ضربان قلب نرمال

ضربان قلب نرمال به طور کلی در بزرگسالان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه (bpm) است. البته درنظر داشته باشید که در شرایط و سنین مختلف ضربان قلب نرمال متفاوت می‌شود. برای همین بهتر است که باتوجه به سن و شرایط ضربان قلب نرمال خود یا عزیزان تان را مشخص کنید.

برای اندازه‌گیری ضربان قلب می‌توانید انگشت اشاره و سوم خود را روی گردن کنار نای خود قرار دهید یا نبض خود را در مچ دست با قرار دادن دو انگشت خود بین استخوان و تاندون روی شریان رادیان اندازه گیری کنید؛ تاندون شریان رادیال در سمت شست مچ شما قرار دارد.

برای محاسبه ضربان قلب خود نیاز نیست که یک دقیقه انگشت را روی نبض خود بگذارید، کافیست 15 ثانیه از نبض را اندازه گیری کنید و آن را ضرب در 4 کنید تا ضربان قلب خود در دقیقه را بدست آورید. برای کودکان نیز 30 ثانیه نگه دارید و عدد را ضرب در دو کنید.

در ادامه مقاله تهیه شده توسط شرکت پرستاری آسانیسم، تمام عوامل موثر روی ضربان قلب را بطور کامل بررسی می‌کنیم و ضربان قلب نرمال در سنین مختلف را مشخص می‌کنیم.

ضربان قلب نرمال چند است؟

زمانی که در حال استراحت هستید، بدن نیاز به اکسیژن کمتری دارد و قلب شما کمترین مقدار خون را پمپاژ می‌کند. اگرچه ضربان قلب طبیعی در حالت طبیعی بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است، این محدوده برای اکثر بزرگسالان سالم بین 55 تا 85 ضربه در دقیقه است.

جدول ضربان قلب نرمال در سنین مختلف

ضربان قلب نرمال در بزرگسالان

طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا (AHA) ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت 60 تا 100 ضربه در دقیقه است و ضربان قلب طبیعی بزرگسالان در مردان و زنان تفاوت زیادی ندارد.

با این حال برخی از افراد ممکن است ضربان قلب زیر 60 ضربه در دقیقه داشته باشند که هنوز هم طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال، ورزشکاران ضربان قلب کمتری گاهی اوقات تا 40 ضربه در دقیقه دارند بعلاوه افرادی که از داروهای خاصی مانند بتابلوکرها استفاده می کنند ممکن است ضربان قلبی آهسته داشته باشند.

ضربان قلب نرمال در حالت استراحت

ضربان قلب طبیعی اغلب زمانی که در حالت استراحت هستید اندازه گیری می‌شود ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای کودکان ممکن است بسته به سن آن‌ها بیشتر از بزرگسالان باشد.

چندین پارامتر طبیعی برای این ضربان وجود دارد که عواملی مانند سن، سطح فعالیت و برخی داروها میباشند و می توانند بر ضربان طبیعی قلب در حالت استراحت تأثیر بگذارند و این نبض طبیعی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

ضربان قلب نرمال در سالمندان

ضربان قلب طبیعی افراد مسن 60-100 ضربه در دقیقه است هرگاه پرستار سالمند بخواهد ضربان قلب طبیعی در گروه های سنی بالاتر را با دقت بیشتری گزارش کند باید به جدول زیر دقت کند:

ضربان قلب نرمال در بارداری

تغییرات قلبی در دوران بارداری از 3 ماهه اول بارداری اتفاق می‌افتد اما ضربان قلب بعداً تغییر می کند و به تدریج تا 34 هفته به 91 ضربه در دقیقه در محدوده 68 تا 115 ضربه افزایش می یابد.

ضربان قلب نرمال در ورزش

جدول زیر بازه ضربان قلب سالم در بزرگسالان زمان ورزش کردن است که توسط انجمن قلب آمریکا (AHA) و منتشر شده در سایت Healthline بدست آمده:

در نظر داشته باشید که این مقداری که انجمن قلب آمریکا مشخص کرده فقط یک تخمین است. این جدول فقط به عنوان یک راهنما ایجاد شده و نظر دکتر شما بیشتر از این جدول اهمیت دارد. پس اگر در طول ورزش مشکل یا شرایط خاصی دارید حتما به دکتر متخصص مراجعه کنید.

ضربان قلب نرمال خانم ها

به نظر شما ضربان قلب طبیعی زنان چقدر است؟ ضربان قلب طبیعی باید بین 60 تا 100 در دقیقه باشد با این حال، این اعداد در طول دقایق مختلف ثابت نمی مانند و ممکن است از یک دقیقه به دقیقه دیگر متفاوت باشند.

ضربان قلب نرمال در کودکان

برای اندازه‌گیری ضربان قلب نرمال در کودکان مطمئن شوید که کودک شما حداقل 5 دقیقه نشسته است. در نظر داشته باشید که هرچه سن کودک بیشتر می‌شود ضربان قلب او کاهش می‌یابد.

