آیا ابتلا به دیابت نوع 2 خطرناک است؟

دیابت نوع 2 یک بیماری مادام العمر است که بدن شما را از استفاده از انسولین به روشی که باید بازمی‌دارد. گفته می‌شود افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مقاومت به انسولین دارند. افرادی که میانسال یا بزرگتر هستند به احتمال زیاد به این نوع دیابت مبتلا می‌شوند، از این رو به آن دیابت مبتلا به بزرگسالان گفته می‌شد. اما دیابت نوع 2 نیز به دلیل چاقی در کودکان و نوجوانان نیز دیده می‌شود.

در ایالات متحده حدود 29 میلیون نفر مبتلا به نوع 2 دیابت وجود دارد. 84 میلیون نفر دیگر مبتلا به  پیش دیابت هستند، به این معنی که قند خون آنها زیاد است اما هنوز به اندازه کافی برای گرفتن دیابت نیست. همه ما اطراف خود فردی را می‌شناسیم که دیابت دارد. داشتن آگاهی لازم در رابطه با این بیماری و پیشگیری از آن خطر ابتلا را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. پس بیاییم بیشتر در رابطه با این بیماری بدانیم! خدمات پرستاری مراقبتی در منزل با آموزش‌ها و راهنمایی‌های لازم به شما کمک می‌کند تا از ابتلا به این بیماری پیشگیری کرده و از بروز عوارض آن جلوگیری کنید.

دیابت نوع 2 چیست؟

دیابت نوع 2 شایعترین نوع دیابت است. این یک بیماری مزمن است که در آن قند خون دیگر نمی‌تواند تنظیم شود. ابتدا سلول‌های بدن در برابر انسولین مقاوم می‌شوند (مقاومت به انسولین). انسولین مانند کلید کار می‌کند تا قند خون از خون برای سلول‌هایی که از آن به عنوان سوخت و انرژی استفاده می‌کنند، خارج شود. هنگامی که سلول‌ها به انسولین مقاوم می‌شوند، انتقال قند به داخل سلول نیازمند به میزان انسولین بیشتری می‌شودو در نتیجه  قند بیش از حد در خون باقی می‌ماند. با گذشت زمان، در صورت نیاز بیشتر و بیشتر به انسولین، لوزالمعده (پانکراس) نمی‌تواند انسولین کافی تولید کند و نگه داشتن داشته باشد و اختلال در عملکرد آن به وجود می‌آید.

در واقع دیابت نوع 2 شرایطی است که سلول‌ها قادر به استفاده موثر از قند خون (گلوکز) برای انرژی نیستند. این اتفاق هنگامی می‌افتد که سلول‌ها نسبت به انسولین حساسیتشان را از دست می‌دهند و قند خون بتدریج افزایش می‌یابد. دو نوع دیابت قندی وجود دارد، نوع 1 و نوع 2. در نوع 2، لوزالمعده هنوز انسولین می‌سازد، اما سلول‌ها نمی‌توانند از آن به صورت کارآمد استفاده کنند. در دیابت نوع 1، به دلیل تخریب ایمنی بدن، سلول‌های بتا تولید کننده انسولین نمی‌تواند انسولین کند.

حقایقی درباره دیابت نوع دو

• درمان دیابت نوع دو با تغییر رژیم غذایی و شیوه زندگی است که شامل خوردن غذاهای کم قند و  خودداری از مصرف غذاهایی که دارای کربوهیدرات‌های ساده (قند، نان و ماکارونی) هستند.
• افراد دیابتی معمولاًاز داروی متفورمین (گلوكوفاژ) استفاده می‌کنند.
• افراد مبتلا به هر دو نوع دیابت برای جلوگیری از بالا رفتن سطح قند خون و افت آن (هیپوگلیسمی) اغلب باید قند خون خود را کنترل کنند. عوارض این بیماری شامل بیماری‌های قلبی و کلیوی، نوروپاتی دیابتی، مشکلات جنسی و یا ادراری، مشکلات پا و مشکلات چشم است.
• با رعایت رژیم غذایی کم شیرینی، فعال بودن از نظر جسمی و انجام غربالگری‌های منظم پزشکی، می‌توان از بروز این بیماری جلوگیری کرد.

