تولد نوزاد می تواند باعث ایجاد مجموعه‌ای از احساسات قدرتمند، از هیجان و شادی تا ترس و اضطراب در مادر شود. از طرفی این موضوع می تواند منجر به عارضه ای به نام افسردگی شود. اکثر مادران بعد از زایمان دچار بیبی بلوز (baby blues) پس از زایمان می شوند که شامل نوسانات خلقی، گریه، اضطراب و مشکل در خوابیدن است. بیبی بلوز معمولاً در دو تا سه روز اول پس از زایمان شروع می شود و ممکن است تا دو هفته ادامه یابد اما برخی از مادران شکل شدیدتر و طولانی مدت افسردگی را تجربه می کنند که به عنوان افسردگی بعد از زایمان شناخته می شود.
اگر افسردگی بعد از زایمان دارید، درمان سریع می تواند به شما در مدیریت علائم و بر قراری ارتباط با کودکتان کمک کند افسردگی پس از زایمان را نباید ساده بگیرید زیرا یک اختلال جدی است، اما با درمان به موقع می توانید بر آن غلبه کنید.
افسردگی بعد از زایمان چه علائمی دارد؟
علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان متفاوت است و می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
علائم بیبی بلوز
علائم و نشانه‌های بیبی بلوز که تنها چند روز تا یک یا دو هفته پس از تولد کودک تان طول می کشد می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات خلقی
- اضطراب
- غمگینی
- تحریک پذیری
- احساس غرق شدن
- گریه
- کاهش تمرکز
- مشکلات اشتها
- مشکل خواب
علائم افسردگی بعد از زایمان
افسردگی پس از زایمان ممکن است در ابتدا با بیبی بلوز اشتباه گرفته شود اما علائم و نشانه‌ها افسردگی پس از زایمان شدیدتر و طولانی‌تر هستند و در نهایت ممکن است در توانایی شما برای مراقبت از کودک و انجام سایر کارهای روزانه اختلال ایجاد کنند. علائم معمولاً در چند هفته اول پس از زایمان ایجاد می شوند اما برخی ممکن است این علائم را در دوران بارداری یا حدود یک سال پس از تولد نوزاد تجربه کنند.
علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان می تواند شامل موارد زیر باشد:
- نوسانات خلقی شدید
- گریه زیاد
- مشکل در برقراری ارتباط با کودک
- کناره گیری از خانواده و دوستان
- از دست دادن اشتها یا خوردن بسیار بیشتر از حد معمول
- بی خوابی یا خواب زیاد
- خستگی شدید یا از دست دادن انرژی
- کاهش علاقه و لذت به فعالیت هایی که قبلاً از آنها لذت می بردید
- تحریک پذیری و عصبانیت شدید
- ترس از اینکه مادر خوبی نیستید
- ناامیدی
- احساس بی ارزشی، شرم، گناه یا بی کفایتی
- کاهش توانایی در تفکر، تمرکز یا تصمیم گیری
- بی قراری
- اضطراب شدید و حملات پانیک
- افکار آسیب رساندن به خود یا کودکتان
- افکار مکرر مرگ یا خودکشی
افسردگی پس از زایمان اگر درمان نشود می تواند برای چندین ماه یا بیشتر ادامه یابد.
علت بروز افسردگی بعد از بارداری چیست؟
هیچ دلیل مشخصی برای افسردگی پس از زایمان وجود ندارد، اما مسائل فیزیکی و عاطفی ممکن است در این موضوع نقش داشته باشند.
تغییرات فیزیکی
پس از زایمان، کاهش شدید هورمون ها (استروژن و پروژسترون) در بدنتان می تواند به افسردگی پس از زایمان کمک کند. بعد از زایمان سایر هورمون های تولید شده توسط غده تیروئید نیز ممکن است به شدت کاهش یابد که می تواند احساس خستگی، تنبلی و افسردگی را در شما ایجاد کند.
