ضربان قلب نرمال

ضربان قلب نرمال بزرگسالان در حالت استراحت بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه (bpm) است. بزرگسالانی که سلامت بالا دارند، ضربان قلب‌شان بین 85 تا 55 ضربه در دقیقه بوده و افرادی که در خطر هستند ضربان قلب‌شان در حالت استراحت از 100 ضربه در دقیقه بیشتر است.

به طور کلی، ضربان قلب کمتر در حالت استراحت نشان دهند عملکرد بهتر و آمادگی قلبی، عروقی بهتر است. به عنوان مثال یک ورزشکار که همیشه درحال تمرین کردن و ورزش است، ضربان قلب نرمال او در حالت استراحت نزدیک به 40 ضربه در دقیقه می‌رسد.

در ادامه مقاله تهیه شده توسط شرکت پرستاری آسانیسم، تمام عوامل موثر روی ضربان قلب را بطور کامل بررسی می‌کنیم و ضربان قلب نرمال در سنین مختلف (از نوزادان تا سالمندان) را مشخص می‌کنیم.

چگونه ضربان قلبم را اندازه‌گیری کنم؟

اول از همه شما باید ضربان قلب خودتان را اندازه‌گیری کنید. این کار را می‌توانید خودتان در خانه به راحتی انجام دهید یا به دکتر مراجعه کنید تا ضربان قلب‌تان را برای شما اندازه‌گیری کنند.

برای اندازه‌گیری نبض در خانه به‌صورت دستی می‌توانید از روش زیر استفاده کنید:

• نوک انگشت اشاره و انگشت میانی خود را به آرامی در کنار گردن خود (درست زیر فک) فشار دهید یا قسمت داخلی مچ دست (زیر استخوان انگشت شست) را فشار دهید.
• تعداد ضربانی که در 15 ثانیه احساس می‌کنید را بشمارید. اگر می‌خواهید دقیقا 15 ثانیه را حساب کنید از یک کرونومتر یا برنامه ساعت گوشی خودتان استفاده کنید.
• تعداد ضربان بعد از 15 ثانیه را ضرب در 4 کنید.
• عدد بدست آمده ضربان قلب شما در یک دقیقه است.

به عنوان مثال اگر در 15 ثانیه 20 ضربه را احساس کردید، یعنی ضربان قلب شما 80 ضربه در دقیقه.

ضربان قلب یکی از مهم‌ترین نشانه‌های سلامت بدن است و پیام‌های حیاتی را درباره وضعیت قلب منتقل می‌کند. میزان ضربان قلب طبیعی بسته به سن و شرایط فرد متفاوت است. با این حال، اندازه‌گیری نبض و ضربان قلب همچنان ساده‌ترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش برای بررسی سلامت و عملکرد قلب به شمار می‌رود.

ضربان قلب نرمال چند است؟

زمانی که در حال استراحت هستید، بدن نیاز به اکسیژن کمتری دارد و قلب شما کمترین مقدار خون را پمپاژ می‌کند. اگرچه ضربان قلب طبیعی در حالت طبیعی بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است، این محدوده برای اکثر بزرگسالان سالم بین 55 تا 85 ضربه در دقیقه است.

جدول ضربان قلب نرمال در سنین مختلف

ضربان قلب نرمال در هر بازه سنی متفاوت است. در ادامه جدول ضربان قلب در سنین مختلف را نشان می‌دهد. اگر ضربان قلب شما در بخش ضعیف یا پایین‌تر از متوسط بود، بهتر است به دکتر مراجعه کنید تا دلیل آن مشخص شود.

ضربان قلب نرمال در سنین 18 تا 25 سالگی

اعدادی که در جدول مشاهده می‌کنید ضربان قلب نرمال در حالت استراحت است. یعنی زمانی که شما استرس ندارید و تازه ورزش نکرده‌اید. در غیر این صورت جواب غلط خواهد بود. اگر ضربان قلب شما کم‌تر از وضعیت عالی بود و ورزشکار نیستید یا ضربان قلب از وضعیت متوسط بیشتر است به دکتر مراجعه کنید.

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۶-۶۱ bpm
خوب	۶۲-۶۵ bpm
بالاتر از متوسط	۶۶-۶۹ bpm
متوسط	۷۰-۷۳ bpm
پایین تر از متوسط	۷۴-۸۱ bpm
ضعیف	بالای ۸۲ bpm

ضربان قلب نرمال در سنین 26 تا 35 سالگی

در این سنین قلب معمولا سالم است. ولی زندگی مدرن، تغذیه ناسالم و بی تحرکی خطراتی مانند سکته قلبی در جوانان را افزایش داده.

