به گفته دکتر پیتر ارنست هایمان، متخصص تربیت کودک و درمانگر، نیاز کودک برای ایجاد احساس استقلال به ویژه بین 1 تا 4 سال بسیار زیاد است. در حالی که والدین باید از فرزندان خود انتظار داشته باشند که با طی روند رشد و تکامل کودکشان، رفتارهای سرکش گرایانه‌ای را از خود نشان دهند. در بعضی از این موارد این گونه رفتار‌ها طبیعی می‌باشد اما در صورت تداوم رفتار کودکان سرکش ، باید تدبیر اساسی در این زمینه صورت گیرد. در این بین ممکن است که خانواده احساس عجز و ناامیدی پیدا کنند. اما جای نگرانی نیست. با استفاده از خدمات پرستار کودک در منزل، والدین این فرصت را پیدا کرده تا روند تربیتی مؤثرتری اتخاذ کرده و از مشاوره و کمک بهره مند شوند.
در مقاله ای با عنوان “روانشناسی امروز”، دکتر کارل پیکارد نویسنده و روانشناس خاطرنشان می‌کند که معمولاً سرکشی جدی در ابتدای نوجوانی، بین سنین 9 تا 13 سالگی رخ می‌دهد. در ادامه به رفتار‌هایی اشاره می‌کنیم که کودکان سرکش از خود نشان می‌دهند.
رفتارهای کودکان سرکش
ادعای استقلال
کودکان و نوجوانان اغلب اقتدار بزرگسالان را برای داشتن استقلال بیشتر به چالش می‌کشند. در حالی که ممکن است اقدامات آنها عمدی باشد، اما هدفشان لزوماً معنادار و کینه توزی نیست. متأسفانه، اقدامات خشونت آمیز یک بزرگسال ممکن است گاهی به رفتار پرخطر و حتی خود مخرب منجر شود. دکتر پیکارد به والدین توصیه می‌کند که یک نوجوان را که دیگر نمی‌خواهد مانند یک کودک با او رفتار شود تحت درمان و مورد توجه قرار دهید. در این روش درمانی به جای تنبیه کودکان سرکش خود سعی کنید تا با آنها صحبت کنید. آنها را تشویق کنید، تا در رابطه با خواسته‌ها، مشکلات و ناراحتی‌هایش حرف بزند در این صورت بهتر می‌توانید به او کمک کنید. برای این کار ممکن است به کمک یک روانشناس و پرستار کودک نیاز پیدا کنید.
بیان ادعای خود
دوران کودکی و نوجوانی زمانی است که نوجوانان در تلاشند جایگاه خود را در جامعه درک کنند. علاوه بر تلاش برای ایجاد هویت شخصی، فشار همسالان در طول سال‌های راهنمایی و دبیرستان قوی‌تر می‌شود و یک جوان را تحت فشارهای بیشتری قرار می‌دهد. راهنمای رشد کودک مثبت توصیه می‌کنند تا والدین، مدارس و جوامع میتوانند به نوجوانان کمک کنند تا با ارائه پشتیبانی مداوم و کمک به آنها، از خود یک تصویر مثبت بسازند. در این صورت بروز رفتارهای سرکشانه آنها کاهش می‌یابد.
پشتیبان بودن در کودکان سرکش
پافشاری روی حفظ نظم و انضباط یک نوجوان، قبل از شنیدن صحبت‌ها و خواسته‌هایش می‌تواند احساس عصبانیت و سرکشی را در او ایجاد کند. هنگامی که از کاری که انجام داده است ناراضی هستید، فقط خودتان صحبت نکنید و ابتدا به کودکتان فرصت دهید که توضیح دهد.
روانشناس بالینی، دکتر ایمی بابرو گروس توصیه کرده که به این نکته توجه داشته باشید که وقتی به کودکتان افتخار می‌کنید، به او نیز بگویید. این مهم است که به فرزندتان اطلاع دهید که او می‌تواند برای درک و پشتیبانی شما حتی به هنگام شکستن قوانین به شما اعتماد کند.
تشویق استقلال
ممکن است کودک شما همیشه به روشی که می‌خواهید، کارها را انجام ندهد، اما هر تجربه‌ای که با آن روبرو می‌شود فرصتی برای یادگیری است. بچه‌ها معمولاً با ورود به سن 12- 13سالگی، استقلال خود را شروع می‌کنند. در مدرسه نیز اغلب بچه‌ها در مقابل آزمایش شدن در برابر مرزها و قوانین رفتارهای سرکشانه‌ای از خود نشان می‌دهند. اگرچه این یک غریزه طبیعی است که والدین بخواهند از فرزند خود محافظت کنند، اما محدودیت بیش از حد کودکان و نوجوان می‌تواند صدمات بیشتری را نسبت به خوبی آن به همراه آورد، زیرا ایجاد احساس ناتوانی در فرزندتان می‌تواند منجر به سرپیچی او شود. دادن آزادی به بچه‌ها به صورت آزمایشی به آنها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه در مسیر زندگی و در برابر ناملایمات آن قدم بردارند.
