علت ناتوانی سالمندان در راه رفتن

اغلب سالمندان تمایل زیادی به راه رفتن ندارند. این اتفاق ریشه در کاهش توانایی‌ آن‌ها دارد. با افزایش سن تغییرات زیادی در بدن رخ می‌دهد؛ که یکی از آن‌ها خستگی بیش‌از اندازه و سرگیجه هنگام راه رفتن است. این مشکلات باعث می‌شود که سالمند نتواند به راحتی بایستد، یا به امور روزانه خود رسیدگی کند. اما تبعات ناتوانی در راه رفتن به همینجا ختم نمی‌شود.

چراکه سالمند با زمین خوردن جزئی، ممکن است ماه‌ها خانه نشین شود، دچار شکستگی در اندام‌ها شده و مشکلات بدتری برایش به‌وجود آید. اگر عزیزان سالمندی دارید که تنها زندگی می‌کنند و نگران زمین خوردن و صدمه دیدن آن‌ها هستید، می‌توانید از سرویس پرستار سالمند آسانیسم بهره بگیرید.

پرستاران شبانه روزی که از آسانیسم اعزام می‌شوند، مراقب این عزیزان خواهند بود و از مشکلات احتمالی جلوگیری می‌کنند.

چرا با افزایش سن، راه رفتن دچار مشکل می‌شود؟

علت عدم تعادل و ناتوانی سالمند در راه رفتن، اختلال در عملکرد و کاهش توانایی‌های بعضی از اندام‌های است. مشکلات مغز، گوش، چشم و پاهای سالمند، عوامل اصلی بروز این مشکل هستند.

اگر می‌خواهید بدانید که چگونه اختلال در این اندام‌ها موجب کاهش تعادل در راه رفتن می‌شود؛ همراه ما باشید.
مشکل بینایی و عدم توانایی راه رفتن

چشم انسان پیچیده‌ترین اندام بعد از مغز شناخته شده است. حدود 90 درصد از اطلاعاتی که ما در طول زندگی یاد میگیریم را با چشم دیده‌ایم. چشم‌ها حدود 10 ملیون رنگ مختلف را از یک‌دیگر تشخیص می‌دهند. این تنها قسمتی از شگفتی چشم انسان است.

 از بدو تولد تا زمانی که چشم از جهان می‌بندیدم، اطلاعات زیادی را از دریچه چشم به مغز می‌رسانیم به همین دلیل قسمت مهمی از عدم تعادل در سنین پیری به مشکلات چشمی برمی‌گردد. در بین سالمندان بیماری‌های چشمی زیادی رایج است که هر کدام از آن‌ها می‌تواند موجب عدم تشخیص رنگ‌ها یا ناتوانی در تشخیص اجسام دور یا نزدیک شود. پیرچشمی نمونه‌ی شایع آن است.

برای مثال سالمند هنگام راه رفتن روی پله، ممکن است نتواند پله پایین‌تر را به‌خوبی تشخیص دهد و زمین می‌خورد. یا تفاوت رنگ‌های نزدیک به هم را نتواند تشخیص دهد.

در این شرایط پرستار سالمند باید به چند نکته مهم توجه داشته باشد.

• نور خانه باید تنظیم شود چراکه سالمندان، سه برابر افراد معمولی نیاز به روشنایی دارند. هنگام شب برای جلوگیری از زمین خوردن سالمند، هنگام رفتن به سرویس بهداشتی، در مسیر رفت و آمد او چراغ‌هایی روشن شود.
• سعی کنید وسایل اضافی را از جلوی پای او بردارید و همیشه خانه را مرتب نگه‌دارید.
• در طراحی دکوراسیون خانه سالمندان بهتر است از رنگ‌های متضاد استفاده شود تا به‌راحتی بتوانند اجسام و رنگ‌ها را تشخیص دهند.
• هنگام راه رفتن سالمندان دچار مشکلات چشمی آن‌ها را همراهی و حمایت کنید.
• بلافاصله بعد از اینکه متوجه مشکلات جسمی سالمند شدید، به پزشک مراجعه کنید تا درمان‌های لازم اعمال شود.

گاهی مشکلات چشم با مشکلات گوش تلفیق می‌شود. یعنی دو راه مهم برای شناخت افراد و محیط پیرامون  از بین می‌رود و همین عاملی برای ناتوانی در راه رفتن است.

