ضربان قلب نرمال

ضربان قلب یکی از نشانه هایی است که پیام مهمی را می رساند و ضربان قلب طبیعی در همه سنین و شرایط یکسان نیست اما همچنان ساده ترین و مقرون به صرفه ترین گزینه برای بررسی سلامت و عملکرد قلب اندازه گیری نبض و ضربان قلب است.

در این مقاله میخواهیم به این سوال که برای بسیاری مطرح می شود که تعداد ضربان قلب نرمال در سنین مختلف چقدر است و برای توضیح آن باید به چه علائمی توجه کرد بپردازیم پس با ما همراه باشید.

ضربان قلب نرمال چند است؟

ضربان قلب تعداد دفعات در یک دقیقه است و همیشه ثابت نیست ضربان قلب گاهی اوقات در پاسخ به چیزهایی مانند سطح فعالیت و حالت احساسی تغییر می کند اما ضربان قلب طبیعی برای بزرگسالان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه (bpm) است.

جدول ضربان قلب نرمال در سنین مختلف

ضربان قلب نرمال در بزرگسالان

طبق تحقیقات انجمن قلب آمریکا (AHA) ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت 60 تا 100 ضربه در دقیقه است و ضربان قلب طبیعی بزرگسالان در مردان و زنان تفاوت زیادی ندارد.

با این حال برخی از افراد ممکن است ضربان قلب زیر 60 ضربه در دقیقه داشته باشند که هنوز هم طبیعی در نظر گرفته می شود به عنوان مثال، ورزشکاران ضربان قلب کمتری گاهی اوقات تا 40 ضربه در دقیقه دارند بعلاوه افرادی که از داروهای خاصی مانند بتابلوکرها استفاده می کنند ممکن است ضربان قلبی آهسته داشته باشند.

ضربان قلب نرمال در حالت استراحت

ضربان قلب طبیعی اغلب زمانی که در حالت استراحت هستید اندازه گیری می شود ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت برای کودکان ممکن است بسته به سن آن‌ها بیشتر از بزرگسالان باشد.

چندین پارامتر طبیعی برای این ضربان وجود دارد که عواملی مانند سن، سطح فعالیت و برخی داروها میباشند و می توانند بر ضربان طبیعی قلب در حالت استراحت تأثیر بگذارند و این نبض طبیعی می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.

ضربان قلب نرمال در سالمندان

ضربان قلب طبیعی افراد مسن 60-100 ضربه در دقیقه است هر گاه پرستار سالمند بخواهد ضربان قلب طبیعی در گروه های سنی بالاتر را با دقت بیشتری گزارش کند باید به جدول زیر دقت کند:

ضربان قلب نرمال در بارداری

تغییرات قلبی در دوران بارداری از 3 ماهه اول  بارداری اتفاق می افتد اما ضربان قلب بعداً تغییر می کند و به تدریج تا 34 هفته به 91 ضربه در دقیقه در محدوده 68 تا 115 ضربه افزایش می یابد.

ضربان قلب نرمال در ورزش

ورزش برای سلامتی ضروری است اما نباید در آن زیاده روی کرد طبیعی است که هر فردی در زمان ورزش ضربان قلبش بالا می رود ولی وقتی حداکثر ضربان قلب خود را بر اساس گروه سنی خود بدانید می توانید سرعت تمرین ایده آل را حفظ کنید.

اگرچه ضربان قلب در نتیجه فعالیت بدنی افزایش می‌یابد اما می ‌توان به مرور زمان ضربان قلب هدف را کاهش داد این بدان معناست که قلب برای رساندن مواد مغذی و اکسیژن لازم به قسمت‌های مختلف بدن مجبور است کمتر کار کند و بنابراین کارایی بیشتری خواهد داشت.

هدف از ورزش های قلبی عروقی کاهش ضربان قلب هدف شماست اما به این نکته مهم توجه کنید که ضربان قلب ایده آل با بالا رفتن سن کم می شود و این دو رابطه عکس دارند حداکثر ضربان قلب نشان دهنده کل نیروی قلب است و معمولاً از طریق ورزش شدید به دست می آید.

از آنجایی که بدن هر فرد به ورزش به طور متفاوتی واکنش نشان می دهد ضربان قلب هدف شما به صورت یک محدوده نمایش داده شد و به عنوان محدوده ضربان قلب هدف شناخته می شود.

ضربان قلب نرمال خانم ها

به نظر شما ضربان قلب طبیعی زنان چقدر است؟ ضربان قلب طبیعی باید بین 60 تا 100 در دقیقه باشد با این حال، این اعداد در طول دقایق مختلف ثابت نمی مانند و ممکن است از یک دقیقه به دقیقه دیگر متفاوت باشند.