چگونه والدین باعث بروز رفتار سرکشانه در کودکان می‌شوند؟
ما به عنوان یک فرهنگ این موضوع عقیده داریم که چون کودکان سن کمی دارند و تجربیاتی مشابه بزرگسالان را ندارند، نمی‌توانند تصمیمات صحیحی را برای خود بگیرند. ما به بچه‌های خود اعتماد نداریم. ما تصمیمات آنها را کنترل می‌کنیم. آنها طبیعتاً در مقابل این کنترل گارد می‌گیرند و این عصیان و رفتار سرکشانه اعتقاد ما را تقویت می‌کند که توانایی مدیریت زندگی خود را ندارند.
در اینجا یک چرخه کنترل و یک سیکل معیوب به وجود می‌آید. ما تجربه‌های “رفتار منفی” از طرف فرزند خود می‌بینیم. در پی آن معتقدیم برای از بین بردن آن رفتار باید از نوعی کنترل استفاده کنیم. کودک علیه آن کنترل قیام می‌کند و ما این سرکشی را رفتار منفی بیشتری می‌دانیم که باید کنترل شود. در این شرایط والدین و فرزندان در چرخه‌ای مضر و خودمختار به سر می‌برند. حتی ممکن است آگاه نباشیم که در این چرخه گیر کرده‌ایم. همچنین ممکن است که فقط به دلیل این درگیری بی‌پایان بین ما و کودکمان، ناامید شویم و از عواقب کنترل بیش از حد بر کودکان خود بی‌خبر باشیم. خدمات پرستاری این امکان را به والدین می‌دهند تا مشغله فکری کمتری در رابطه با مراقبت از کودک خود داشته باشند. در نتیجه فرصت بیشتری برای پرداختن به تربیت صحیح کودکان سرکش خود خواهند داشت.
علت بروز رفتار سرکش گرایانه کودک چیست؟
هنگامی که والدین مرتباً از فرزند خود ابراز نارضایتی می‌کنند، شاید بیشترین حساسیت دفاعی برای کودک این باشد که از طریق نوعی رفتار سرکشانه اقدام به آزار و اذیت کند. مثل این است که کودکتان اظهار کند: ” شما نسبت به من خیلی ناعادلانه هستید و من به شما نشان می‌دهد که نمیتوانید مرا کنترل کنید! “
سرپیچی کودک، فشار روانی و عصبانیت آنها، به بهترین وجه به عنوان نشانی ابراز نارضایتی از عدم پذیرش آنها توسط والدینشان صورت می‌گیرد. اگر کودکان سرکش نسبت به نحوه نگاه والدین، صحبت یا رفتار با آنها اقدام کند، به این صورت است که تحریک آنها به نوبه خود با تلافی کردن در برابر دیکته‌های سفت و سخت والدین می‌تواند تقریبا غیرقابل مقاومت باشد. ممکن است که این حس به وجود آید که چنین پرخاشگری یا خصومت، تنها مسیر عملی برای بازپس گیری غرور، عزت و احترام به نفع کودکان است.
ریشه یابی علت رفتار سرکشانه کودکتان بسیار مهم است، ممکن است فرصت کافی برای توجه و بررسی این موضوع نداشته باشید، برای بهرمندی از راهنمایی و اطلاع از نرخ پرستار بچه در تهران با آسانیسم تماس بگیرید. ما با توجه به نیازتان بهترین کمک‌ها را در این زمینه به شما ارئه خواهیم داد.
چگونه کودک سرکش خود را کنترل کنیم؟
بدترین کابوس بسیاری از والدین داشتن یک کودک سرکش است. بچه‌ای که زندگی خود را از طریق بروز رفتارهای پرخاشگرایانه نابود می‌کند، هر آنچه که به او آموخته شده را نادیده می‌گیرد، از پیروی هرگونه قانون خودداری می‌کند و باعث ایجاد هرج و مرج در زندگی والدینشان می‌شود. این ترس به حدی زیاد است که برخی والدین نسبت به آنچه فرزندشان انجام می‌دهد، واکنش شدیدی نشان دهند. در حالی که بعضی والدین دیگر برعکس عمل می‌کنند. آنها علائم هشدار دهنده را نادیده می‌گیرند و امیدوارند که این مرحله‌ای از رشد کودکشان باشد.
اقدامات متفاوتی برای کنترل رفتار این گونه کودکان وجود دارد. پرستاری کودک از خدماتی است که می‌تواند بسیار کمک کننده والدین باشد. در ادامه به چند راهکار مؤثر برای کنترل رفتار کودکان سرکش می‌پردازیم:
نظم و انضباط را به عنوان مجازات تلقی نکنید
ممکن است این طور به نظر برسد که با اعمال نظم و انضباط بچه خود را تنبیه می‌کنید. با این وجود، نظم و انضباط بیشتر وسیله‌ای برای شرکت فعالانه کودکان برای کمک به شکل دادن به شخصیت اخلاقی آنها است. دکتر گایدوس توضیح می‌دهد: “با وجود نظم و انضباط، ما به فرزندان خود می‌آموزیم که رفتارخود را کنترل کرده و خشمشان را مهار کنند. والدین کودکان سرکش میتوانند با همراهی و کمک یک پرستار بچه خوب در خصوص این نظم و انضباط عملکرد بهتری داشته باشند.
