امكان بهبودي از سكته مغزی حتي در افراد مسن و دارای بیماری‌های دیگر نيز وجود دارد. این بهبودی شامل اقدامات پیشگیرانه و جامع مراقبت‌های بعد از سکته مغزی و اقدامات توانبخشی اولیه است. توانبخشی سکته مغزی به بازماندگان یا بیماران سكته مغزی کمک می‌كند تا ناتوانایی‌هایشان و مهارت‌هایی را كه از دست داده‌اند را بازیابند. روش‌های جدیدی وجود دارند که به افراد بازمانده برای انجام وظایف مبتنی بر معلولیت آنها آموزش می‌دهد. مانند یادگیری چگونگی استحمام یا لباس پوشیدن فقط با یک دست. کارشناسان معتقدند که تکرار حرکات بسیار مهم است. در حالی که یادگیری هر مهارت جدید نیاز به صبر و تمرین دارد، یک برنامه توانبخشی تکرار شونده برای مغز مؤثر است. برای تسریع در روند بهبودی، داشتن حس آرامش و راحتی و بهره مندی مراقبت‌های با کیفیت توان بخشی در منزل بسیار کمک کننده است.
بازیابی سکته مغزی: آیا مغز می‌تواند خود را بهبود بخشد؟
خبر خوب، بله! تحقیقات نشان می‌دهد که در بسیاری از موارد، مغز می‌تواند بعد از سکته مغزی خود را درمان کند. هنگامی که رگ خونی در مغز مسدود شده یا پاره می‌شود، سکته مغزی ایجاد می‌شود. قیاس متداول مانند حمله قلبی در مغز است. رگ‌های خونی بسیار مهم هستند زیرا مواد مغذی و اکسیژن را به مغز منتقل می‌کنند. هنگامی که سكته مغزی باعث انسداد یا پارگی رگ خونی شود، خون رسانی به نورون‌های مغزی دچار اشکال می‌شود. هنگامی که سلول‌های عصبی آسیب می‌بینند، به اصطلاح گرسنگی می‌کشند و می‌میرند، زیرا خون نمی‌تواند به مناطقی که عملکرد بدن را کنترل می‌کنند برسد. این امر باعث ایجاد تغییرات جسمی و روحی بسیاری در قربانیان سکته مغزی می‌شود.
با این حال، امکان ترمیم سلول‌های مغزی که آسیب دیده وجود دارد. آنها می‌توانند تولید مثل کنند. به این فرآیند ایجاد سلول‌های جدید نوروژنز گفته می‌شود. سریعترین بهبودی معمولاً طی سه تا چهار ماه اول پس از سکته مغزی رخ می‌دهد. با این حال، روند بهبود نیز می‌تواند به خوبی در سال اول و دوم ادامه یابد. مداخله زود هنگام برای بهبودی و توانبخشی سکته مغزی موفقیت آمیز است.
چه موقع بهبودی سكته مغزی شروع می‌شود؟
سکته مغزی هنگامی رخ می‌دهد که لخته‌های خون یا رگ‌های خونی پاره شده و جریان خون مغز شما را قطع می‌کنند. هر ساله بیش از 795،000 آمریکایی دچار سکته مغزی می‌شوند. تقریباً از هر 4 سکته مغزی در کسی که سکته مغزی قبلی داشته است رخ می‌دهد. سکته‌های مغزی می‌تواند باعث اختلال قابل توجهی در مهارت‌های زبانی، شناختی، حرکتی و حسی شود و علت اصلی ناتوانی جدی در طولانی مدت است. بهبودی و توانبخشی سکته مغزی فرد بیمار می‌تواند یک فرایند طولانی باشد که نیاز به صبر و پشتکار در انجام اقدامات درمانی دارد و ممکن است سال‌ها طول بکشد.
بهبودی سکته مغزی اغلب بعد از تثبیت وضعیت شما توسط پزشکان شروع می‌شود. این شامل بازگرداندن فرآیند جریان خون به مغز شما و کاهش هرگونه فشار در محیط اطراف آن است. همچنین شامل کاهش عوامل خطر برای وقوع سکته مغزی بعدی نیز می‌شود. به همین دلیل، توانبخشی ممکن است در طول بستری اولیه در بیمارستان شما شروع شود. شروع مراحل بازیابی در اسرع وقت می‌تواند شانس شما برای بازیابی عملکرد مغز و بدن آسیب دیده را افزایش دهد.