عدم توانایی سالمند در راه رفتن از نظر ارتوپدی

عدم توانایی سالمند در راه رفتن تنها به مشکلات چشمی و پیرچشمی منتهی نمی‌شود و ممکن است دلایل دیگری داشته باشد. در ادامه به ریشه‌های عدم تعادل در آن‌ها از نظر ارتوپدی می‌پردازیم.

مشکلات مغزی

مغز کنترل کننده تمام اعضای بدن است اما به دلیل برخی از بیماری‌ها، کنترل بعضی از قسمت‌های بدن از بین می‌رود. در مواردی نیز دلیل کاهش تعادل آن‌ها پیری مغز و کاهش رفلکس‌ها است. در ادامه به تعدادی بیماری‌ که عملکرد مغز در خصوص فرمان مناسب را تحت تاثیر قرار می‌دهند می‌پردازیم.

تومور مغزی:  تومور مغزی به چند شیوه روی عدم تعادل موثر است. هنگامی که یک تومور در داخل جمجمه رشد می‌کند، به دلیل عدم وجود فضایی برای بسط و گسترش آن به سایر قسمت‌های مغز فشار می‌آورد. این فشار گاهی به صورت فشار در مایع مغزی نخاعی در بطن‌های مغزی و تورم بافت‌های مغز بروز می‌کند.

در بعضی از افراد مبتلا به تومور، این اتفاقات روی عصب چشم تاثیرگذاشته و مانع از رسیدن پیام از چشم به مغز می‌شود. برخی از مشکلات تعادلی سالمند به مشکلات چشمی  ناشی از تومور مغزی باز می‌گردد. این مشکلات شامل:

• دوبینی
• از دست دادن بینایی
• کوری
• دید تونلی
• نیستاگموس
• پاپیلیدمیا

اگر تومور مغزی روی نواحی قشر مغزی، لوپ و یا مخچه تاثیر بگذارد، به شیوه‌های متفاوتی تعادل هنگام راه رفتن را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

 تومور در لوب جانبی عامل بی‌حسی و ضعف در یک طرف بدن به‌شمار می‌رود و تعادل در راه رفتن را برهم می‌زند. تومور در ساقه مغز بر شنوایی تاثیرمی‌گذارد اما درصورت بروز تومور در ساقه مغز و لوب بر بلع، صحبت کردن و تعادل تاثیرخواهند داشت.

پارکیسنون و ناتوانی در راه رفتن

در بیماری پارکینسون تعدادی از سلول‌های عصبی مغز که وظیفه تولید دوپامین را بر عهده دارند، می‌میرند. بدین ترتیب دوپامین کم‌تری تولید شده و ارتباط بین اندام‌ها و مغز کاهش پیدا می‌کند.

سالمند با ابتلا به پارکینسون، مشکلاتی مثل کندی حرکت، اختلال در چابکی و مهارت،  لرزش غیر ارادی بدن، سفتی عضلات، احساس عدم تعادل، راه رفتن نامنظم و… را تجربه خواهد کرد.

اختلالات نخاعی و ناتوانی سالمندان در راه رفتن

ستون فقرات متشکل از مهره‌ها،  لیگامان‌ها، نخاع و… می‌شود. مهره‌ها برای حرکت آسان‌تر مشابه دانه‌های تسبیح به هم متصل شده‌اند. هر مهره با سه ساختمان و سه قسمت به مهره بالایی متصل می‌شود. ساختمان جلو دیسک نامیده شده و دو ساختمان عقب مفصل مهره‌ها هستند.

نخاع از بین این مهره‌ها می‌گذرد اما در بعضی افراد سالخورده، این کانال نخاعی و محل عبور نخاع به دلیل رشد مفاصل پشت مهره تنگ می‌شود که به آن تنگی کانال گفته می‌شود. افرادی که به تنگی کانال نخاعی مبتلا هستند، بعد از 100 تا 200 متر پیاده روی احساس خستگی می‌کنند.

برخی از آن‌ها درحین راه رفت دچار سنگینی در لگن، پاها و ران‌ها می‌شوند. تنگی کانال نخاع مزمن باعث تضعیف عضلات لگن و ران شده و قدرت عضلات و واکنش بدن را کاهش می‌دهد.

