تجمع مایع اضافی در ریه ها منجر به بیماری ادم ریوی می شود. کیسه های هوایی ریه ها با تجمع مایع نفس کشیدن را دشوار می سازند. در طولانی مدت یا بطور ناگهانی علائم ادم ریوی رخ می دهد. همچنین ادم ریوی در سالمندان مبتلا به پنومونی و در ارتفاعات دیده می شود. این بیماری بیشتر شبیه بیماری قلبی و عروقی است.
ادم ریوی حاد میتواند بدلیل تداخل در اکسیژن رسانی خون کشنده باشد این احتمال بیشتر در نارسایی احتقانی قلب و سکته قلبی که درمان آن بیشتر با مصرف نیتروگلیسیرین، مورفین و اکسیژن است. مراقبت از سالمند مبتلا به ادم ریوی نیازمند مهارت و تخصص در زمینه ی بیماری های قلبی عروقی و ریوی است.
ادم ریه چیست
مشکلات و بیماریهای قلبی موثر در بروز ادم ریوی می باشند اما دلایل دیگری چون ذات الریه، قرار گرفتن در معرض سموم و داروها، ضربه به قفسه سینه، ورزش و یا زندگی در ارتفاعات بالا موثرند.. ادم ریوی حاد به نیاز مراقبت های فوری و پیگیری سریع دارد. در صورتیکه این بیماری سریعا درمان نشود، زندگی فرد را به خطر می اندازد. پرستار سالمند در منزل می تواند با آموزش درباره ی اهمیت واکسن پنومونی و آنفولانزا تا حدودی از ابتلای سالمند به این بیماری پیشگیری کند.
علائم ادم ریوی
بسته به علت، علائم ادم ریوی همانطور که پیشتر ذکر شد به طور ناگهانی و در طول زمان ظاهر و گسترش می یابد.
علائم ادم ریوی ناگهانی (حاد)
• تنگی نفس یا کوتاهی شدید تنفس بخصوص زمانیکه دراز می کشید.
• نفس نفس زدن یا خس خس سینه
• اضطراب، بی قراری یا حس دلهره
• احساس خفگی و یا غرق شدن
• سرفه هایی همراه با خلط کف آلود یا آغشته به خون
• درد قفسه سینه (اگر ادم ریه منجر به بیماری قلبی شود)
• تپش قلب یا ضربان قلب سریع، نامنظم
علائم ادم ریوی بلند مدت
• هنگامیکه با فعالیت فیزیکی دچار تنگی نفس بیش از حد نرمال شوید.
• هنگام دراز کشیدن به حالت صاف مشکل در تنفس شما رخ دهد.
• خس خس سینه
• بیداری در شب با حس تنگی نفس و تسکین آن با نشستن.
• افزایش ناگهانی وزن ناشی از ادم ریوی ناشی از نارسایی قلب، بخصوص در پاها بدلیل تجمع مایعات بدن.
• تورم در اندام تحتانی
• خستگی
علل ادم ریوی در سالمندان
نارسایی احتقانی قلب
متداول ترین علل ادم ریوی در سالمندان نارسایی احتقانی قلب (CHF) است. با ناتوانی پمپاژ قلب در خون رسانی به بدن، نارسایی قلبی رخ داده و فشاری برعکس در عروق کوچک خونی ریه ایجاد شده که باعث تراوش مایعات از عروق می شود.
دیگر مشکلات سلامت
دیگر مشکلات سلامت که با شیوع کمتر می توانند باعث ادم ریوی شوند، شامل موارد زیر هستند:
• انواع بیماری های قلبی و حمله قلبی (سکته قلبی، آسیب دیدگی دریچه های قلبی یا تنگی و نارسا شدن آنها)
• افزایش فشار خون بصورت ناگهانی
• ابتلا پنومونی
• نارسایی کلیه
• عفونت شدید که منجر به آسیب ریه شود.
• سپسیس شدید خون، یا آلوده شدن خون با عفونت
• التهاب پانکراس یا پانکراتیت
آب آوردن ریه در سالمندان
ادم ریوی وضعیتی است که در اثر جمع شدن مایع اضافی در ریه ها ایجاد می شود. این مایع در کیسه های هوایی ریه ها جمع می شود و تنفس را بسیار سخت می کند. آب آوردن ریه در سالمندان بسیار شایع است و اغلب درمان آن دشوار است؛ اما چه چیزی باعث ایجاد ادم ریوی در افراد مسن می شود؟
علل شایع آب آوردن ریه سالمندان
وجود مایع اضافی در ریه ها وضعیتی به نام ادم ریوی است که در اصل به معنای تورم ریه ها است و می تواند چندین علت داشته باشد. به عنوان مثال، تجمع مایعات یکی از علائم اصلی بیماری عروق کرونر قلب و همچنین بسیاری از اختلالات تنفسی مختلف است. یکی دیگر از علل شایع آب آوردن ریه در افراد مسن بیماری کلیوی است.