اثرات سکته مغزی چیست؟
سكته‌ها بسته به شدتشان، اینکه كدام یک از قسمت‌هاي مغز آسيب ديده است و سلامت كلي فرد قبل از سكته مغزي، تأثیرات متفاوتی دارند که شامل موارد زیر می‌شود:
- می‌تواند باعث ضعف یا فلج از یک طرف بدن شود و در ایجاد هماهنگی و تعادل اختلالاتی به وجود آید.
- سکته مغزی بعضی اوقات می‌تواند به قسمت‌هایی از مغز که اطلاعات ارسال شده توسط چشم را دریافت، پردازش و تفسیر می‌کند، آسیب برساند. این مسئله می‌تواند به از دست دادن نیمی از میدان بینایی منجر شود. به عنوان مثال، فرد تنها قادر به دیدن سمت چپ یا راست و آنچه در جلوی شماست، می‌باشد.
- بسیاری از افراد نیز در چند هفته اول پس از سکته مغزی، خستگی شدیدی را تجربه می‌کنند، همچنین ممکن است در خواب مشکل داشته باشند و این باعث خستگی بیشتر آنها شود.
- سكته مغزي در ساقه مغز جدي ترين است كه باعث فلج شدن و اختلال گفتار مي‌شود.
- از دست دادن حافظه و فلج مهارت حرکتی علائم شایع هستند بدون توجه به محل سکته مغزی در مغز.
سکته مغزی در سمت چپ مغز احتمالاً باعث ایجاد:
- مشکلات گفتاری
- سبکی آرام و محتاطانه در رفتار
سکته مغزی در سمت راست مغز به احتمال زیاد ایجاد می‌شود:
- مشکلات بینایی
- یک سبک رفتاری سریع و کنجکاوانه
علائم شایع جسمی، روحی و عاطفی در اثر سکته مغزی شامل:
- ضعف عضلات در یک طرف بدن
- اشکال درهنگام راه رفتن
- درد مفاصل و سفتی
- سختی عضلانی یا اسپاسم
- تهوع
- سوزن سوزن شدن در بازوها و پاها
- بی‌اختیاری
- اشکال در گرفتن اشیاء
- احساس تغییر در لمس (همچنین توانایی احساس گرما و سرما)
- سندرم درد مزمن ناشی از آسیب به سیستم عصبی (که به آن درد عصبی نیز گفته می‌شود)
- مشکل در هماهنگی حرکات بدن ( که به آن Apraxia نیز گفته می شود)
- بلع و خوردن مشکل (به آن دیسفاژی گفته می‌شود)
- مشکلات گفتاری و زبان
- فوکوس کردن
- یادآوری قضایا به سختی
- مشکلات ادراک (مانند قضاوت مسافت)
- پریشانی عاطفی (مانند ترس، اضطراب، عصبانیت، اندوه یا ناامیدی)
- افسردگی در 30-50٪ از بازماندگان سكته مغزی را ایجاد می‌شود و منجر به بی حالی، اختلال در خواب و كاهش عزت نفس می‌شود.
اقدامات مراقبتی برای توانبخشی بعد از سکته مغزی چیست؟
انجام فعالیتهای فیزیکی، تفریحی و کاردرمانی و سایر برنامه‌های توانبخشی سکته مغزی مهم هستند. به همین ترتیب آگاهی، حساسیت و صبر برای کمک به بهبودی فرد و توانبخشی سکته مغزی بسیار مهم است. با استفاده از توان بخشی در منزل در محیطی آشنا و راحت روند درمانی تسریع می‌یابد. در اینجا چند نکته برای مراقبت های بعد از سکته مغزی آورده شده است:
- کنترل مصرف داروها: مطمئن شوید که داروهای تجویز شده مصرف می‌شوند و بر عوارض جانبی آنها نظارت کنید.
- ارزیابی محیط خانه: اینکه آیا برای کاهش خطرات و اسکان بهتر بیمار نیاز به اصلاحاتی دارد؟
- از یک رژیم غذایی سالم اطمینان حاصل کنید: پیروی از رژیم مدیترانه‌ای را در نظر داشته باشید و از مصرف قندهای فرآوری شده خودداری کنید.
- تشویق فرد به ورزش: راه رفتن می‌تواند به بهبود اثرات سکته مغزی کمک کند. اگر در راه رفتن اشکالی وجود دارد، بالابردن بازو و پا در حالت نشسته می‌تواند کمک کننده باشد.
- مواظب سرگیجه یا عدم تعادل باشید: امکان سقوط در بیماران سکته مغزی بسیار متداول است.
- فرد را به تعامل اجتماعی تشویق کنید: اجازه ندهید که قربانی سکته مغزی منزوی شود.