عدم تعادل با ریشه مفصلی

در مواردی عدم تعادل سالمندان ریشه مفصلی دارد. یعنی سالمند هنگام راه رفتن در مفاصل اعضای تحتانی، احساس درد می‌کند و همین موضوع روی راه رفتن او تاثیرگذار است. اغلب مشکلات مفصلی و درد‌های ناشی از آن به دلیل ابتلا به آرتروز است اما به‌هر صورت، مفصل وضعیتی به خود می‌گیرد که درد کم‌تر شود. اگر به پای سالمندان نگاه کنید، کمی به سمت داخل چرخش دارد.

عدم تعادل به دلایل نورولوژی

یکی دیگر از دلایل زمین خوردن، سقوط و عدم تعادل، مشکلات نورولوژی است. اما چگونه این اتفاق می‌افتد؟ در ادامه به بررسی مشکل عدم تعادل از نظر نورولوژی می‌پردازیم.

آرتروز

دلیل زمین خوردن و عدم تعادل در بعضی از سالمندان، ریشه در مشکلات اسکلتی عضلانی آن‌ها دارد که یکی این مشکلات آرتروز است. آرتروز یک اختلال التهابی مفاصل است، که انواع مختلفی دارد. ابتلا به هرنوع از این بیماری به ‌نحوی مفاصل وحرکت را دچار اختلال می‌کند.

 آرتروز  باعث می‌شود که، سالمند احساس خشکی در مفاصل، کاهش انعطاف پذیری مفاصل، درد، تورم، التهاب، و گاهی لنگیدن و زمین خوردن را تجربه کند. احتمال بروز آن در افراد بالای 65 سال بیش‌تر است و  چاقی، عوامل ژنیتیکی، داشتن سابقه آسیب مفصلی، استفاده بیش‌از حد از مفاصل عامل ابتلا به آن هستند.

تصلب شرایین

از بیماری‌های دیگری که بعضی از سالمندان را درگیر کرده و تبعاتی همچون از دست رفتن تعادل برای او به همراه دارد تصلب شرایین یا بیماری آترواسکلروز است.

اگر پلاک‌ها که متشکل از کلسیم، کلسترول، چربی و سایر مواد موجود در خون هستند، در دیواره شریان‌ها تجمع کرده و سفت شوند، شریان‌ها تنگ شده و عبور خون را سخت می‌کند. خونی که از این شریان‌ها می‌گذرد حامل مواد مغذی و اکسیژن است که نمی‌تواند آن‌ها را به مقصد برساند در نتیجه شاهد علائم بیماری تصلب شرایین خواهیم بود.

اختلالات دید، بروز مشکلات تنفسی، سرگیجه، مشکل در راه رفتن، مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار، افت سطح هوشیاری، گیجی، فلج شدن و… مشکلاتی هستند که در اثر تصلب شرایین بروز می‌کنند.

کم‌کاری تیروئید

غده تیروئید مسئول ترشح هورمون تیروئید است. اگر میزان ترشح این هورمون از مقدار طبیعی بیش‌تر یا کم‌تر شود، فرد کم‌کاری یا پرکار تیروئید را تجربه خواهد کرد. شایع‌ترین علت ابتلا به کم کاری تیروئید، مشکلات خود ایمنی است. یعنی سیستم ایمنی بدن، غده تیروئید را به ویروس، باکتری و میکروب اشتباه گرفته و به آن حمله می‌کند. با مبتلا شدن به این بیماری، سالمند برهم خوردن تعادل را تجربه خواهد کرد. سایر علائم ابتلا به کم کاری تیروئید شامل:

• کاهش اشتها
• پوست زبر
• شکنندگی مو
• مشکلات حرکتی و کندی در حرکت
• اسپاسم و گرفتگی عضلات
• کاهش سطح هوشیاری
• درد و تورم مفاصل
• بی حسی دست و پا و….

زوال مغز

زوال مغز یا دمانس شامل از دست دادن حافظه است. یعنی از دست دادن حافظه یکی از مهم‌ترین نشانه‌های اولیه این بیماری است. مشکل حافظه معمولا به علائمی که بر تفکر و توانایی‌های اجتماعی تاثیر می‌گذارند همراه می‌شود. این بیماری در افراد پیر شایع‌تر است، به‌طوری که تقریبا نیمی از افراد در 80 سالگی و بالاتر به زوال عقل مبتلا هستند.

افراد مبتلا به این بیماری در کنار مشکلات حرکتی و ناتوانی در حفظ تعادل، علائم زیر را نیز تجربه خواهد کرد. در صورتی که عزیزان سالمند شما به زوال عقل مبتلا هستند بهتر است با استخدام پرستار سالمند، بیماری  آن‌ها را کنترل کنید.