برای اندازه‌گیری قلب کودک یک تایمر به مدت 30 ثانیه و ضربان قلب او را بشمارید، سپس عددی که بدست آوردید را دو برابر کنید. ضربان قلب کودک در سنین مختلف بصورت زیر است:

• نوزاد (تا 12 ماه): 100 تا 160 ضربه در دقیقه
• کودک نوپا (1 تا 3 سال): 90 تا 150 ضربه در دقیقه
• کودک پیش دبستانی: (3 تا 5 سال): 80 تا 140 ضربه در دقیقه
• کودکان در مدرسه (5 تا 12): 70 تا 120 ضربه در دقیقه
• نوجوانان (12 تا 18): 60 تا 100 ضربه در دقیقه

در صورت نیاز زمان نوزادی کودک می‌توانید از پرستار بچه استفاده کنید تا بتوانید بصورت حرفه‌ای ضربان قلب را اندازه بگیرید. اگر ضربان قلب کودک در طولانی مدت از این بازه‌ها بیشتر یا کمتر بود، حتما به دکتر مراجعه کنید.

ضربان قلب نرمال در خواب

معمولاً در هنگام خواب ضربان قلب یک فرد کمتر از ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت است و بین 40 تا 50 ضربه در دقیقه (bpm) یک ضربان قلب طبیعی برای بزرگسالان در نظر گرفته می شود اگرچه این تعداد می تواند بسته به عوامل بسیاری متفاوت باشد.

اگر ضربان قلب نرمال نباشد چکار کنیم؟

در صورتی که تعداد ضربان قلب از حالت نرمال خارج شود یا ضربان قلب‌تان سریع‌تر یا کندتر می‌شود.  

ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب در حالت استراحت بیش از 100 ضربه در دقیقه باشد سریع در نظر گرفته می شود ضربان قلب سریع به عنوان تاکی کاردی و تند تپشی نیز شناخته می شود و افرادی که مبتلا به آن هستند میتوانند علامتی نداشته باشند ولی تند تپشی میتواند خطر ایست قلبی، سکته و مرگ را افزایش دهد.

افرادی که ضربان قلب بالای 90 دارند نیز باید مراقب باشند که ضربان قلب خود را در محدوده طبیعی نگه دارند. افراد در صورت مشاهده افزایش ناگهانی ضربان قلب و علائمی مانند سرگیجه، ضعف یا تپش قلب (احساس تپش قلب یا ضربان نامنظم قلب) حتماً به متخصص قلب مراجعه کند.

ضربان قلب آهسته (برادی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه باشد ممکن است ضربان قلب آهسته یا برادی کاردی داشته باشید.

ضربان قلب آهسته برای برخی افراد از جمله ورزشکاران، بزرگسالان جوان سالم یا کسانی که داروهایی مانند مسدودکننده های بتا مصرف می کنند طبیعی است برای مثال برای افرادی که زیاد ورزش می کنند طبیعی است که ضربان قلبشان 60 ضربه در دقیقه یا کمتر باشد.

با این حال اگر ضربان قلب آهسته برای شما عادی به نظر نمی رسد به خصوص اگر باعث ناراحتی شما شود ممکن است نشانه این باشد که مشکلی جدی در قلب شما وجود دارد.

روش های اندازه گیری تعداد ضربان قلب نرمال

با ساعت‌های هوشمند و سایر پوشیدنی‌های ردیابی تناسب اندام می توانید به راحتی ضربان قلب خود را بررسی کنید اما بررسی ضربان قلب به صورت دستی راه آسان تری است به طور کلی چند روش برای اندازه گیری ضربان قلب طبیعی وجود دارد:

 به صورت دستی

این نوع اندازه‌ گیری ریتم قلب از روش‌های شنوایی از جمله شنیدن صداهای شریانی استفاده می ‌کند.

اندازه‌گیری ضربان قلب روی مچ

برای اندازه گیری نبض مچ دست:

1. بازوی فرد را صاف نگهدارید و مطمئن شوید که کف دست او به سمت بالاست.
2. انگشت اشاره و انگشت وسط خود را روی مچ دست در جایی که مچ دست شروع می‌شود قرار دهید.
3. با استفاده از ساعتی که ثانیه شمار دارد ضربان قلب را بشمارید.
4. برای بزرگسالان به مدت 15 ثانیه نگه دارید ضربان را بشمارید و ضرب در چهار کرده؛ و برای کودکان 30 ثانیه نگه دارید و ضرب در دو کنید.
5. اگر در یافتن نبض مشکل دارید کمی نگشتان را حرکت دهید و فشار را بیشتر کنید

اندازه‌گیری ضربان قلب روی گردن

پیدا کردن ضربان قلب روی گردن معمولا سخت‌تر از مچ دست است. برای اندازه گیری نبض در گردن فرد:

1. انگشت اشاره و میانی خود را کنار گردن، در ناحیه نرم و توخالی کنار نای قرار دهید.
2. با استفاده از ساعت ثانیه شمار همانند مچ دست نبض قلب را مساحبه کنید.
3. اگر نمی‌توانید نبض را پیدا کنید ضربان را در مچ دست بگیرید یا انگشاتان خود را کمی حرکت دهید.