دیابت نوع 1 خطرناک است یا نوع 2

دیابت نوع 1 بیماری است که در آن سیستم ایمنی بدن شما سلول های تولید کننده انسولین در پانکراس را از بین می برد. به این سلول ها، سلول های بتا می گویند. این بیماری معمولاً در دوران کودکی و نوجوانی دیده می شود، به همین دلیل به آن دیابت دوران کودکی نیز می توان گفت.

در حالت کلی شیوع دیابت نوع 1 کمتر از دیابت نوع 2 است. تقریباً 5 تا 10 درصد از دیابتی ها به دیابت نوع 1 مبتلا هستند. هنوز مشخص نیست که برای پیشگیری از دیابت نوع 1 چه باید کرد، اما اگر توصیه های پزشک خود را در مورد شیوه زندگی سالم، کنترل قند خون، معاینات منظم، آموزش خودمراقبتی و خدمات حمایتی دنبال کنید، می توانید آن را مدیریت کنید.

مطالعات نشان می دهد که با کمبود انسولین در بدن انسان و به وجود آمدن اختلالات در بدن هر دو نوع دیابت به وجود می آید. اما این اتفاق از راههای مختلف ممکن است باعث بیماری شود. در تحقیقات دیگری مشخص گردید که «دیابت» زمانی رخ می دهد که فرد دچار مشکل انسولین در بدنش شود. افراد مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 با انسولین مشکل دارند، اما به روش های مختلف. فرد مبتلا به نوع 1 به هیچ وجه انسولین تولید نمی کند، اما در دیابت نوع 2، بدن یا انسولین کافی تولید نمی شود یا نمی تواند به درستی از انسولین تولید شده استفاده کند. بنابراین، تزریق انسولین یک مسئله اساسی برای همه افراد مبتلا به دیابت نوع 1 است. اما همه افراد مبتلا به دیابت نوع 2 به انسولین نیاز ندارند و با تغییر سبک زندگی می توانند قند خون خود را کنترل کنند، در غیر این صورت نیاز به تزریق انسولین خواهند داشت.

سطح انسولین باید بر اساس نوع غذای دریافتی و فعالیت فرد محاسبه شود. سایر مشکلات تزریق سوزن می تواند منجر به هیپوگلیسمی یا افت قند خون شود. این عارضه بیشتر در افراد مبتلا به دیابت نوع 1 دیده می شود.

همچنین، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 در صورتی که سطح انسولین خود را به درستی تنظیم کنند، محدودیت های کمتری در مورد آنچه می خورند دارند، در حالی که افراد مبتلا به دیابت نوع 2 باید در مورد آنچه می خورند بسیار مراقب باشند.

در حال حاضر افراد زیادی مبتلا به انواع دیابت هستند. دیابت نوع 1، دیابت نوع 2، دیابت بارداری و پیش دیابت که در آن بدن نمی تواند به خوبی انسولین تولید کند. دیابت برای بدن بسیار خطرناک بوده و باید برای درمان آن چاره اندیشی کرد. در صورتی که این بیماری درمان نشود، می تواند با علائم زیادی شروع و تا قطع عضو نیز پیش رود. با این حال، می توان با تصمیمات ساده از آن جلوگیری کنید و خوشبختانه تا حد زیادی قابل کنترل است.

در واقع با این سؤال که چه نوع دیابت خطرناک است، می توان گفت که همه انواع دیابت خطرناک هستند، اما دیابت نوع یک خطرناک تر و کشنده تر است. درست است که دیابت نوع 1 و نوع 2 هر دو ناشی از کمبود انسولین است اما در دیابت نوع 1 انسولین به مقدار زیاد تولید نمی شود و بدن هم قادر به تولید انسولین مورد نیاز خود نیست در نتیجه سطح قند خون افزایش می یابد و تنها با تزریق انسولین می توان آن را کنترل کرد. اما در دیابت نوع 2 با انجام ورزش و کنترل استفاده از مواد غذایی می توان از آن جلوگیری کرد.