سایر دلایل شایع عبارتند از:
- عوارض جانبی ناشی از داروها
- قرار گرفتن در معرض سموم
- سندرم دیسترس تنفسی
- ضربه مغزی
- سپسیس و ذات الریه
در برخی مواقع رفتن به ارتفاعات خیلی بلند نیز منجربه آب اوردن ریه می شود.
علائم و نشانه آدم ریوی در سالمندان
علائم و نشانه های ادم ریوی ممکن است به طور ناگهانی یا به تدریج ظاهر شوند. علائم و نشانه هایی که ممکن است فرد تجربه کند به نوع ادم ریوی نیز بستگی دارد. در ادامه بر خی از نشانه ها و علائم را معرفی می کنیم:
علائم و نشانه های ادم ریوی ناگهانی (حاد)
- تنگی نفس شدید که در زمان فعالیت یا هنگام دراز کشیدن بدتر می شود.
- احساس خفگی یا غرق شدن که هنگام دراز کشیدن بدتر می شود.
- سرفه ای که باعث تولید خلط کف آلود می شود و ممکن است با خون همراه باشد.
- خس خس سینه یا نفس نفس زدن
- پوست سرد و لطیف
- اضطراب، بی قراری یا احساس دلهره
- لب های کبود
- ضربان قلب سریع و نامنظم (تپش قلب)
علائم و نشانه های ادم ریوی طولانی مدت (مزمن).
- مشکل در تنفس در زمان فعالیت یا هنگام دراز کشیدن
- بیدار شدن در شب با سرفه یا احساس تنگی نفس که ممکن است با نشستن تسکین یابد.
- وقتی از نظر بدنی فعال هستید، تنگی نفس بیشتر از حد معمول است.
- خس خس سینه
- افزایش وزن سریع
- تورم در اندام تحتانی شما
- خستگی
- سرفه جدید یا بدتر شده
علائم و نشانه های ادم ریوی در ارتفاع بالا (HAPE).
HAPE می تواند در بزرگسالان و کودکانی که به ارتفاعات سفر می کنند یا در ارتفاعات ورزش می کنند رخ دهد. علائم آن مشابه علائمی است که با ادم حاد ریوی رخ می‌دهد و میتواند شامل موارد زیر باشد:
- سردرد که ممکن است اولین علامت باشد.
- تنگی نفس همراه با فعالیت، تنگی نفس که در حالت استراحت بدتر می شود.
- کاهش توانایی ورزش کردن نسبت گذشته
- سرفه خشک در ابتدا و در ادامه سرفه ای که باعث تولید خلط کف آلود و صورتی می شود.
- ضربان قلب بسیار سریع
- ضعف
- درد قفسه سینه
- تب با درجه پایین
علائم و نشانه‌های ادم ریوی در ارتفاع بالا (HAPE) در شب بدتر می‌شوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
ادم ریوی که به طور ناگهانی ایجاد می شود (ادم حاد ریوی) تهدید کننده زندگی است. اگر هر یک از علائم و نشانه های حاد زیر را دارید فورا با اورژانس تماس بگیرید:
- تنگی نفس، به خصوص اگر ناگهانی ایجاد شود.
- مشکل تنفس یا احساس خفگی
- صدای حباب، خس خس یا نفس نفس زدن هنگام نفس کشیدن
- مشاده خلط صورتی و کف آلود، هنگام سرفه کردن
- دشواری تنفس همراه با تعریق زیاد
- رنگ آبی یا خاکستری پوست
- گیجی
- کاهش قابل توجه فشار خون که منجر به سبکی سر، سرگیجه، ضعف یا تعریق می شود.
با بدتر شدن ناگهانی هر یک از علائم ادم ریوی سعی نکنید خود را به بیمارستان برسانید در عوض با اورژانس تماس بگیرید و منتظر کمک باشید.
تست های تشخیصی ادم ریوی
• اشباع اکسیژن کمتر از 90 درصد
• رادیوگرافی قفسه سینه ، وجود مایع در آلوئول ها، بزرگی قلب
• اکوکاردیوگرام، تعیین درصد کسر تخلیه ای قلب
درمان ادم ریوی سالمندان
درمان ادم ریوی برای سالمندان در منزل ادامه داده می شود، مگر اینکه شرایط سالمند بیمار الزام به بستری باشد. درمان در مواردی که این بیماری در اثر نارسایی تنفسی ایجاد شده باشد همان شیوهی درمان فوری نارسایی قلبی است.
• برای کاهش ناتوانی تنفسی اکسیژن مکمل تجویز می شود.
• تجویز مورفین برای کاهش فشار دهلیز چپ، کاهش تقاضای اکسیژن میوکارد، کاهش اضطراب، تسکین درد
• تجویز دیورتیک ها برای دفع مایعات اضافی (فورزماید، بومتانید، میولازون)
• تجویز نیترات ها برای کاهش فشار خون، کاهش فشار پرشدگی بطن چپ (ایزوسورباید دی نیترات)
مراقبت های مربوط به سالمندان مبتلا به ادم ریوی
سالمندان زمانی که دچار این بیماری می شوند بیشتر از افراد معمول نیازمند مراقبت هستند، چرا که این افراد در اثر یک بیماری زمینه ای دیگر به ادم ریوی مبتلا شده اند. با این که اولویت، درمان و بهبودی بیماری حاضر است ولی باید در تمام مراقبت ها به بیماری زمینه ای هم توجه کرد. لذا این بیماران باید توسط افراد متخصص مورد پایش و بررسی قرار گیرند. به بیشتر افراد توصیه می شود بعد از این که مراحل حاد بیماری طی شد، ادامه ی روند بهبودی در منزل دنبال شود. شاید برای افرادی قیمت پرستار سالمند در منزل برای مراقبت مشکل باشد ولی آسانیسم با در نظر گرفتن تمامی موارد، این امکان را فراهم کرده که به بهترین صورت از سالمند شما مراقبت شود.