مسائل عاطفی
وقتی کم خواب و خسته هستید، ممکن است در رسیدگی به مشکلات جزئی هم دچار مشکل شوید. شاید در مورد توانایی تان در مراقبت از نوزاد مضطرب باشید. ممکن است احساس جذابیت کمتری داشته باشید یا احساس کنید که کنترل زندگی تان را از دست داده اید. هر یک از این مسائل می تواند به افسردگی بعد از سزارین کمک کند.
در چنین شرایطی وجود یک پرستار نوزاد می تواند بسیار کمک کننده باشد. شما می توانید برخی از وظایف نگهداری از کودک و کارهای خانه را به او بسپارید و کمی بیشتر استراحت کنید و به خود و زندگی شخصیتان سرو سامان دهید.
بررسی عوامل خطر افسردگی بعد از زایمان
امکان این که هر مادری افسردگی بعد از زایمان را تجربه کند وجود دارد. با این حال، افرادی که ویژگی های زیر را دارند بیشتر در معرض ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند:
- سابقه افسردگی، چه در دوران بارداری و چه در زمان های دیگر دارید
- اختلال دوقطبی دارید
- پس از بارداری قبلی دچار افسردگی پس از زایمان شده اید
- شما اعضای خانواده تان افسردگی یا سایر اختلالات خلقی داشته اند
- در طول سال گذشته رویدادهای استرس زا مانند عوارض بارداری، بیماری یا از دست دادن شغل را تجربه کرده اید
- کودک تان مشکلات سلامتی یا سایر نیازهای خاص دارد
- شما کودکان دوقلو، سه قلو یا چند قلو دارید
- در شیردهی مشکل دارید
- در روابط خود با همسر یا افراد مهم خود مشکل دارید
- سیستم پشتیبانی ضعیفی دارید
- مشکلات مالی دارید
- بارداری برنامه ریزی نشده یا ناخواسته بوده است
عوارض افسردگی بعد از زایمان چیست؟
در صورت عدم درمان، افسردگی بعد از زایمان می تواند در ارتباط مادر و فرزند اختلال ایجاد کند و باعث مشکلات خانوادگی شود.
برای مادران
افسردگی بعد از بارداری درمان نشده می تواند ماه ها یا بیشتر طول بکشد و گاهی اوقات به یک اختلال افسردگی مزمن تبدیل می شود. حتی زمانی که افسردگی پس از زایمان درمان شود، خطر افسردگی شدید زنان در آینده نیز افزایش می یابد.
برای پدران
افسردگی پس از زایمان می تواند باعث فشار عاطفی برای همه افراد نزدیک به نوزاد شود. هنگامی که یک مادر افسرده است، خطر ابتلا به افسردگی در پدر نوزاد نیز افزایش می یابد. در هر حال پدران نیز در معرض خطر ابتلا به افسردگی پس از زایمان هستند چه شریک زندگی آن ها افسرده باشد چه نباشد.
برای کودکان
کودکان مادرانی که افسردگی پس از زایمان درمان نشده دارند، بیشتر در معرض مشکلات عاطفی و رفتاری مانند مشکلات خواب، تغذیه، گریه بیش از حد و تاخیر در رشد زبان هستند.
تشخیص افسردگی پس از زایمان
پزشکان اغلب با بیماران مبتلا به افسردگی پس از زایمان در مورد افکار و احساسات آنان صحبت می کنند تا به تعیین شدت
وضعیت آن ها کمک کنند و آن را به درستی تشخیص دهند فرد لازم است تا همه علائمی را که تجربه کرده است در اختیار
پزشک قرار دهد تا پزشک مطابق با او روند درمانی را انجام دهد پزشکان در بیشتر موارد تست های افسردگی را انجام میدهند که
فرد باید به آن ها با دقت پاسخ دهد.
فرد نباید از علائم خود خجالت زده شود و باید آن را کامل برای پزشک بازگو کند زیرا این بیماری، بیماری شایعی است.
