بیماری انسداد روده

ایلئوس تهدیدی برای زندگی

بیماری انسداد روده (ileus) به معنای توقف جریان رو به جلو و پیشرونده ی محتویات درون روده، در اثر یک عامل مسدود کننده است. انسداد روده می‌تواند در هر سنی، از نوزادی تا سالخوردگی، انسان را گریبان گیر کند. اما شیوع بیماری، بخصوص انسداد روده بزرگ در افراد سالمند بیشتر و از بیماریهای گوارشی سالمندان است.

انسداد روده یکی از جدی ترین مشکلات گوارشی است که می تواند بسیار خطرناک باشد، چرا که علائم بیماری در مراحل اولیه مشخص نمی شود و اگر تشخیص به موقع انجام نگیرد؛ می‌تواند موجب سوارخ شدن و پارگی روده‌ی بزرگ شده و عواقب جبران‌ناپذیری در پی داشته باشد. استفاده از خدمات پرستاری برای آن دسته از بیمارانی که توانایی مراجعه و پیگیری مکرر به درمانگاه را ندارند، بهترین گزینه است.

انسداد روده چیست

مسیر دفع و گوارش با حرکات حلقوی غذا در روده و انقباضات آن تکمیل می شود. چنانچه در این مسیر چیزی راه روده را مسدود و منجر به کُندی حرکت در این مسیر شود، ترافیک بزرگی در مسیر پرپیچ‌ و خم روده ایجاد خواهد شد.در واقع انسداد روده عدم حرکت مواد غذایی و مسدودیت راه آن گفته می‌شود. این مسدودیت روده بدان معناست که گازها یا مایعات و در کل مواد غذایی نمی توانند عبور کنند و از نتایج و عوارض جانبی عمل نیز می باشد. البته دیگر دلایل انسداد روده وجود دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

افراد بطور معمول از تجمع غذا در روده خود بی خبرند بنابراین به خوردن ادامه داده و با افزایش مواد غذایی در این مسیر حلقوی فشار بیشتری بر انسداد روده وارد می شود. درصورتیکه انسداد روده درمان نشده، امکان سوراخ شدگی یا پارگی روده‌ی بزرگ بسیار است؛ در نتیجه با این اتفاق میکروب های بسیاری از  حجم محتوای درونی روده وارد بدن می‌شود. این مورد سریعا می بایست پیگیری گردد در غیر اینصورت می‌تواند کُشنده باشد.

سالمندان شما هم ممکن است درگیر بیماری انسداد روده و تهدیدی برا زندگی خویش شوند، ولی به علت نداشتن دانش و تجربه کافی در خصوص شناسایی علائم بیماری، سالمند یا اطرافیان متوجه بیماری نشوند. این حالت باعث ایجاد مشکلات بزرگتر و خطرناک می شود. آسانیسم با در نظر گرفتن مناسب ترین قیمت پرستار سالمند در منزل، به خانواده ها و سالمندان کمک می کند تا به سطح بالایی از سلامتی دست یابند.

علائم و نشانه‌های بیماری انسداد روده

علائم و نشانه‌های انسداد روده در سالمندان عبارتند از:

• درد شکم
• یبوست
• ناتوانی در دفع گاز یا مدفوع
• حالت ‌تهوع
• استفراغ
• اسهال
• تورم شکم

انسداد روده سبب شده شکم به سرعت واکنش نشان ‌دهد. دردهای کرامپی یا دل‌پیچه‌های شکم در حوالی ناف، درد سر معده و عدم رفع گاز یا مدفوع، از علائم هشداردهنده یک انسداد هستند.

ابتدای این بیماری فرد با دردهای دوره ای شکم یعنی هر چند دقیقه یکبار مواجه است اما با کامل شدن انسداد روده یا پیچیده شدن روده ها، دردها شدت گرفته و دائمی می شوند. بسته به محل انسداد، تهوع و استفراغ رخ داده، همچنین سر و صدای شکمی افزایش خواهد یافت.