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۵-۶۱ bpm
خوب	۶۲-۶۵ bpm
بالاتر از متوسط	۶۶-۷۰ bpm
متوسط	۷۱-۷۴ bpm
پایین تر از متوسط	۷۵-۸۱ bpm
ضعیف	بالای ۸۲ bpm

ضربان قلب نرمال در سنین 36 تا 45 سالگی

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۷-۶۲ bpm
خوب	۶۳-۶۶ bpm
بالاتر از متوسط	۶۷-۷۰ bpm
متوسط	۷۱-۷۵ bpm
پایین تر از متوسط	۷۶-۸۲ bpm
ضعیف	بالای ۸۳ bpm

ضربان قلب نرمال در سنین 46 تا 55 سالگی

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۸-۶۳ bpm
خوب	۶۴-۶۷ bpm
بالاتر از متوسط	۶۸-۷۱ bpm
متوسط	۷۲-۷۶ bpm
پایین تر از متوسط	۷۷-۸۳ bpm
ضعیف	بالای ۸۴ bpm

ضربان قلب نرمال در سنین 56 تا 65 سالگی

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۷-۶۱ bpm
خوب	۶۲-۶۷ bpm
بالاتر از متوسط	۶۸-۷۱ bpm
متوسط	۷۲-۷۵ bpm
پایین تر از متوسط	۷۶-۸۱ bpm
ضعیف	بالای ۸۲ bpm

ضربان قلب نرمال در افراد بالای 65 سال

وضعیت قلب	ضربان قلب
عالی	۵۶-۶۱ bpm
خوب	۶۲-۶۵ bpm
بالاتر از متوسط	۶۶-۶۹ bpm
متوسط	۷۰-۷۳ bpm
پایین تر از متوسط	۷۴-۷۹ bpm
ضعیف	بالای ۸۰

ضربان قلب نرمال در بزرگسالان

بزرگسالان افرادی هستند که بین 25 تا 60 سال سن دارند. طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا (AHA) ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت 60 تا 100 ضربه در دقیقه است و ضربان قلب طبیعی بزرگسالان در مردان و زنان تفاوت زیادی ندارد.

با این حال برخی از افراد ممکن است ضربان قلب زیر 60 ضربه در دقیقه داشته باشند که هنوز هم طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال، ورزشکاران ضربان قلب کمتری گاهی اوقات تا 40 ضربه در دقیقه دارند بعلاوه افرادی که از داروهای خاصی مانند بتابلوکرها استفاده می کنند ممکن است ضربان قلبی آهسته داشته باشند.

ضربان قلب نرمال در سالمندان

ضربان قلب طبیعی افراد مسن 60-100 ضربه در دقیقه است. هرگاه مراقب یا پرستار سالمند بخواهد ضربان قلب طبیعی در این بازه سنی را چک کند باید حواسش باشد تا اگر میزان ضربان قلب در حالت استراحت بیش از 100 ضربه در دقیقه شد به دکتر او اطلاع دهد تا دلیل آن مشخص و درمان شود.

ضربان قلب پایین 56 ضربه در دقیقه نیز برای سالمندان خوب نیست. در این مواقع نیز باید به دکتر مراجعه کنید تا دلیل ضربان قلب پایین شما را مشخص کنید.

ضربان قلب نرمال در حالت استراحت

ضربان قلب طبیعی اغلب زمانی که در حالت استراحت هستید اندازه گیری می‌شود ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای کودکان ممکن است بسته به سن آن‌ها بیشتر از بزرگسالان باشد.

چندین پارامتر طبیعی برای این ضربان وجود دارد که عواملی مانند سن، سطح فعالیت و برخی داروها بوده و می‌توانند بر ضربان طبیعی قلب در حالت استراحت تأثیر بگذارند و این نبض طبیعی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. ولی در کل همانطور که اعلام کردیم، ضربان قلب نرمال بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه برای بزرگسالان و 80 تا 120 ضربه در دقیقه برای کودکان است.

ضربان قلب نرمال در بارداری

تغییرات قلبی در دوران بارداری از 3 ماهه اول  بارداری اتفاق می افتد اما ضربان قلب بعداً تغییر می کند و به تدریج تا 34 هفته به 91 ضربه در دقیقه در محدوده 68 تا 115 ضربه افزایش می‌یابد.

