریزی معده در افراد مسن
خونریزی معده در افراد مسن یک بیماری جدی و خطرناک است که باید هرچه سریع‌تر به دکتر مراجعه کنید. درمان نشدن خونریزی معده عوارض جدی زیر را به همراه دارد:
- مشکلات تنفسی
- سکته قلبی در سالمندی
- عفونت خونی
- مرگ
تمام مراقبت‌های سالمندان مبتلا به زخم معده و بیماری گوارشی توسط آسانیسم انجام می‌شود
این بیماری همانطور که می تواند بسیار خطرناک باشد، می تواند به سادگی درمان شود. اما درمان زخم معده منوط به تغییر در سبک زندگی از جمله تغییر عادات غذایی است. سالمندان بیشتر از گروه های دیگر در معرض این بیماریها هستند. این افراد برای داشتن زندگی سالم و به دور از بیماری، نیازمند مراقبت های تخصصی هستند. خیلی از سالمندان یا خانواده ها به علت قیمت پرستار سالمند در منزل، ترجیح داده به صورت غیر تخصصصی، خودشان مراقبت ها را انجام دهند، که به سبب نداشتن علم و آگاهی در این زمینه، مشکلات زیادی به بار می آید.
آسانیسم با در نظر گرفتن تمام این موارد بهترین خدمات مراقبتی سالمندان را ارائه می دهد. برای استفاده از خدمات پرستاری در منزل کافی است با شماره 02191304433 تماس بگیرید تا توسط کادر آسانیسم، هماهنگی‌های لازم را انجام شود.
از کجا بفهمیم سالمند به زخم معده مبتلا هست یا نه؟
خستگی، کاهش وزن، استفراغ، بالا آوردن خون، درد شکم و… از علائم مربوط به زخم معده هستند. همچنین پزشک از طریق آزمایش خون، آزمایش مدفوع، آندوسکوپی و کلونوسکوپی بیماری او را تشخیص می‌دهد.
سلام. دلیل مبتلا شدن سالمندان به زخم معده چیه؟
سلام. زخم معده در سالمندان به دلایل مختلفی مثل افزایش سن، مصرف مواد الکلی، استفاده از دخانیات، مصرف داروهای آرتروز، مصرف زیاد غذاهای اسیدی و… بروز پیدا می‌کند.