علائم دیابت نوع دو چیست؟

این نوع دیابت به تدریج، با گذشت سال‌ها، پیشرفت می‌کند. بنابراین علائم و نشانه‌ها می‌توانند کم اهمیت به نظر برسند و ممکن است فکر کنید این چیزی است که “فقط باید با آن زندگی کنید.” اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، این علامت اصلی است، اما همه افراد اضافه وزن ندارند. در حقیقت، کاهش وزن ناگهانی نیز می‌تواند یک علامت باشد. علائم شایع دیابت نوع دو عبارتند از:

• تشنگی بیش از حد
• ادرار زیاد
• به دست آوردن یا از دست دادن وزن به طور ناخواسته
• پوست تیره در زیر بغل، چانه یا کشاله ران
• خستگی
• بوی غیرمعمول ادرار
• تاری دید

اغلب علائم خاصی از این بیماری وجود ندارد و تا زمانی که آزمایش خون روتین انجام نشود تشخیص داده نمی‌شود. قند خون بیش از 125 هنگام ناشتا بودن یا بیش از 200  به طور تصادفی، نشانه داشتن دیابت است. این بیماری بیشتر در افراد میان سال و سالمندان دیده می‌شود. نگهداری از سالمند بصورت شبانه روزی از این افراد باعث می‌شود تا علائمشان زودتر تشخیص داده شود و از بروز عوارض جبران ناپذیر دیابت جلوگیری شود.

علل ابتلا به دیابت نوع 2 چیست؟

لوزالمعده (پانکراس) شما هورمونی به نام انسولین تولید می‌کند. این هورمون به سلول‌هایتان کمک می‌کند تا گلوکز، نوعی قند، از غذایی که می‌خورید به انرژی تبدیل شود. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع 2  انسولین تولید می‌کنند، اما سلول‌های آنها آنطور که باید از آن استفاده نمی‌کنند. در ابتدا، لوزالمعده شما انسولین بیشتری تولید می‌کند تا سعی کند گلوکز را وارد سلول‌های شما کند. اما سرانجام، نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود و به جای آن، میزان گلوکز در خون شما افزایش می‌یابد. معمولاً، ترکیبی از موارد زیر  باعث دیابت نوع 2 می‌شود:

• ژن‌ها: دانشمندان بخش‌های مختلف DNA را یافتند که بر نحوه ساخت انسولین بدن شما تأثیر می‌گذارد.
• داشتن اضافه وزن: اضافه وزن یا  چاق  بودن می‌تواند باعث مقاومت به انسولین در بدن شود، به خصوص اگر اضافه وزن و چاقی شما در ناحیه شکم و پهلوهایتان باشد.
• سندرم متابولیک: افرادی که مقاومت به انسولین دارند غالباً دارای گروهی از اختلالات از جمله قند خون بالا، چربی اضافی در اطراف کمر، فشار خون بالا، کلسترول بالا و تری گلیسیرید هستند.
• وجود گلوکز بیش از حد در کبد: وقتی قند خون شما کم است، کبد گلوکز را ساخته و به سلول‌ها ارسال می‌کند. بعد از خوردن غذا قند خون شما بالا می‌رود و معمولاً عملکرد کبد شما کند می‌شود و گلوکز را برای بعد ذخیره می‌کند. در اثر تجمع بیش از حد قند در کبد، ریسک ابتلا به دیابت افزایش می‌یابد.
• ارتباط بد بین سلول‌ها: بعضی اوقات، سلول‌ها سیگنال‌های اشتباه را ارسال می‌کنند یا پیام‌ها را به درستی انتخاب نمی‌کنند. هنگامی که این مشکلات بر نحوه ساخت و استفاده از انسولین یا گلوکز روی سلول‌های شما تأثیر بگذارد، یک واکنش زنجیره‌ای می‌تواند منجر به دیابت شود.
• اختلال عملکرد سلول‌های بتا: اگر سلول‌های سازنده انسولین مقدار اشتباهی انسولین را در زمان اشتباه ارسال کنند، قند خون شما از بین می‌رود. همچنین قند خون بالا نیز می‌تواند به این سلول‌ها آسیب برساند.