ضربان قلب نرمال در کودکان

بیشتر بزرگسالان می دانند که ضربان قلب طبیعی آن‌ها باید بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه باشد ولی شاید برایتان جالب باشد که بدانید ضربان قلب کودکان بیشتر از بزرگسالان است و ضربان قلب در کودکان از 43 تا 180 در دقیقه می رسد که با افزایش سن کاهش می یابد.

ضربان قلب کودک در حالت استراحت ضربان قلبی است که در آن زمان را با آرامش می گذراند و به هیچ فعالیت دیگری مانند دویدن یا بازی نمی پردازد همچنین هنگام خواب ضربان قلب کمتر از حد معمول می شود و زمانی که کودک ناراحت یا هیجان زده میباشد ضربان قلب بالاتر از حد طبیعی است.

ضربان قلب نرمال در خواب

معمولاً  در هنگام خواب ضربان قلب یک فرد کمتر از ضربان قلب طبیعی در حالت استراحت است و بین 40 تا 50 ضربه در دقیقه (bpm) یک ضربان قلب طبیعی برای بزرگسالان در نظر گرفته می شود اگرچه این تعداد می تواند بسته به عوامل بسیاری متفاوت باشد.

ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب در حالت استراحت بیش از 100 ضربه در دقیقه باشد سریع در نظر گرفته می شود ضربان قلب سریع به عنوان تاکی کاردی و تند تپشی نیز شناخته می شود و افرادی که مبتلا به آن هستند میتوانند علامتی نداشته باشند ولی تند تپشی میتواند خطر ایست قلبی، سکته و مرگ را افزایش دهد.

افرادی که ضربان قلب بالای 90 دارند نیز باید مراقب باشند که ضربان قلب خود را در محدوده طبیعی نگه دارند.

افراد در صورت مشاهده افزایش ناگهانی ضربان قلب و علائمی مانند سرگیجه، ضعف یا تپش قلب (احساس تپش قلب یا ضربان نامنظم قلب) حتماً به متخصص قلب مراجعه کند.

ضربان قلب آهسته (برادی کاردی) چیست؟

اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه باشد ممکن است ضربان قلب آهسته یا برادی کاردی داشته باشید.

ضربان قلب آهسته برای برخی افراد از جمله ورزشکاران، بزرگسالان جوان سالم یا کسانی که داروهایی مانند مسدودکننده های بتا مصرف می کنند طبیعی است برای مثال برای افرادی که زیاد ورزش می کنند طبیعی است که ضربان قلبشان 60 ضربه در دقیقه یا کمتر باشد.

با این حال اگر ضربان قلب آهسته برای شما عادی به نظر نمی رسد به خصوص اگر باعث ناراحتی شما شود ممکن است نشانه این باشد که مشکلی جدی در قلب شما وجود دارد.

روش های اندازه گیری ضربان قلب نرمال

با ساعت های هوشمند و سایر پوشیدنی های ردیابی تناسب اندام می توانید به راحتی ضربان قلب خود را بررسی کنید اما بررسی ضربان قلب به صورت دستی راه آسان تری است به طور کلی چند روش برای اندازه گیری ضربان قلب طبیعی وجود دارد:

 به صورت دستی

این نوع اندازه‌ گیری ریتم قلب از روش‌های شنوایی از جمله شنیدن صداهای شریانی استفاده می ‌کند.

 به طور خودکار و اتوماتیک

با استفاده از فشارسنج خودکار که تغییرات ضربان قلب را در تغییرات فشار خون ناشی از حرکت دیواره شریان تشخیص می دهد.

این روش از یک دستگاه اندازه گیری متصل به یک کاف بادی که در اطراف بازوی بیمار قرار داده شده است استفاده می کند تا شریان زیر کاف را با باد کردن و سپس رها کردن آن به صورت کنترل شده آزاد کند.

 مچ دست

برای اندازه گیری ضربان قلب، انگشت اشاره و وسط خود را به آرامی در قسمت بیرونی مچ دست در انتهای انگشت شست قرار دهید تا زمانی که نبض خود را احساس کنید.

پس از دانستن ضربان قلب خود تعداد ضربان قلب خود را در 15 ثانیه بشمارید و آن عدد را در چهار ضرب کنید دوباره ضربان ها را برای 30 ثانیه بشمارید سپس دو برابر کنید.

قسمت های دیگر بدن که می توان از روی آن ضربان قلب را تشخیص داد شامل کشاله ران، شقیقه و گیجگاه، پشت زانو و روی پا و یا پشت قوزک داخلی میباشد.

اگر می خواهید ضربان قلب خود را در حالت استراحت بررسی کنید پس از اینکه حداقل 10 دقیقه ورزش یا پیاده روی نکردید آن را بررسی کنید در واقع زمان طلایی برای بررسی ضربان قلب وجود ندارد و می توانید آن را صبح یا عصر انجام دهید همچنین بهتر است پس از استراحت یا فکر زیاد ضربان قلب خود را بررسی نکنید زیرا واقعی نیست.