محل انسداد هرچه بالاتر بوده، فرد زودتر استفراغ خواهد کرد. نشانه انسداد در محلی پایین و در روده بزرگ، وجود مواد دفعی در استفراغ است. انسداد ناقص روده با علائمی چون کاهش اشتها، یبوست، تب و دردهای گاه ‌و بی گاه شکمی و خفیف بروز می کند. اما یک انسداد کامل و وضعیت اورژانی، شوک و عدم دفع ادرار در بیمار است که سریعاً به درمان آن باید پرداخت.

انسداد روده بزرگ

علائم انسداد روده بزرگ به تدریج و دیرتر همراه با دردهای کرامپی در پایین شکم و زیر ناف، اسپاسم های طولانی است. لازم به ذکر است که در هر دو حالت انسداد روده، تورم شکمی وجود خواهد داشت و حتی می توان در معاینات شکمی توده ناشی از انسداد را لمس کرد.

چه دلایلی منجر به انسداد روده می شود

جراحی و مصرف داروهای بعد از عمل جراحی از دلایل ایجاد انسداد روده است چرا که همین داروها حرکات مواد غذایی و محتویات درون روده را کُند می کند. این حالت را فلج رودَوی می نامند. در اینصورت حرکات روده به درستی انجام نشده اما هنوز روده مسدود نشده؛ یعنی غذای هضم شده در روده ها، حرکتی آهسته یا توقف حرکت دارند. داروهای بعد از عمل جراحی که منجر به انسداد روده شده مانند:

• مورفین
• هیدرومورفون یا دیلادید
• اوکسی کُدون
• داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک مانند اِمی تریپتیلین و ایمی پرامین

بیماری‌های که باعث انسداد روده می‌شود

• سرطان روده
• بیماری کرون
• دیورتیکولیت
• بیماری پارکینسون
• …

درمان‌ انسداد روده

دلایل انسداد روده  پیشتر ذکر گردید با توجه به آنها درمان متفاوت و نیاز به بستری بیمار در بیمارستان خواهد بود.

درمان انسداد مکانیکی جزیی

در انسداد مکانیکی جزئی هنوز مقداری فضای عبور روده در دسترس است و غذاها و مایعات می توانند از روده عبور کنند. در صورت تثبیت این وضعیت، بیمار نیاز به درمان بیشتر نخواهد داشت. پزشک با یک رژیم غذایی کم فیبر در این نوع انسداد روده که جزئی بوده به هضم ساده تر آن کمک می کند.

هشدار: در صورت عدم رفع انسداد به خودی خود بیمار به جراحی نیاز خواهد داشت.

درمان انسداد مکانیکی کامل

عدم عبور کامل مواد از روده، انسداد کامل است و برای رفع آن نیاز به جراحی هست. نوع عمل جراحی این نوع انسداد به عاملهای ایجادکننده آن و بخش آسیب‌دیده روده بستگی دارد. “جراحی می تواند شامل برداشتن انسداد و همچنین بخش‌های دیگری از روده است که دچار صدمه یا مرگ شده است.”

درمان ایلئوس پارالیتیک

انسداد روده ای اگر از نوع فلج روده یا ایلئوس پارالیتیک باشد، پزشک نشانه های بیماری را و علت ایلئوس پارالیتیک به مدت یک الی دو روز در بیمارستان بررسی و کنترل می کند. بیماری ایلئوس پارالیتیک معمولا موقتی بوده و درمان آن به خودی خود بهبود می‌یابد.

در صورت عدم بهبود بیماری فلج روده، با تجویز دارویی پزشک و مصرف آن، عضله منقبض شده و در نتیجه برای راه عبور مایعات و مواد غذایی وضعیت مساعدی فراهم میشود.

همانطور که قبلا گفته شد برخی از انسداد روده ها در اثر بیماری ایجاد می شود. در اینصورت اگر ایلئوس پارالیتیک با علت بیماری بوجود آمده باشد، با قطع دارو درمان خواهد شد.

مطالب مرتبط

درمان خانگی یبوست در سالمندان

بیماری های گوارشی سالمندان

زخم معده بیماری گوارشی سالمندان

اسهال در کودکان چیست؟