راه های جلوگیری از افسردگی بعد از بارداری
اگر سابقه افسردگی به ویژه افسردگی پس از زایمان دارید و تصمیم به بارداری دارید یا به محض اینکه متوجه شدید باردار هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
در دوران بارداری، پزشک می تواند شما را از نظر علائم و نشانه های افسردگی از نزدیک تحت نظر داشته باشد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک پرسشنامه غربالگری افسردگی را در دوران بارداری و پس از زایمان تکمیل کنید. گاهی اوقات افسردگی خفیف را می توان با مشاوره یا سایر روش های درمانی مدیریت کرد. در برخی موارد حتی در دوران بارداری ممکن است داروهای ضد افسردگی توسط پزشگ تجویز شود.
پزشک پس از تولد نوزاد، معاینه زودهنگام پس از زایمان را برای بررسی علائم و نشانه های افسردگی پس از زایمان توصیه می کند. هرچه زودتر افسردگی تشخیص داده شود، درمان زودتر شروع می شود اگر سابقه افسردگی پس از زایمان دارید پزشک ممکن است بلافاصله پس از زایمان درمان ضد افسردگی یا روان درمانی را توصیه کند.
روش های درمان افسردگی پس از زایمان
اگر علائم افسردگی بعد از زایمان را دارید، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا بتوانید درمان را شروع کنید.
دو درمان اصلی برای افسردگی پس از زایمان وجود دارد: دارو و روان‌درمانی. هر کدام را می توان به تنهایی استفاده کرد، اما ممکن است زمانی که با هم استفاده شوند موثرتر باشند همچنین مهم است که علاوه بر دارو و روان درمانی انتخاب های سالمی در برنامه روزانه تان داشته باشید.
شاید کمی طول بکشد تا بفهمید چه درمانی برای شما مفید است بنابراین با پزشک خود در ارتباط باشید.
دارو
داروهای ضد افسردگی تأثیر مستقیمی بر مغز دارند. دارو ها مواد شیمیایی تنظیم کننده خلق و خو را تغییر می دهند. اگرچه دارو ها فورا عمل نمی کنند اما بعد از چندین هفته متوجه تفاوت در خلق و خویتان خواهید شد.
برخی افراد هنگام مصرف داروهای ضد افسردگی با یکسری عوارض جانبی از جمله خستگی، کاهش میل جنسی و سرگیجه رو به رو می شوند. اگر احساس می کنید عوارض جانبی علائم شما را بدتر می کند، فوراً به پزشک تان اطلاع دهید.
مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی در صورت شیردهی بی خطر است، اما در برخی مواقع ممکن است خطرساز باشد؛ بنابراین در صورت شیردهی حتما به پزشک خود اطلاع دهید. اگر سطح استروژن شما پایین باشد، پزشک معمولا هورمون درمانی را توصیه می کند.
روان درمانی
روانپزشک، روانشناس یا سایر متخصصان سلامت روان می توانند به شما مشاوره ارائه دهند. روان درمانی می تواند به شما کمک کند تا افکار مخرب را درک کنید و راهبردهایی برای کار کردن با آنها ارائه دهید. روان در مانی به اکثر زنان کمک می کند تا در عرض شش ماه احساس بهتری داشته باشند البته در برخی مواقع ممکن است مدت بیشتری طول بکشد.
خود مراقبتی
این بخش از درمان ممکن است کمی دشوارتر از آن چیزی باشد که به نظر می رسد. در ادامه برخی از راه کارهای خود مراقبتی را بیان می کنیم:
دوری از الکل
الکل یک عامل افسردگی است، بنابراین باید از آن دوری کنید. در عوض، به بدنتان فرصتی برای بهبودی بدهید. به عنوان مثال یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید و هر روز کمی ورزش کنید.
بیشتر از توانایی خود مسئولیت نپذیرید
اطرافیان شاید ندانند شما به چه چیزی نیاز دارید، بنابراین نیازتان را به آنها بگویید. اگر در نگهداری از نوزاد و انجام کارهای منزل نیاز به کمک دارید استخدام پرستار کودک می تواند راه حل خوبی باشد.