بیشتر بدانید: جدول قند خون نرمال در سنین مختلف

عوامل خطر دیابت نوع 2

عوامل متعددی باعث می‌شود که به دیابت نوع 2 مبتلا شوید. هرچه این موارد بیشتر برای شما صدق کند، شانس دریافت آن بیشتر است. این عوامل شامل موارد زیر است:

• سن: 45 سال یا بالاتر
• خانواده: پدر و مادر، خواهر یا برادر مبتلا به دیابت

عوامل خطر مرتبط با سابقه سلامتی و پزشکی شما شامل موارد زیر است:

• پیش دیابت
• بیماری قلبی و عروقی
• فشار خون بالا، حتی اگر تحت درمان باشید و تحت کنترل باشد
• کلسترول HDL کم (“کلسترول خوب”)
• تری گلیسیرید بالا
• اضافه وزن یا چاق بودن
• داشتن نوزادی که وزنش بیش از 4 کیلو است
• دیابت حاملگی در حین بارداری
• سندرم تخمدان پلی کیستیک  (PCOS)
• افسردگی

موارد دیگری که خطر ابتلا به دیابت را افزایش می‌دهد، مربوط  به عادات و شیوه زندگی روزمره شماست. اینها مواردی هستند که می‌توانید در مورد آنها کاری انجام دهید:

• ورزش نکردن
• سیگار کشیدن
• استرس
• خواب خیلی کم یا زیاد
• داشتن اضافه وزن
• خوردن غذاها یا نوشیدنی‌های زیاد با قند و کربوهیدرات‌های ساده
• مصرف شیرین کننده‌های مصنوعی (نوشابه‌های بدون قند، غذاهای بدون قند)
• عدم فعالیت بی‌تحرکی
• ورزش نکردن
• استرس و افزایش هورمون‌های آن در خون
• ژنتیک
• اضافه وزن داشتن
• بی‌تحرک از جمله تماشای بیش از 2 ساعت تلویزیون در روز
• نوشیدن نوشابه
• مصرف زیاد قند و مواد غذایی فرآوری شده

پیش آگهی و چشم انداز دیابت نوع دو برای فرد مبتلا، میزان امید به زندگی 10 سال کمتر از یک فرد سالم تخمین زده می‌شود. با این وجود، کنترل خوب قند خون و انجام اقدامات پیشگیری از عوارض، این فاصله را کاهش می‌دهد و افراد مبتلا به این بیماری به مدت طولانی‌تری زندگی می‌کنند. با تغییر جدی عادات روزانه و  شیوه زندگی می‌توان این بیماری را به طور جدی کنترل کرد. خدمات مراقبت در منزل به افراد مبتلا به این بیماری کمک می‌کند تا با پیروی از یک شیوه زندگی سالم سلامتی خود را تضمین کنند.

تشخیص و آزمایش دیابت نوع 2

پزشک می‌تواند خون شما را برای علائم دیابت نوع 2 آزمایش کند. معمولاً آنها برای تأیید تشخیص، دو روز شما را آزمایش می‌کنند. اما اگر قند خون شما بسیار زیاد باشد یا علائم زیادی داشته باشید، یک آزمایش ممکن است تمام موارد مورد نیاز برای تشخیص دیابت را داشته باشد.