مجازات کودک می‌تواند به صورت مستقیم، با اشاره یا از دست دادن استفاده از وسیله‌ای باشد. اگر چه نظم و انضباط بسیار مؤثرتر از مجازات است اما باید بدانید که به تلاش و زمان بیشتری نیاز دارد. استفاده از خدمات پرستاری در منزل به والدین کمک می‌کند تا کنترل بیشتری روی رفتار و تربیت کودکشان داشته باشند.
فرزند خود را تحسین کنید
دکتر گایدوس پزشک متخصص اطفال توصیه می‌کند که به عملکرد کودکتان توجه داشته باشید. او می‌گوید: “تلاش كنید تا زمانی که كودكتان به طور جدی کارهای خوبی انجام می‌دهد، از رفتار خوب او تعریف كنید.” همچنین وی خاطر نشان می‌کند: “وقت بگذارید تا به طور کامل به آنچه می‌گویند گوش دهید و در صورت لزوم با آنها موافقت کنید. اگر مخالف خواستار کودکتان هستید، علت آن را برایشان توضیح دهید. در این صورت از بروز رفتار پرخاشگرانه آنها جلوگیری می‌کنید.”
محدودیت ها را تنظیم کرده و آنها را حفظ کنید
برای اینکه فرزندتان از رفتارهای مناسب مورد انتظارتان مطلع شوند، وقت بگذارید. اما هنگامی که حد مرزهایی را تعیین کردید، حتماً به آن پایبند باشید. دکتر گایدوس می‌گوید: “ما باید این محدودیت‌ها را تعیین کرده سپس آنها حفظ می‌کنیم.” وی اضافه می‌کند: “اگر فرزند شما مرتکب اشتباهی شود، باید بداند که پیامدی منسجم در انتظار اوست و هیچ جای تعجب، مذاکره جدید و تلافی در مقابل محدودیت‌ها وجود ندارد.”
فرزند خود را تهدید نکنید و از کوره در نروید
دکتر گایدوس می‌گوید اخطار دادن و تهدید بچه‌ها و گفتن ” درست رفتار کن و اگر نه…” بسیار گسترده و یک پیام کلی است. با وجود داشتن انتظار اینکه کودک باید آنچه را که ما می‌خواهیم بداند، روشن نبودن دلیل چیزی که از او می‌خواهیم و تعیین محدودیتهای غیرواقعی و تهدید آمیز، در نهایت منجر به ناامیدیتان می‌شود. زیرا باعث شده تا درب برای واکنش‌هایی مانند خشم، سرکشی یا به طرز بیش از حد احساسی کودکتان باز شود. شما هرگز نباید کودک خود را مسخره کنید و درد و رنج آنها را نادیده بگیرید. هرچند که ممکن است برایتان بی‌اهمیت باشد.
پدر و مادر بودن مهم‌تر از داشتن نقش دوست است
این ممکن است وسوسه انگیز باشد که با بچه‌های خود طور رفتار کنید که انگار مانند بهترین دوست آنها هستید. با این حال، بچه‌ها به عنوان والدین به شما احتیاج دارند تا برای رشد و تربیتشان به آنها آموزش دهید. نظم و انضباط در فرزند خود و تعیین محدودیتهای به جا، اعتماد به نفس را در او القا می‌کند زیرا در این صورت یاد می‌گیرند که چگونه در زندگی عمل کنند.
دکتر گایدوس می‌گوید: “با وجود نظم و انضباط به روش صحیح، ما یک ناظر منفعل نیستیم و به طور فعال به عنوان معلم درگیر تربیت فرزند خود می‌باشیم.” این یک روند مداوم است و به تلاش فراوانی نیاز دارد. وجود نظم و انضباط باعث می‌شود که وقتی کودکتان در حال رشد است، اطمینان بیشتری به او داشته و یک قطب نما اخلاقی خوب ایجاد می‌کنید. با وجود اعتماد و روابط صمیمانه بین والدین و فرزندانشان بروز رفتارهای سرکشانه کمتر خواهد شد.
کنترل رفتار کودک سرکش می‌تواند چالش بزرگی برای والدین باشد. مخصوصاً زمانی که فرزندتان خواهر و برادرانی هم داشته باشد، تمرکز و توجه به هر یک از آنها دشوار می‌شود. آسانیسم با ارائه خدمات پرستاری، در زمینه پرستار نیمه وقت کودک و پرستار تمام وقت با توجه به نیازتان به شما یاری می‌رساند.