 به طور خودکار و اتوماتیک

با استفاده از فشارسنج خودکار که تغییرات ضربان قلب را در تغییرات فشار خون ناشی از حرکت دیواره شریان تشخیص می دهد.

این روش از یک دستگاه اندازه گیری متصل به یک کاف بادی که در اطراف بازوی بیمار قرار داده شده است استفاده می کند تا شریان زیر کاف را با باد کردن و سپس رها کردن آن به صورت کنترل شده آزاد کند.

چه عواملی بر تعداد ضربان قلب نرمال تاثیر دارد؟

عوامل بسیار زیادی برای تغییرات ناگهانی ضربان قلب تاثیر گذارند که یکی از این عوامل ورزش است اما سایر علل شایع در تغییرات ضربان قلب میتواند موارد زیر باشد :

• کم آبی بدن

هنگامی که بدن کم آب می شود جریان خون کاهش می یابد و قلب باید برای پمپاژ خون در سراسر بدن سخت تر کار کند در این حالت ممکن است متوجه یک حالت غیرعادی در قلب مانند تپش قلب شوید.

نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن راه مهمی برای کنترل ضربان قلب است و فواید زیادی برای سلامتی دارد بهتر است مردان 8-10 لیوان (2 لیتر) و خانم ها 6-8 لیوان (1.6 لیتر) در روز بنوشند.

• عفونت یا تب

در زمان عفونت یا تب ضربان قلب بالا می رود و این امری کاملاً طبیعی است و زمانی اتفاق می‌افتد که قلب خون را سخت‌ تر پمپ می ‌کند تا اکسیژن و سلول‌های ایمنی را به سراسر بدن برساند تا با عفونت مبارزه کند عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا می توانند ضربان قلب را تندتر کنند.

• مصرف برخی داروها

مصرف برخی از داروها در افراد می توانند باعث تغییر در ضربان قلب شود به عنوان مثال برخی از داروهای آسم می توانند ضربان قلب شما را افزایش دهند در حالی که داروهای قلبی مانند مسدود کننده های بتا می توانند ضربان قلب شما را پایین بیاورند.

اگر پس از مصرف داروی جدید متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شدید و احساس خوبی ندارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.

• اختلالات قلبی

در برخی موارد مشکل در سیستم هدایت الکتریکی قلب می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) شود در نتیجه قلب شما به آرامی، سریع یا نامنظم می زند.

برخی از انواع آریتمی جدی تر از سایرین بود و برخی با بیماری قلبی همراه هستند.

• سایر اختلالات سلامتی

بسیاری از اختلالات دیگر از جمله عفونت، کم خونی یا بیماری تیروئید وجود دارند که مربوط به بیماری قلبی یا گردش خون نیستند اما می توانند باعث تغییراتی در ضربان قلب شما شوند.

• پرهیز از مصرف سیگار

سیگار باعث افزایش ضربان قلب می شود قطع این ماده باعث برگشت ریتم قلب به حالت عادی خواهد شد.

با چه راهکارهایی می توانیم ضربان قلب نرمال داشته باشیم؟

وقتی قلب شما در محدوده ضربان قلب طبیعی برای سن شما استراحت می کند قلب مجبور نیست برای پمپاژ خون کافی به سختی کار کند.

با این حال اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت بالاتر از ضربان قلب طبیعی بزرگسالان است ورزش منظم کلید بازگرداندن آن به حالت عادی است این فعالیت ها می تواند ورزش بدنی، پیاده روی، باغبانی یا سایر فعالیت های عمومی باشد پس لزوماً نباید یک تمرین خاص را در نظر بگیرید.

سایر عواملی که با انجام آن میتوانیم تپش قلب نرمالی داشته باشیم عبارت اند از :

• از عوارض داروهایی که مصرف میکنید آگاهی داشته باشید
• استرستان را کاهش دهید
• از مصرف الکل و نوشیدنی های انرژی زا خود داری کنید
• سیگار کشیدن را ترک کنید

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس می کنید قلبتان به طور منظم می تپد، نفس عمیق بکشید یا اگر ضربان قلب شما پس از نفس عمیق به حالت عادی بازنگردد، به پزشک  مراجعه کنید و اگر علائم دیگری مانند درد تنگی نفس، قفسه سینه، تپش قلب یا ضعف را تجربه کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید. افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول باید به طور منظم و با دقت ضربان قلب خود را کنترل کنند.

بیشتر بخوانید = جدول قند خون نرمال در سنین مختلف

سخن آخر

اعداد ضربان قلب در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد و تحت عوامل بسیاری میتواند تغییر کند ولی اگر شما در مورد ضربان قلب خود نگران هستید یا به نظر می رسد بیشتر یا کمتر از حد طبیعی است با پزشک خود صحبت کنید آن‌ها می توانند تعیین کنند که آیا یک بیماری زمینه ای وجود دارد که بر ضربان قلب شما تأثیر می گذارد یا خیر در نتیجه بنا به تشخیص گزینه های درمانی، تغییر شیوه زندگی و تغییرات دارویی را برای نزدیک تر کردن آن به سطوح طبیعی پیشنهاد می کنند.