- مغز آنها را فعال نگه دارید: بهترین راه برای بهبود عملکرد مغز فعال نگه داشتن آن پس از سکته مغزی است. بازی‌های مغزی مانند پازل‌ها، بازهای تخته‌ای یا بازی‌های کارتی و فکری و همچنین یادگیری مهارت‌های جدید نیز کمک کننده هستند. موسیقی زنده و آواز خواندن، یا گوش دادن به موسیقی نیز می‌تواند به ایجاد آگاهی شناختی کمک کند و مغز را فعال نگه دارد.
- به دنبال پشتیبانی باشید: برای کمک به خانواده، دوستان، مراقبان به منابع جامعه و گروه‌های پشتیبانی برای توانبخشی سکته مغزی مراجعه کنید.
بسیاری از بیماران سکته مغزی می‌توانند زندگی بسیار سالم و زنده ای را دوباره از سر گیرند. یادگیری چگونگی کمک به آنها برای کنار آمدن با نتایج این تجربه ناتوان کننده می‌تواند شرایط بهتری را ایجاد کند. صبور باشید، آگاه باشید، قوی باشید و در جستجوی کمک دریغ نکنید. در این زمان پرستار بیمار با انجام مراقبت‌ها و تدابیر مؤثر نقش مهمی در روند بهبودی و تسریع بیمار شما دارد.
چه مکان‌هایی توانبخشی سکته مغزی را ارائه می‌دهند؟
برخی از خانه‌های سالمندان برنامه‌های تخصصی توانبخشی سکته مغزی را ارائه می‌دهند. برخی دیگر انواع درمان‌های جسمی، شغلی و سایر روش‌های درمانی را ارائه می‌دهند که می‌تواند به شما در بهبودی کمک کند. اما باید دانست که سپردن فرد سالمندی که دچار سکته به خانه سالمندان اثرات سوئی به همراه دارد. از جمله آن این است که از لحاظ روانی در این محیط‌ها افسرده می‌شوند و این مسئله روند بهبودیشان را به تعویق می‌اندازد. هر کس دوست دارد در محیط خانه خود باشد و از آرامش و راحتی آن بهره مند شود. این مسئله در سالمندان که روحیه زود رنجی دارند بیشتر اهمیت می‌یابد.
شما می‌توانید از خدمات پرستاری و مراقبتی آسانیسم استفاده کنید و در محیط آشنای خانه، از فرآیند توان بخشی در منزل بهره مند شوید.
آیا توانبخشی بعد از سکته مغزی همیشه موفقیت آمیز است؟
براساس اعلام انجمن ملی سکته مغزی، 10 درصد افرادی که دچار سکته مغزی می‌شوند تقریبا به طور کامل بهبود می‌یابند و 25 درصد نیز با اختلالات جزئی بهبود می‌یابند. 40 درصد دیگر دچار نقص متوسط تا شدید هستند که نیاز به مراقبت ویژه دارند. این بدان معناست که نوعی از ناتوانی وجود دارد که بر عملکرد روزانه شما، چه در محل کار، چه در زندگی شخصی شما تأثیر می‌گذارد. 10 درصد افراد نیاز به مراقبت طولانی مدت در منزل دارند. برای این مسئله جای نگرانی وجود ندارد پرستار بیمار برای انجام مراقبت صحیح و طولانی مدت به شما کمک خواهد کرد.
بهبودی موفقیت آمیز و توانبخشی سکته مغزی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- اینکه سکته مغزی چه میزان صدمه وارد کرده است
- در چه زمانی روند درمانی آغاز شد
- انگیزه شما چقدر بالاست و چقدر در جهت بهبود تلاش می‌کنید
- سن
- آیا شما مشکلات پزشکی دیگری دارید که می‌تواند بر بهبودی تأثیر بگذارد
متخصصان پزشکی که به شما در توانبخشی سکته مغزی کمک می‌کنند نیز می‌توانند بر میزان بهبودی شما تأثیر بگذارند. هرچه مهارت آنها بیشتر باشد، بهبودی شما بهتر خواهد بود. اعضای خانواده و دوستان شما همچنین با ارائه تشویق و پشتیبانی می‌توانند به فرآیند بهبودی کمک کنند. با انجام تمرینات منظم توانبخشی سکته مغزی می‌توانید شانس بهبودی موفقیت آمیز خود را افزایش دهید. همراهی پرستار بیمار برای انجام تمرینات توان بخشی، پیروی از سایر دستورات پزشک بسیار و آموزش به بیمار بسیار مؤثر است.