• مشکل در یافتن کلمات مناسب برای حرف زدن
• مشکل در برقراری ارتباط
• اشکال در توانایی‌های بصری مثلا گم شدن در بیرون از خانه
• مشکل در برنامه‌ریزی
• اضطراب
• پارانویا
• استرس
• تحریک پذیری و….

شیوه های بهبود راه رفتن در سالمندان

اولین و بهترین شیوه درمان عدم تعادل سالمندان، مراجعه به پزشک و درمان بیماری است اما شما می‌توانید برای رفع این مشکل، با تایید پزشک از روش‌های زیر نیز بهره بگیرید.

ورزش

از مزایای ورزش کردن زیاد شنیده‌اید اما جالب است بدانید در درمان مشکلات حرکتی و عدم تعادل نیز مفید است. ورزش باعث کاهش درد می‌شود و در بیماری‌هایی مثل آرتروز، موجب نرم شدن عضلات و افزایش دامنه حرکت خواهد شد. اگر سالمند به دلیل ناتوانی در حفظ تعادل، از تحرک و راه رفتن بپرهیزد، طولی نمی‌کشد که عضلات بدن و ضعیف شده و همان رفلکس باقی‍مانده را هم از دست خواهد داد.

برای جلوگیری از این اتفاق، او را به ورزش روزانه تشویق کرده و از او بخواهید در پیاده‌روی با شما همراه شود.

 استفاده از عصا

فارق از اینکه علت زمین خودم و یا ناتوانی در حفظ تعادل چییست، با استفاده از عصا، می‌توان فعالیت روزانه را نسبت به قبل افزایش داده و برای حرکت نیاز به شخص سومی نداشت. اگر سالمند برای استفاده از عصا مقاومت نشان می‌دهد، از پرستار بخواهید هنگام جابجایی اورا حمایت کند.

شنا کردن

ورزش شنا می‌تواند برای سالمندانی که شناکردن بلدند بسیار کمک کننده باشد. برای آن دسته از سالمندان که شنا بلد نیستند حتی راه رفتن در آب یا استفاده از جکوزی نیز می‌تواند مفید باشد. استخر آب باعث تقویت عضلات شده و آن‌ها را برای حرکت نرم می‌کند. از طرفی ورزش در بالابردن طراوت و شادابی بدن نیز موثر است.

 اجتناب از قرار گرفتن در موقعیت عدم تعادل

اگر سالمند شما در موقعیت‌های خاص تعادل خود را از دست می‌دهد، به او کمک کنید که در آن موقعیت قرار نگیرد. برای مثال اگر صبح‌ها برای برخاستن از تخت به پهلوی چپ بند می‌شود و نمی‌تواند تعادل خود را حفظ کند، این عادت را تغییر داده و به پهلوی راست برخیزد.

یا اگر هنگام راه رفتن روی پله نمی‌تواند تعادلش را حفظ کند، حدالامکان از پله عبور نکند و اگر چاره‌ای جز عبور ندارد، از دیگران کمک بگیرد.

با استخدام پرستار آسانیسم به سالمند ناتوان در راه رفتن کمک کنید.

اگر درخانه فرد سالخورده‌ای دارید که در راه رفتن و حفظ تعادل مشکل دارد، باید بدانید که خیلی از افراد سالمند به این اختلال دچار می‌شوند. دلایلی زیادی برای بروز این اتفاق وجود دارد، پس بعد از بروز علائم، در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کرده و پس از یافتن علت آن را درمان کنید. عدم تعادل در آن‌ها ممکن است ناشی از مشکلات چشمی، شنیداری، مغزی، مفصلی، نخاعی، نورولوژی و … باشد.

اما در هر صورت سالمند بیش از قبل به مراقبت و توجه نیاز خواهد داشت. مراقب سالمند باید برنامه غذایی، دارویی و خواب مناسبی برای آن‌ها در نظر گرفته و دکوراسیون محیط را به‌گونه‌ای بچیند که باعث زمین خودن و آسیب دیدن آن‌ها نشود. شما می‌توانید برای رعایت نکات مراقبت از سالمند در این شرایط از یک پرستار سالمند باتجربه کمک بگیرید. آسانیسم، در این زمینه آماده خدمت‌رسانی به شما عزیزان است. برای ثبت سفارش و دریافت خدمات با شماره 02191304433 تماس حاصل نمایید.