• تست HbA1c میانگین قند خون شما طی 2 یا 3 ماه گذشته است.
• تست گلوکز ناشتا به عنوان یک آزمایش قند خون ناشتا شناخته می‌شود. قند خون شما را با معده خالی اندازه گیری می‌کند. 8 ساعت قبل از آزمایش قادر نخواهید بود به جز آب چیزی بخورید یا بنوشید.
• تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT) قند و خون را قبل و 2 ساعت بعد از نوشیدن چیزی شیرین بررسی می‌کند تا ببیند بدن شما چگونه میزان قند را کنترل می‌کند.

 دیابت نوع 2 چگونه درمان می‌شود؟

مدیریت دیابت نوع 2 شامل ترکیبی از تغییرات در شیوه زندگی و دارو است. شما باید سبک زندگی خود را تغییر دهید. ممکن است با رژیم و ورزش به تنهایی بتوانید به میزان قند خون مورد نظر خود برسید. خدمات نگهداری از فرد دیابتی به آنها کمک می‌کند تا یک شیوه زندگی سالم را اتخاذ کنند. برخی از آنها شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن: کاهش وزن اضافی می‌تواند کمک کننده باشد. در حالی که از دست دادن 5٪ تا 10٪ از وزن بدن شما خوب است، اما کاهش وزن تا 7٪  وحفظ آن ایده آل است. این بدان معنی است که کسی که 80 کیلو وزن دارد می‌تواند با از دست دادن 5 کیلو میزان قند خون خود را تغییر دهد. به نظر می‌رسد کاهش وزن سخت باشد، اما کنترل عادات و خوردن غذاهای سالم روش مناسبی برای شروع است.
• خوردن غذای سالم: هیچ رژیم خاصی برای دیابت نوع 2 وجود ندارد. یک متخصص تغذیه می‌تواند در مورد استفاده از کربوهیدرات‌ها به شما بیاموزد و به شما در تهیه برنامه غذایی که می‌توانید آن را ادامه دهید، کمک کند. این برنامه بر خوردن غذاهایی با کالری کمتر، اضافه کردن سبزیجات و میوه‌ها به رژیم غذایی و دریافت فیبر بیشتر تمرکز دارد.
• ورزش: سعی کنید هر روز 30 تا 60 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید. می‌توانید پیاده روی کنید، دوچرخه سواری کنید، شنا کنید یا کارهای دیگری انجام دهید که ضربان قلب شما را بالا ببرد.   انجام تمرینات قدرتی، مانند یوگا یا وزنه برداری را فراموش نکنید. اگر دارویی مصرف می‌کنید که قند خونتان را کاهش می‌دهد، ممکن است قبل از تمرین به یک میان وعده نیاز داشته باشید.
• میزان قند خون خود را چک کنید: بسته به نوع درمان، به خصوص اگر از انسولین استفاده می‌کنید، پزشک به شما خواهد گفت که آیا باید سطح قند خون خود را به طور مداوم آزمایش کنید یا خیر.

آیا ورزش می‌تواند به مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند؟

اگر دیابت داشته باشید، ورزش بسیار مهم است. ورزش باعث می‌شود سلول‌ها به انسولین حساس‌تر باشند و گلوکز را از خون به داخل سلول ببرند. ورزش باعث کاهش قند خون می‌شود و از آن مهم‌تر، انرژی بهتری به شما می‌دهد زیرا قند خون به سلول‌ها منتقل می‌شود. هر نوع ورزشی این کار را انجام می‌دهد، اما با انجام فعالیت عضلانی مانند تمرین وزنه برداری، سود بیشتری از فواید آن کسب می‌کنید. فواید ورزش بر کاهش قند خون 48-72 ساعت اخیر شما، بسیار مؤثر است. پس مهم است که تقریباً هر روز فعالیت بدنی داشته باشید.