چه عواملی بر تعداد ضربان قلب نرمال تاثیر دارد؟

عوامل بسیار زیادی برای تغییرات ناگهانی ضربان قلب تاثیر گذارند که یکی از این عوامل ورزش است اما سایر علل شایع در تغییرات ضربان قلب میتواند موارد زیر باشد :

• کم آبی بدن

هنگامی که بدن کم آب می شود جریان خون کاهش می یابد و قلب باید برای پمپاژ خون در سراسر بدن سخت تر کار کند در این حالت ممکن است متوجه یک حالت غیرعادی در قلب مانند تپش قلب شوید.

نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن راه مهمی برای کنترل ضربان قلب است و فواید زیادی برای سلامتی دارد بهتر است مردان 8-10 لیوان (2 لیتر) و خانم ها 6-8 لیوان (1.6 لیتر) در روز بنوشند.

• عفونت یا تب

در زمان عفونت یا تب ضربان قلب بالا می رود و این امری کاملاً طبیعی است و زمانی اتفاق می‌افتد که قلب خون را سخت‌ تر پمپ می ‌کند تا اکسیژن و سلول‌های ایمنی را به سراسر بدن برساند تا با عفونت مبارزه کند عفونت های ویروسی مانند آنفولانزا می توانند ضربان قلب را تندتر کنند.

• مصرف برخی داروها

مصرف برخی از داروها در افراد می توانند باعث تغییر در ضربان قلب شود به عنوان مثال برخی از داروهای آسم می توانند ضربان قلب شما را افزایش دهند در حالی که داروهای قلبی مانند مسدود کننده های بتا می توانند ضربان قلب شما را پایین بیاورند.

اگر پس از مصرف داروی جدید متوجه تغییرات ناگهانی در ضربان قلب خود شدید و احساس خوبی ندارید بهتر است با پزشک مشورت کنید.

• اختلالات قلبی

در برخی موارد مشکل در سیستم هدایت الکتریکی قلب می تواند باعث ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی) شود در نتیجه قلب شما به آرامی، سریع یا نامنظم می زند.

برخی از انواع آریتمی جدی تر از سایرین بود و برخی با بیماری قلبی همراه هستند.

• سایر اختلالات سلامتی

بسیاری از اختلالات دیگر از جمله عفونت، کم خونی یا بیماری تیروئید وجود دارند که مربوط به بیماری قلبی یا گردش خون نیستند اما می توانند باعث تغییراتی در ضربان قلب شما شوند.

• پرهیز از مصرف سیگار

سیگار باعث افزایش ضربان قلب می شود قطع این ماده باعث برگشت ریتم قلب به حالت عادی خواهد شد.

با چه راهکارهایی می توانیم ضربان قلب نرمال داشته باشیم؟

وقتی قلب شما در محدوده ضربان قلب طبیعی برای سن شما استراحت می کند قلب مجبور نیست برای پمپاژ خون کافی به سختی کار کند.

با این حال اگر ضربان قلب شما در حالت استراحت بالاتر از ضربان قلب طبیعی بزرگسالان است ورزش منظم کلید بازگرداندن آن به حالت عادی است این فعالیت ها می تواند ورزش بدنی، پیاده روی، باغبانی یا سایر فعالیت های عمومی باشد پس لزوماً نباید یک تمرین خاص را در نظر بگیرید.

سایر عواملی که با انجام آن میتوانیم تپش قلب نرمالی داشته باشیم عبارت اند از :

• از عوارض داروهایی که مصرف میکنید آگاهی داشته باشید
• استرستان را کاهش دهید
• از مصرف الکل و نوشیدنی های انرژی زا خود داری کنید
• سیگار کشیدن را ترک کنید

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس می کنید قلبتان به طور منظم می تپد، نفس عمیق بکشید یا اگر ضربان قلب شما پس از نفس عمیق به حالت عادی بازنگردد، به پزشک  مراجعه کنید و اگر علائم دیگری مانند درد تنگی نفس، قفسه سینه، تپش قلب یا ضعف را تجربه کردید فوراً به پزشک مراجعه کنید. افراد مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا کلسترول باید به طور منظم و با دقت ضربان قلب خود را کنترل کنند.

سخن آخر

اعداد ضربان قلب در افراد مختلف میتواند متفاوت باشد و تحت عوامل بسیاری میتواند تغییر کند ولی اگر شما در مورد ضربان قلب خود نگران هستید یا به نظر می رسد بیشتر یا کمتر از حد طبیعی است با پزشک خود صحبت کنید آن‌ها می توانند تعیین کنند که آیا یک بیماری زمینه ای وجود دارد که بر ضربان قلب شما تأثیر می گذارد یا خیر در نتیجه بنا به تشخیص گزینه های درمانی، تغییر شیوه زندگی و تغییرات دارویی را برای نزدیک تر کردن آن به سطوح طبیعی پیشنهاد می کنند.