چه توانایی‌هایی را بعد سکته مغزی می‌توان بازیابی کرد؟
هدف از توانبخشی این است که مهارت‌های گفتاری، شناختی، حرکتی یا حسی خود را بهبود بخشیده یا آنها را بازیابی کنید تا بتوانید تا حد امکان مستقل باشید.
توانایی‌های گفتاری
سکته مغزی می‌تواند باعث اختلال در صحبت کردن به نام آفازی شود. اگر به این بیماری مبتلا شده باشید، ممکن است در صحبت کردن به طور کلی دچار مشکل شوید. همچنین معمول است که یافتن کلمات صحیح یا گفتن جملات برای شما سخت باشد. در صورت آسیب دیدن عضلات کنترل کننده گفتار، ممکن است در گفتار خود مشکل داشته باشید. متخصصین گفتار و زبان می‌توانند به شما در یادگیری نحوه صحبت منسجم و واضح کمک کنند. اگر آسیب خیلی شدید باشد، آنها می‌توانند راه‌های ارتباطی دیگری را نیز به شما یاد دهند.
توانایی‌های شناختی
سکته مغزی می‌تواند توانایی‌های تفکر و استدلال شما را مختل کند و منجر به قضاوت‌های ضعیف شود و مشکلات حافظه شود. همچنین می‌تواند باعث تغییرات رفتاری شود. شما ممکن است بعد از سکته مغزی کمتر مهار رفتاری داشته باشید و در نتیجه بی پروا عمل کنید. این موضوع به این دلیل است که دیگر عواقب احتمالی اقدامات خود را نمی‌فهمید. در واقع این مسئله منجر به نگرانی در مورد ایمنی فرد دچار سکته مغزی می‌شود، بنابراین مهم است که در جهت توانبخشی سکته مغزی و بازیابی این مهارت‌های شناختی تلاش کنید. متخصصین حرفه‌ای و متخصصین گفتار و زبان و کار درمان می‌توانند به شما در بازیابی این توانایی‌ها کمک کنند. آنها همچنین می‌توانند با بررسی بیشتر و نظارت، از مناسب بودن شرایط خانه شما اطمینان حاصل کنند.
مهارت‌های حرکتی
سکته مغزی می‌تواند عضلات یک طرف بدن شما را تضعیف کرده و حرکت مفاصل را مختل کند. این به نوبه خود بر هماهنگی‌های حرکتی شما تأثیر می‌گذارد و پیاده روی و انجام سایر فعالیتهای بدنی را برای شما دشوار می‌کند. همچنین ممکن است اسپاسم‌های دردناک عضلانی را تجربه کنید. فیزیوتراپی‌ها می‌توانند به شما در یادگیری نحوه تعادل و تقویت عضلات کمک کنند. آنها همچنین با آموزش تمرینات کششی به شما در کنترل اسپاسم عضلات کمک کنند. فیزیوتراپی در منزل می‌تواند برای شما بسیار راحت‌تر و مؤثرتر باشد.
مهارت‌های حسی
سکته مغزی می‌تواند بر بخشی از توانایی بدن شما برای ورودی حس‌هایی مانند گرما، سرما یا فشار تأثیر بگذارد. درمانگران می‌توانند به شما کمک کنند تا بدن خود را در تغییر دهد. حتی با توانبخشی سکته مغزی برخی از این مهارت ها بازگردانده شود.
چه عوارض دیگری از سکته مغزی قابل درمان است؟
اختلال در گفتار، شناخت و مهارت‌های حرکتی ممکن است عوارض دیگری ایجاد کند. برخی از این عوارض ممکن است درمان شوند، که شامل:
کنترل مثانه و روده
سکته مغزی می‌تواند باعث مشکلات مثانه و روده شود. ممکن است تشخیص ندهید که باید به دست شویی بروید یا ممکن است شما نتوانید به اندازه کافی سریع باشید تا خود را به دستشویی برستانید. ممکن است اسهال، یبوست یا از بین رفتن کنترل روده داشته باشید. تکرر ادرار، مشکل دفع ادرار و از بین رفتن کنترل مثانه نیز می تواند رخ دهد. یک متخصص گوارش یا اورولوژی می‌تواند به درمان این مشکلات کمک کند. بعضی اوقات داروها می‌توانند مفید باشند. در موارد شدید، پزشک برای خارج کردن ادرار از بدن، سوند ادراری را تجویز می‌کند.