توصیه وآموزش به بیماران
- این سالمندان بهتر است در وضعیت نشسته قرار گیرند، تا حرکات دیافراگمی و تبادل گازی آسان گردد، آویزان کردن پاها در حالی که روی تخت نشسته وضعیت تنفسی بیمار را بهبود می دهد.
- اطلاع به پزشک در صورت بروز علائمی چون: افزایش وزن، تنگی نفس، خستگی، درد قفسه سینه باید داده شود.
- مراجعه به اورژانس در صورت تنگی نفس و مشکلات تنفسی
- کاهش میزان سدیم مصرفی رژیم غذایی خود
- بالا نگه داشتن سر هنگام خواب
7 پاسخ
سلام. اگه سالمند من مبتلا به مشکلات تنفسی باشه پزشک چجوری ادم ریوی را تشخیص می‌ده؟
سلام دوست عزیز، پس از حضور پزشک در منزل یا مراجعه به پزشک متخصص، او از بیمار درباره سابقه ابتلا به بیماری قلبی، عروقی و ریوی سوال‌هایی می‌پرسد؛ با توجه به اطلاعات دریافتی و معاینات فیزیکی که انجام می‌دهد، همچنین استفاده از اشعه ایکس قفسه سینه و الکتروکاردیوگرام از ابتلا به بیماری اطمینان پیدا می‌کند.
سلام پدر من ۸۹ سالشون هست و ریه ها شون آب آورده و ب پزشک متخصص مراجعه کردیم دستور بستری وتخلیه آب ریه دادن خواستم بدون تخلیه آب ریه برای سالمندان عوارضی هم دارد
سلام دوست عزیز،
ادم ریوی آب اضافی در ریه ها است و وضعیتی است که نیاز به درمان فوری دارد. افرادی که به طور ناگهانی دچار ادم ریوی می شوند نیاز به بستری شدن فوری در بیمارستان دارند. اقدامات درمانی برای این افراد شامل اکسیژن، داروهایی برای حذف مایعات و داروهایی برای کمک به عملکرد بهتر قلب است. اکسیژن همیشه در خط مقدم درمان این بیماری قرار دارد. تیم پزشکی به بیمار شما کمک می کند تا اکسیژن 100% را از طریق ماسک اکسیژن، کانول بینی یا ماسک فشار مثبت دریافت کنید.
ادم ریوی که به طور ناگهانی ایجاد می شود و تهدید کننده زندگی سالمند است. عوارض آب ریه دادن به علت های زمینه ای آن بستگی دارد. به طور کلی، اگر ادم ریوی ادامه یابد، ممکن است فشار در شریان ریوی افزایش یابد (فشار خون ریوی). در نهایت قلب ضعیف می شود و به تدریج از کار می افتد. عوارض جانبی بی توجهی به این عارضه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
دشواری در تنفس
تورم پاها، مچ پا و شکم
تجمع مایع در غشای اطراف ریه ها (پلورال افیوژن)
احتقان و التهاب کبد
اگر هر یک از علائم ادم ریوی به طور ناگهانی در ساللمند خود دیدید، سعی نکنید خود را به بیمارستان ببرید، بلکه با اورژانس تماس بگیرید و منتظر کمک باشید زیرا ممکن است جابجایی فرد برایش ضرر داشته باشد.
در مواردی که سالمند شما مبتلا به ادم ریوی است، بدن او تلاش می کند تا به اکسیژن دست پیدا کند. شاید علت این کار را باید در جمع شدن آب در ریه ها عنوان کرد که از حرکت اکسیژن در خون جلوگیری می کند.
لطفا توجه داشته باشید که مراقبت از سالمندان مبتلا به ادم ریوی در منزل عملی نیست. این یک بیماری اورژانس است و نیاز به مراقبت ویژه پزشکی دارد. تاخیر در درمان این بیماری می تواند منجر به مرگ بیمار شود.
تغییر دادن سبک زندگی، تاثیری روی درمان ادم ریوی داره؟
بله. ممکن است پس از معاینه توسط پزشک و تشخیص بیماری، برای بهبودی، تغییرات شیوه زندگی توصیه شود که شامل تغذیه مناسب، ورزش منظم، وزن مناسب، ترک سیگار، کنترل فشار خون و شرایط پزشکی، جلوگیری از بروز علائم ادم ریوی و… است.
عرض احترام
میشه از عوارض تخلیه آب ریه در سالمندان مطالبی ب اشتراک بگذارید سپاسگزارم