وجود یک دستیار به شما کمک می کند تا به کارهای شخصی تان برسید و به روابطی که در گذشته با دوستان و اطرافیانتان داشتید ادامه دهید. در هر صورت خودتان را منزوی نکنید. شما می توانید به یک گروهی از افرادی که تازه مادر شده اند بپیوندید و تجربیات جدیدی کسب کنید.
اگر به دنبال استخدام پرستار کودک دلسوز، حرفه ای و مسئولیت پذیر در تهران هستید می توانید از سرویس پرستار کودک در منزل پلتفرم خدمات پرستاری آسانیسم استفاده کنید. و برای پرستار کودک در کرج کافی است فرم ثبت سفارش موجود در سایت را تکمیل کنید یا با شماره تلفن 02191304433 تماس بگیرید.
امیدواریم این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد افسردگی بعد از زایمان در اختیارتان قرار داده باشد. در صورتی که سوال یا نظری در رابطه با این موضوع دارید از بخش نظرات پایین صفحه، با ما درمیان بگذارید.
- بیشتر بدانید
سئوالات متداول
گریه و خستگی بسیار، ناامیدی، اضطراب زیاد، عصبانیت شدید، مشکل در برقراری ارتباط با کودک، بی قراری میتواند از نشانه های افسردگی پس از زایمان باشد.
علت افسردگی پس از زایمان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد و نمیتوان دلیل مشخص و دقیق برای آن شمرد.
نمیتوان مدت زمان دقیقی برای افسردگی در نظر گرفت افسردگی پس از زایمان اگر درمان نشود می تواند برای چندین ماه یا بیشتر ادامه یابد.
7 پاسخ
خواهرم اولین بچه اش که به دنیا اورده اما از روزی که زایمان کرده همش ناامید و فکرش رفته سمت خودکشی و این حرفها، قبل به دنیا اومدن بچه اش همه چی خوب بود. به نظرتون باید چکار کنیم تا خوب بشه؟
بهترین کار اینه که ایشون پیش یک روانپزشک ببرید تا معاینه شوند وگرنه روند بیماری ممکن است تاثیر بدی روی ایشان بزاره.
من 32 سالم که الان 4 ماهه مادر شدم. از روزی که فرزندم به دنیا اومده اصلا دوست ندارم توی جمع خانواده باشم و حس می کنم باید همش بخوابم. چرا اینحالتی شدم برام عجیبه.
دوست عزیز و مادر گرامی این علائم به خاطر افسردگی بعد از زایمان به سراغ شما اومده بهتون پیشنهاد می کنیم حتما با چیزهایی که دوست دارید خودتون مشغول کنید، ورزش کنید و به تغذیه مناسب و اصولی اهمیت بدید امیدواریم که هر چه زودتر حالتون خوب بشه.
سلام من ۱ ماه سزارین شدم حوصله هیچی ندارم فقط خوابم میاد ازهمه بدم میاد هم کودکم را یه روز ازش خوشم میاد یه روز بدم میاد از خانوادمم دورم همسرم هم با مشاوره اوکی نیس که بریم پیش اون ینظرتون من افسردگی بعد از زایمان گرفتم ؟؟
سلام دوست عزیز باید همسر خود را ایجاب کنید تا برای رفع این مشکل به پزشک متخصص مراجعه کنید.
سلام وقت بخیر
واقعا ب راهنماییتون نیاز دارم
یکی از فامیلای ما الان تقریبا ی ماهه که زایمان کرده بچه عفونت داشت این تازگیا بستری بود حالش زیاد خوب نشده مادرش نمیدونم نگرانه یا دچار افسردگی پس از زایمان شده خیلی نسبت به همه چی و همه کس بدبین شده حتی شوهرش ،همش فک می‌کنه قراره کسی بلایی سر بچش بیاره،روز ب روزم اوضاع وخیم تر میشه ،راهکار چیه باید پیش کدوم متخصص مراجعه کرد؟!