ضربان قلب هدف ( ضربان قلب مناسب در طول ورزش )

به نقل از مایکل بلاها M.D، M.P.H، متخصص قلب در بیمارستان جان هاپکینز :

ضربان قلب هدف شما طیفی از اعداد است که نشان دهنده سرعت ضربان قلب هنگام ورزش کردن است. ضربان قلب بالاتر در طول ورزش چیز خوبی است که منجر به تناسب بیشتر اندام می‌شود. در طول ورزش، می‌توانید ضربان قلب خود را کنترل کنید و سعی کنید به طیف هدف برسید.

همچنین پزشکان برای تفسیر نتایج تست استرس قلبی از ضربان قلب هدف استفاده می‌کنند. برای همین است که بعضی مواقع در آزمایش قلب، پزشک به شما می‌گوید که روی تردمیل مخصوص بدوید.

حداکثر ضربان قلب هدف عموما به صورت درصدی (معمولان بین 50 تا 80 درصد) از حداکثر ضربان قلب ایمن شما بیان می‌شود. حداکثر ضربان بر اساس سن شما است که از 220 کم می‌شود. برای مثال یک فرد 50 ساله، حداکثر ضربان قلبش 220 منهای 50 یا 170 ضربه در دقیقه است.

جدول زیر بازه ضربان قلب سالم در بزرگسالان زمان ورزش کردن است که توسط انجمن قلب آمریکا (AHA) و منتشر شده در سایت Healthline بدست آمده:

سن	بازه‌ای که باید هدف قرار دهید	میانگین حداکثر ضربان قلب
25 سالی	100 – 170 bpm	220 bpm
30 سالی	95 – 162 bpm	190 bpm
35 سالی	93 – 157 bpm	185 bpm
40 سالی	90 – 153 bpm	180 bpm
45 سالی	88 – 149 bpm	175 bpm
50 سالی	85 – 145 bpm	170 bpm
55 سالی	83 – 140 bpm	165 bpm
60 سالی	80 – 136 bpm	160 bpm
65 سالی	78 – 132 bpm	155 bpm
70 سال به بالا	75 – 128 bpm	150 bpm

ضربان قلب نرمال خانم ها

به نظر شما ضربان قلب طبیعی زنان چقدر است؟ ضربان قلب طبیعی باید بین 60 تا 100 در دقیقه باشد با این حال، این اعداد در طول دقایق مختلف ثابت نمی مانند و ممکن است از یک دقیقه به دقیقه دیگر متفاوت باشند.

ضربان قلب نرمال در کودکان

برای اندازه‌گیری ضربان قلب نرمال در کودکان مطمئن شوید که کودک شما حداقل 5 دقیقه نشسته است. در نظر داشته باشید که هرچه سن کودک بیشتر می‌شود ضربان قلب او کاهش می‌یابد.

برای اندازه‌گیری قلب کودک یک تایمر به مدت 30 ثانیه و ضربان قلب او را بشمارید، سپس عددی که بدست آوردید را دو برابر کنید. ضربان قلب کودک در سنین مختلف بصورت زیر است:

• نوزاد (تا 12 ماه): 100 تا 160 ضربه در دقیقه
• کودک نوپا (1 تا 3 سال): 90 تا 150 ضربه در دقیقه
• کودک پیش دبستانی: (3 تا 5 سال): 80 تا 140 ضربه در دقیقه
• کودکان در مدرسه (5 تا 12): 70 تا 120 ضربه در دقیقه
• نوجوانان (12 تا 18): 60 تا 100 ضربه در دقیقه

در صورت نیاز زمان نوزادی کودک می‌توانید از پرستار بچه استفاده کنید تا بتوانید بصورت حرفه‌ای ضربان قلب را اندازه بگیرید. اگر ضربان قلب کودک در طولانی مدت از این بازه‌ها بیشتر یا کمتر بود، حتما به دکتر مراجعه کنید.

ضربان قلب نرمال در خواب

معمولاً  در هنگام خواب ضربان قلب یک فرد کمتر از ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت است و بین 40 تا 50 ضربه در دقیقه (bpm) یک ضربان قلب طبیعی برای بزرگسالان در نظر گرفته می شود اگرچه این تعداد می تواند بسته به عوامل بسیاری متفاوت باشد.

اگر ضربان قلب نرمال نباشد چکار کنیم؟

در صورتی که تعداد ضربان قلب از حالت نرمال خارج شود یا ضربان قلب‌تان سریع‌تر یا کندتر می‌شود.  در این صورت به دکتر مراجعه کنید تا دلیل ضربان قلب نامنظم شما مشخص شود. معمولا دلایل شایع ضربان قلب نامنظم شامل موارد زیر است:

• بیماری‌های قلبی عروقی: بیماری‌هایی مانند نارسایی قلبی، مسدود شدن شریان عروقی، سکته قلبی
• مشکلات فشار خون: فشار خون بالا نیز می‌تواند باعث مشکلات در ضربان قلب شود.

ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب در حالت استراحت بیش از 100 ضربه در دقیقه باشد سریع در نظر گرفته می شود ضربان قلب سریع به عنوان تاکی کاردی و تند تپشی نیز شناخته می شود و افرادی که مبتلا به آن هستند میتوانند علامتی نداشته باشند ولی تند تپشی میتواند خطر ایست قلبی، سکته و مرگ را افزایش دهد.

افرادی که ضربان قلب بالای 90 دارند نیز باید مراقب باشند که ضربان قلب خود را در محدوده طبیعی نگه دارند.

افراد در صورت مشاهده افزایش ناگهانی ضربان قلب و علائمی مانند سرگیجه، ضعف یا تپش قلب (احساس تپش قلب یا ضربان نامنظم قلب) حتماً به متخصص قلب مراجعه کند.

ضربان قلب آهسته (برادی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه باشد ممکن است ضربان قلب آهسته یا برادی کاردی داشته باشید.

ضربان قلب آهسته برای برخی افراد از جمله ورزشکاران، بزرگسالان جوان سالم یا کسانی که داروهایی مانند مسدودکننده های بتا مصرف می کنند طبیعی است برای مثال برای افرادی که زیاد ورزش می کنند طبیعی است که ضربان قلبشان 60 ضربه در دقیقه یا کمتر باشد.

با این حال اگر ضربان قلب آهسته برای شما عادی به نظر نمی رسد به خصوص اگر باعث ناراحتی شما شود ممکن است نشانه این باشد که مشکلی جدی در قلب شما وجود دارد.

روش های اندازه گیری ضربان قلب نرمال

با ساعت های هوشمند و سایر پوشیدنی های ردیابی تناسب اندام می توانید به راحتی ضربان قلب خود را بررسی کنید اما بررسی ضربان قلب به صورت دستی راه آسان تری است به طور کلی چند روش برای اندازه گیری ضربان قلب طبیعی وجود دارد:

 به صورت دستی

این نوع اندازه‌ گیری ریتم قلب از روش‌های شنوایی از جمله شنیدن صداهای شریانی استفاده می ‌کند.

اندازه‌گیری ضربان قلب روی مچ

برای اندازه گیری نبض مچ دست:

1. بازوی فرد را صاف نگهدارید و مطمئن شوید که کف دست او به سمت بالاست.
2. انگشت اشاره و انگشت وسط خود را روی مچ دست در جایی که مچ دست شروع می‌شود قرار دهید.
3. با استفاده از ساعتی که ثانیه شمار دارد ضربان قلب را بشمارید.
4. برای بزرگسالان به مدت 15 ثانیه نگه دارید ضربان را بشمارید و ضرب در چهار کرده؛ و برای کودکان 30 ثانیه نگه دارید و ضرب در دو کنید.
5. اگر در یافتن نبض مشکل دارید کمی نگشتان را حرکت دهید و فشار را بیشتر کنید

اندازه‌گیری ضربان قلب روی گردن

پیدا کردن ضربان قلب روی گردن معمولا سخت‌تر از مچ دست است. برای اندازه گیری نبض در گردن فرد:

1. انگشت اشاره و میانی خود را کنار گردن، در ناحیه نرم و توخالی کنار نای قرار دهید.
2. با استفاده از ساعت ثانیه شمار همانند مچ دست نبض قلب را محاسبه کنید.
3. اگر نمی‌توانید نبض را پیدا کنید ضربان را در مچ دست بگیرید یا انگشاتان خود را کمی حرکت دهید.

 به طور خودکار و اتوماتیک

شما می‌توانید با استفاده از دستگاه فشارسنج خودکار نبض خود را مشخص کنید. این دستگاه به وسیله تغییرات در دیواره شریان خون ضربان قلب شما را اندازه‌گیری کند. اگر فشار خون بالا دارید احتمال خطای این دستگاه نیز بالا می‌رود.

این روش از یک دستگاه اندازه گیری متصل به یک کاف بادی که در اطراف بازوی بیمار قرار داده شده است استفاده می کند تا شریان زیر کاف را با باد کردن و سپس رها کردن آن به صورت کنترل شده آزاد کند.

چه عواملی بر تعداد ضربان قلب نرمال تاثیر دارد؟

عوامل بسیار زیادی برای تغییرات ناگهانی ضربان قلب تاثیر گذارند که یکی از این عوامل ورزش است اما سایر علل شایع در تغییرات ضربان قلب میتواند موارد زیر باشد :

کم آبی بدن

هنگامی که بدن کم آب می شود جریان خون کاهش می یابد و قلب باید برای پمپاژ خون در سراسر بدن سخت تر کار کند در این حالت ممکن است متوجه یک حالت غیرعادی در قلب مانند تپش قلب شوید.

نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن راه مهمی برای کنترل ضربان قلب است و فواید زیادی برای سلامتی دارد بهتر است مردان 8-10 لیوان (2 لیتر) و خانم ها 6-8 لیوان (1.6 لیتر) در روز بنوشند.

عفونت یا تب

در زمان عفونت یا تب ضربان قلب بالا می رود و این امری کاملاً طبیعی است و زمانی اتفاق می‌افتد که قلب خون را سخت‌ تر پمپ می ‌کند تا اکسیژن و سلول‌های ایمنی را به سراسر بدن برساند تا با عفونت مبارزه کند عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا می توانند ضربان قلب را تندتر کنند.

مصرف برخی داروها

مصرف برخی از داروها در افراد می توانند باعث تغییر در ضربان قلب شود به عنوان مثال برخی از داروهای آسم می توانند ضربان قلب شما را افزایش دهند در حالی که داروهای قلبی مانند مسدود کننده های بتا می توانند ضربان قلب شما را پایین بیاورند.

اگر پس از مصرف داروی جدید متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شدید و احساس خوبی ندارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.

اختلالات قلبی

در برخی موارد مشکل در سیستم هدایت الکتریکی قلب می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) شود در نتیجه قلب شما به آرامی، سریع یا نامنظم می زند.

برخی از انواع آریتمی جدی تر از سایرین بود و برخی با بیماری قلبی همراه هستند.

سایر اختلالات سلامتی

بسیاری از اختلالات دیگر از جمله عفونت، کم خونی یا بیماری تیروئید وجود دارند که مربوط به بیماری قلبی یا گردش خون نیستند اما می توانند باعث تغییراتی در ضربان قلب شما شوند.

پرهیز از مصرف سیگار

سیگار باعث افزایش ضربان قلب می شود قطع این ماده باعث برگشت ریتم قلب به حالت عادی خواهد شد.

با چه راهکارهایی می توانیم ضربان قلب نرمال داشته باشیم؟

وقتی قلب شما در محدوده ضربان قلب طبیعی برای سن شما استراحت می کند قلب مجبور نیست برای پمپاژ خون کافی به سختی کار کند.

با این حال اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت بالاتر از ضربان قلب طبیعی بزرگسالان است ورزش منظم کلید بازگرداندن آن به حالت عادی است این فعالیت ها می تواند ورزش بدنی، پیاده روی، باغبانی یا سایر فعالیت های عمومی باشد پس لزوماً نباید یک تمرین خاص را در نظر بگیرید.

سایر عواملی که با انجام آن میتوانیم تپش قلب نرمالی داشته باشیم عبارت اند از :

• از عوارض داروهایی که مصرف میکنید آگاهی داشته باشید
• استرستان را کاهش دهید
• از مصرف الکل و نوشیدنی های انرژی زا خود داری کنید
• سیگار کشیدن را ترک کنید

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس می کنید قلبتان به طور منظم می تپد، نفس عمیق بکشید یا اگر ضربان قلب شما پس از نفس عمیق به حالت عادی بازنگردد، به پزشک  مراجعه کنید و اگر علائم دیگری مانند درد تنگی نفس، قفسه سینه، تپش قلب یا ضعف را تجربه کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید. افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول باید به طور منظم و با دقت ضربان قلب خود را کنترل کنند.

بیشتر بخوانید = جدول قند خون نرمال در سنین مختلف

سخن آخر

اعداد ضربان قلب در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد و تحت عوامل بسیاری میتواند تغییر کند ولی اگر شما در مورد ضربان قلب خود نگران هستید یا به نظر می رسد بیشتر یا کمتر از حد طبیعی است با پزشک خود صحبت کنید آن‌ها می‌توانند تعیین کنند که آیا یک بیماری زمینه ای وجود دارد که بر ضربان قلب شما تأثیر می‌‎گذارد یا خیر در نتیجه بنا به تشخیص گزینه های درمانی، تغییر شیوه زندگی و تغییرات دارویی را برای نزدیک تر کردن آن به سطوح طبیعی پیشنهاد می‌کنند.

در صورتی که مشکلات قلبی یا عروقی دارید و نمی‌توانید به کارهای مختلف برسید یا نمیدانید چطور باید از عزیزان خود نگهداری کنید، خدمات پرستاری در منزل ارائه شده توسط آسانیسم در خدمت شماست.