بلع
سکته مغزی می‌تواند به مشکلاتی در بلع منجر شود . ممکن است فرایند بلع را هنگام غذا خوردن فراموش کرده یا آسیب عصبی داشته باشید که بلعیدن را دشوار می‌کند. این مسئله می‌تواند باعث خفگی، سرفه کردن یا سکسکه شود. گفتاردرمانگرها می‌توانند به شما در یادگیری دوباره بلع و خوردن غذا به طور معمول کمک کنند. متخصصان رژیم غذایی همچنین می‌توانند به شما در یافتن غذاهای مغذی که خوردن آنها راحت تر است کمک کنند.
افسردگی
بعضي از افراد در اثر سكته مغزي دچار افسردگي مي شوند . روانپزشک ها، روانشناس ها یا سایر متخصصان بهداشت روان می‌توانند با درمان و داروهای ضد افسردگی به درمان این اختلال کمک کنند. برای جلوگیری از پیشروی این عوارض پرستار بیمار به شما کمک خواهد کرد تا دیگر نگران خطراتی مانند خفگی هنگام بلع یا سقوط در زمان رفتن به دست شویی نباشید.
چرا مراقبت پرستاری برای یک بازمانده از سکته مغزی بسیار مهم است؟
مراقبت و درمان بيمار پس از مرخص شدن از بيمارستان خاتمه نمي‌يابد، در واقع حياتي ترين بخش بعد از ترخيص و با توانبخشی سکته مغزی شروع مي‌شود. با تجربه چنین بیماری بحرانی، مراقبت پرستاری بعد از اقامت در بیمارستان از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. در اینجا برخی از مزایای انتخاب مراقبت‌های پرستاری و توان بخشی در منزل برای شما عزیزان آورده شده است:
- میزان بستری مجدد در بیمارستان را کاهش می‌دهد: شانس ابتلا به عفونت بعد از مدتی بستری شدن در بیمارستان کاملاً زیاد است، اما با مراقبت پرستاری در منزل پس از ترخیص از بیمارستان و مراقبت‌های مداوم، می‌توانید میزان بستری مجدد را کاهش دهید.
- بهره مندی از حمایت خانواده: خانواده مهمترین نقش را در مسیر بهبودی ایفا می‌کنند. اما حضور دائم آنها می‌تواند زندگیشان را مختل کند. با وجود پرستار بیمار و انجام مراقبت‌های مناسب این فرصت برایتان ایجاد می‌شود بیشتر از لحاظ روحی مریض خود را حمایت کنید و سایر کار‌ها را به پرستار بسپارید.
- کمک در فعالیتهای روزمره: در این دوران سخت، پرستار بیمار می‌توانند با انجام فعالیتهای روزمره به بازماندگان سکته مغزی کمک کنند. این موارد ممکن است شامل استحمام، لباس پوشیدن، نگهداری از سالمند پوشکی بازمانده سکته مغزی، استفاده از توالت و سایر کارهای شخصی باشد که انجام آنها دشوار است. پرستار به آنها کمک می‌کند با حفظ شأن خود، بر محدودیت جسمیشان غلبه کنند و بهبودی آنها را سریعتر و آسان تر انجام گیرد.
با خدمات پرستاری آسانیسم ما راه حل‌های جامع مراقبت از بیماران سکته مغزی در منزل را برای اطمینان از توانبخشی سکته مغزی مؤثر یک بیمار ارائه می دهیم. فیزیوتراپیست‌های مجرب ما، گفتاردرمان‌ها، پرستاران و پزشکان با بیمار همکاری می‌کنند تا به او در بهبود سریعتر کمک کند. بازیابی کامل سلامتی پس از سكته مغزي ممكن است وقوع یابد. اما باید حمایت خانواده و مراقبت مناسب و صحیح رخ دهد تا بهبودی حاصل شود.
6 پاسخ
سکته در سمت چپ مغز چه عوارضی دارد؟
این افراد دارای مشکلات گفتاری و سبکی آرام و محتاطانه در رفتار هستند.
توانبخشی پس از سکته در کجا انجام می شود؟
قبل از ترخیص بیمار از بیمارستان در مرحله بحرانی، توانبخشی شروع می شود و بهترین برنامه بهبودی برای بیمار تهیه می شود. عواملی که باید در نظر گرفته شوند عبارتند از نیازهای بیمار، میزان خدمات تحت پوشش بیمه، و شرایط بیمار و خانواده او برای توانبخشی مداوم بستری یا سرپایی است.
سلام ما یکی از دوستانمون سکته مغزی کرده و الان یه مدتیه که فیزیوتراپی میره ولی اصلا علائمی برای راه رفتن نداره ممکنه که اصلا نتونه راه بره؟
این مورد بستگی به طول درمان ایشون داره و باید با پزشک ایشان در این باره مشورت کنید و نباید فیزیوتراپی رو قطع کنند.