آیا افراد مبتلا به دیابت نوع 2 مجبورند انسولین مصرف کنند؟

در بین افراد مبتلا به دیابت نوع 2 انسولین فقط به کسانی توصیه می‌شود که نتوانسته‌اند به اندازه کافی قند خونشان را کاهش دهند تا از بروز عوارض دیگر جلوگیری کنند. برای جلوگیری از تزریق روزانه انسولین، مبتلایان به این وضعیت باید بسیار سخت تلاش کنند تا از یک برنامه غذایی سالم که شامل سبزیجات و پروتئین‌های بدون چربی زیادی است، پیروی کنند. همچنین هر روز باید ورزش کنند و استرس را از خود دور نگه دارند. آنها همچنین باید داروهای خوراکی خود را مرتباً مصرف کنند. پیروی از این توصیه‌ها می‌تواند دشوار باشد و کمک پزشک، متخصص تغذیه و استفاده از خدمات پرستاری و مراقبتی در منزل ممکن است مفید باشد.

اگر دیابت نوع 2 داشته باشم و باردار شوم، چه می‌شود؟

اگر دیابت دارید و باردار هستید می‌توانید یک بارداری طبیعی و سالم داشته باشید. اما برای جلوگیری از افزایش وزن و قند خون زیاد باید اقداماتی را برای حفظ سلامتی خود انجام دهید. عادات سبک زندگی (در درجه اول خوردن سبزیجات و پروتئین‌های کم چربی و ورزش روزانه) از بروز مشکلات در دوران بارداری جلوگیری می‌کند. مادران باردار دیابتی باید قند خون خود را کنترل کنند. با پزشک و یک متخصص تغذیه در مورد مراقبت‌های لازم برای پیشگیری از عوارض دیابت در دوارن بارداری صحبت کنید. اگر میزان قند خون در دوران بارداری از کنترل خارج شود، ممکن است موارد زیر برای شما پیش بیاید:

• یک کودک درشت هیکل داشته باشید
• به پره اکلامپسی مبتلا شوید
• تولد زودرس نوزاد اتفاق افتد

چه کار‌هایی برای پیشگیری از دیابت نوع 2 باید انجام دهم؟

یک سبک زندگی سالم می‌تواند تقریباً از همه عوامل خطر برای مبتلا شدن به دیابت نوع 2 جلوگیری کند. یک مطالعه بزرگ پژوهشی به نام برنامه پیشگیری از دیابت، نشان داد افرادی که تغییراتی شدید در سبک زندگی از جمله رژیم غذایی و ورزش ایجاد کرده‌اند، خطر ابتلا به دیابت را تا 58 درصد کاهش داده‌اند. به نظر می‌رسید افراد بالای 60 سال از مزایای بیشتری از این روش زندگی برخوردار باشند. آنها خطر خود را به 71 درصد کاهش دادند. در مقایسه، افرادی که متفورمین دارویی برای پیشگیری از دیابت مصرف می‌کردند، تنها 31٪ خطر خود را برای ابتلا به دیابت کاهش دادند.

• از دست دادن وزن: کاهش فقط 7 تا 10 درصد از وزن شما می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را به نصف کاهش دهد.
• تحرک داشتن و ورزش کردن: سی دقیقه پیاده روی سریع  در روز خطر ابتلا به دیابت را تقریبا بهً یک سوم کاهش می‌دهد.
• رژیم غذایی درست داشته باشید: از مصرف کربوهیدرات‌های بسیار فرآوری شده، نوشیدنی‌های قندی و چربی‌های ترانس و اشباع شده خودداری کنید. مصرف گوشت قرمز و فرآوری شده را محدود کنید.
• ترک سیگار: سیگار عوارض مخربی دارد و منجر به تنگی عروق می‌شود.

امید به زندگی برای شخصی که مبتلا به دیابت نوع 2 است چیست؟

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مبتلایان به دیابت نوع 2 ممکن است 10 سال زودتر از افراد بدون دیابت جان خود را از دست دهند. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری از عوارض ثانویه آن مانند نارسایی کلیه یا بیماری قلبی می‌میرند. با این وجود با کنترل خوب قند خون و انتخاب روش‌های زندگی سالم می‌توان از بروز عوارض آن جلوگیری کرد. خدمات پرستاری از فرد دیابتی کمک می‌کند تا افراد مبتلا به این بیماری یک شیوه زندگی سالم را داشته تا از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنند.